Ücretle Kur'an okumak, hazır hatim satmak caiz midir?
Ücretle Kur’an okumak
CEVAP
Kur’an-ı kerim geçim vasıtası yapılmaz. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kur'an okuyun, fakat geçim vasıtası yapmayın.) [İ.Ahmed]
(Bir zaman gelir, Kur'an, Allah rızası için değil, dünyalık için okunur.) [Ebu Davud]
(Kur'an okuyup da, okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkanlar olacaktır.) [İbni Mace]
(Kur’an-ı kerim, okuyanlarına ya şefaat eder veya düşman olur.)[Müslim]
Ücretle okunan Kur'andan ölüye sevap hasıl olmaz. (Hidaye)
Para ile Kur’an-ı kerim okutmak haramdır. (Bey ve Şir’a)
Hafız, pazarlık etmeden, sırf Allah rızası için hatim veya mevlid okursa, okutanın hediye ettiğini alması caiz olur. (Hadika, Berika)
Kur’an-ı kerim okuyup hediye almayı meslek haline getirmemelidir! Çünkü âdet haline gelen hediyeler, şart edilen ücret gibidir. (Dürr-ül muhtar)
Ücretle ibadet etmek
Sual: Para için ibadet yapmak, mesela imamlık yapmak, Kur'an öğretmek caiz midir?
CEVAP
Evet, ibadet yaparak, Allahü teâlâdan dünya menfaatlerini istemek caizdir. Yağmur duasına çıkmak, istihare yapmak, ücretle imamlık, Kur’an öğretmenliği yapmak, fakirlikten kurtulmak için Kur’an okumak caizdir. Ticaret de yaparım diyerek hacca gidilirse, hiç ibadet niyeti yoksa riya olur. İbadet niyeti çok olursa, sevab hâsıl olur.
Ücretle ibadet etmek
Sual: Mezarlıkta hafızlar dolaşıyor, ücretle Yasin-i şerif okuyorlar. Yahut (Hazır okunmuş hatim var, ucuz satarız) diyorlar. Bu, günah değil midir?
CEVAP
Ücretle ibadet yapmak veya yaptırmak yahut ibadetin sevabını başkasına satmak bâtıldır. İbadeti yapmadan pazarlık edilirse, ücret olur. Yaptıktan sonra pazarlık edilirse, ibadeti satmak olur. İkisi de caiz değildir. (S. Ebediyye)
Ücretle ibadet etmek, mesela Kur’an-ı kerimi, mevlidi, duayı para karşılığı okumak caiz değildir. Parayı almak da, vermek de haramdır. Bunları Allahü teâlânın rızası için yapmalı. Hediye verilirse, okuyanın alması günah olmaz. (İslam Ahlakı)
Sual: Ücret karşılığında Kur’an-ı kerim, mevlid okumanın dinimiz açısından bir mahzuru var mıdır?
Cevap: İbadetleri, mesela Kur’an-ı kerimi, mevlid, ezan okumayı, imamlığı, duayı para karşılığı yapmak, bunlarda pazarlık etmek, alana da, verene de haramdır. Bunları Allahü teâlânın rızası için yapmalı, hediye verilirse, kabul etmelidir. Hediye veren hasis, cimri olmamalıdır. Ne kadar çok verirse, o kadar sevabı çok olur. Dünya işleri için çok verip, Allahü teâlânın rızası için az vermek, hasislik, cimrilik olur ki çok kötüdür.
Para karşılığında hatim okumak
Sual: Para karşılığında, hatim, cüz, mevlid okumak, dinimiz açısından uygun mudur?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Bey ve Şirâ risâlesinde deniyor ki:
“Para ile Kur’ân-ı kerim ve başka şeyler okutmak haramdır. Bu parayı fakirlere sadaka verip, sevabını ölüye bağışlamalıdır. Ücret ile yalnız Kur’an-ı kerim, din dersi öğretmek, imamlık, müezzinlik caiz görülmüştür.” Hadîka ve Berîka’da deniyor ki:
“Hâfız pazarlık etmeden, Allah rızası için hatim, cüz veya mevlid okursa, okutanın hediyye ettiğini alması caiz olur. İtiraz ederse, aldığı haram olur.” İbni Âbidîn’de buyuruluyor ki:
“Hâkimlik gibi ibadetleri, ücret şart etmeden kabul edip işe başlamalı, sonra ne verirlerse almalıdır. Bu kadar para verirsen yaparım, vermezsen yapmam demek batıl olur, ücreti alması haram olur.”
Hâfız, çok verenle az vereni ayırt etmemelidir. Ayırt ederse, para kazanmak için hâfız olmuş demektir. Bu ise, haramdır. Hâfızlar, Kur’an-ı kerim ve mevlid okumakla geçinmemeli. Bunları, para düşünmeden, Allah rızası için okumalıdır.
Kur’an-ı kerimi, geçim vasıtası yapan hâfızlar, tecvitle okumayıp, tegannî ile okuyanlar, gerçekten hamele-i Kur’ân değildir. Bunlar; (Çok hâfızlar vardır ki, Kur’ân-ı kerîm, bunlara lanet eder) hadis-i şerifinde bildirilenlerden olurlar.
Sual: Kur'ân-ı kerimi basarak satmak ve bundan kâr elde etmek, dinen uygun olur mu?
Cevap: Kur’ân-ı kerimi bastırıp satanlar, bunu kitapçılık ticaretine âlet edenler, Kur’ân-ı kerim öğretilmesine, okunmasına sebep olmak niyeti ile olursa, caiz ve sevap olur. Aldığı satış parası da helal olur. Fakat, böyle niyetin alameti vardır ki, mal oluş fiyatına yakın, az bir kârla satmalıdır. Geçimi başka kitaplardan sağlanıyorsa, Kur’ân-ı kerimi kârsız satmalıdır. Şir’a kitabında deniyor ki:
“Muâz bin Cebel hazretlerine, falanca, Kur’ân-ı kerim yazıp satıyor dediklerinde, bu, Kur’ân-ı kerim satmak değildir. Kâğıt ve işçilik ücreti istemektir. Kur’ân-ı kerimi satmak demek, onu para ile, ücret ile öğretmektir buyurdu.”