►Cimrilik ve Aç Gözlülükten Sakınmak Hakkında / Hadis
Cimrilik ve Aç Gözlülükten Sakınmak
Riyâzus Sâlihîn / İmâm Nevevî
BÖLÜM: -16-
Elinin Emeğiyle Geçinmek hakkında sahih hadis-i şerifler...
564. Câbir İbni Abdullah radıyallahu anh’den rivâyet edildiğine göre Resûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Zulüm yapmaktan sakının. Çünkü zulüm kıyamet
gününde zâlime zifirî karanlık olacaktır.
Cimrilikten de sakının. Zira cimrilik sizden
önce yaşayan insanları, birbirini boğazlamaya ve
dokunulmaz haklarını çiğnemeye götürmek suretiyle perişan etmiştir. ”
Müslim, Birr 56
565. Ebû Hüreyre radıyallahu anh şöyle dedi:
Bir adam Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e
gelerek:
– Ben açım, dedi.
Allah’ın Resûlü hanımlarından birine haber
salarak yiyecek bir şey göndermesini istedi. O da:
– Seni peygamber olarak gönderen Allah’a yemin
ederim ki, evde sudan başka bir şey yok, dedi.
Hz. Peygamber bir başka hanımından yiyecek bir
şeyler istedi. O da aynı cevabı verdi. Daha sonra
Resûl–i Ekrem’in öteki hanımları da: Seni
peygamber olarak gönderene yemin ederim ki, evde sudan
başka bir şey yok, diye haber gönderince,
Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem ashâbına dönerek:
– “Bu gece bu şahsı kim misafir etmek ister?”
diye sordu.
Ensardan biri:
– Ben misafir ederim, yâ Resûlallah, diyerek o
yoksulu alıp evine götürdü. Eve varınca karısına:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in
misafirini ağırla, dedi.
Bir başka rivayete göre karısına:
– Evde yiyecek bir şey var mı? diye sordu.
Hanımı:
– Hayır, sadece çocuklarımın yiyeceği kadar bir
şey var, dedi.
Sahâbî:
– Öyleyse çocukları oyala. Sofraya gelmek
isterlerse onları uyut. Misafirimiz içeri girince de lambayı
söndür. Sofrada biz de yiyormuş gibi yapalım,
dedi.
Sofraya oturdular. Misafir karnını doyurdu;
onlar da aç yattılar.
Sabahleyin o sahâbî Peygamber sallallahu aleyhi
ve sellem’in yanına gitti. Onu gören Resûl–i Ekrem
sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
– “Bu gece misafirinize yaptıklarınızdan Allah Teâlâ memnun oldu. ”
Buhârî, Menâkıbü’l–ensâr 10, Tefsîru sûre (59), 6; Müslim, Eşribe 172
566. Yine Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet
edildiğine göre Resûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“İki kişinin yiyeceği üç kişiye, üç kişinin yiyeceği de dört kişiye yeter. ”
Buhârî, Et’ıme 11; Müslim, Eşribe 178. Ayrıca bk. Tirmizî, Et’ıme 21
Müslim’in Câbir İbni Abdullah’tan rivayet ettiği bir
hadise göre Peygamber sallallahu aleyhi ve
sellem şöyle buyurdu:
“Bir kişinin yiyeceği iki kişiye, iki kişinin
yiyeceği dört kişiye, dört kişinin yiyeceği ise sekiz
kişiye yeter. ”
Müslim, Eşribe 179–181. Ayrıca bk. Tirmizî, Et’ıme 21; İbni Mâce, Et’ıme 2
567. Ebû Saîd el–Hudrî radıyallahu
anh şöyle dedi:
Bir defasında Peygamber sallallahu aleyhi ve
sellem ile bir seferde bulunuyorduk. Bu sırada devesine
binmiş bir adam çıkageldi. Bir şeyler umarak
sağa sola bakınmaya başladı.
Bunun üzerine Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve
sellem:
“Yanında ihtiyacından fazla binek hayvanı
olanlar, olmayanlara versinler. Fazla azığı olanlar,
azığı olmayanlara versinler” buyurdu.
Hz. Peygamber daha birçok mal çeşidi saydı. İşte
o zaman kimsenin ihtiyacından fazla bir şey
bulundurmaya hakkı olmadığını anladık.
Müslim, Lukata 18. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Zekât 32
568. Sehl İbni Sa’d radıyallahu anh şöyle dedi:
Bir kadın dokuduğu kumaşı (bürdeyi) Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem’e getirip verdi ve:
– Bunu giyesin diye kendi ellerimle dokudum,
dedi.
Böyle bir kumaşa ihtiyacı olan Peygamber
sallallahu aleyhi ve sellem onu aldı, izâr olarak (belden
aşağısına) giyinip yanımıza geldi.
Bunu gören falanca, Hz. Peygamber’e:
– Ne kadar da güzelmiş! Bunu ver de ben
giyineyim, dedi.
Resûl–i Ekrem:
– Peki, dedi. Orada biraz oturduktan sonra evine
döndü. Kumaşı katlayıp o adama gönderdi.
Ashâb–ı kirâm o sahâbîye:
– Hiç de iyi yapmadın. Peygamber sallallahu
aleyhi ve sellem öyle bir kumaşa ihtiyacı olduğu için onu
giyinmişti. Üstelik sen, Hz. Peygamber’in,
kendisinden bir şey isteyeni geri çevirmediğini bile bile o
kumaşı istedin, dediler.
O şahıs şunları söyledi:
– Vallahi ben o kumaşı giyinmek için değil,
kendime kefen yapmak için istedim.
Hadisin râvisi Sehl İbni Sa’d’ın dediğine göre o kumaş bu zâtın kefeni oldu.
Buhârî, Cenâiz 28, Büyû’ 31, Libâs 18, Edeb 39. Ayrıca bk. Nesâî, Zînet 97; İbni Mâce, Libâs 1
569. Ebû Mûsâ el–Eş’arî radıyallahu anh’den rivayet
edildiğine göre Resûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Eş’arîler, gazâda azıkları tükenmeye yüz
tuttuğu veya Medine’de ailelerinin yiyeceği azaldığı
zaman, yanlarında ne varsa getirip bir yaygıya
dökerler. Sonra bunu bir kapla aralarında eşit
olarak paylaşırlar. İşte bu sebeple Eş’arîler bendendir, ben de onlardanım. ”
Buhârî, Şirket 1; Müslim, Fezâilü’s–sahâbe 167
570. Sehl İbni Sa’d radıyallahu anh şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e içecek
bir şey getirdiler. O da içti. Bu sırada sağ tarafında bir
çocuk, sol tarafında yaşlılar oturuyordu.
Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem çocuğa
dönerek:
– “Bunu yaşlılara verebilir miyim?” diye sordu.
Çocuk:
– Hayır, vallahi olmaz yâ Resûlallah! Senden
kazanacağım hayrı kimseye bağışlayamam, dedi.
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem de kabı çocuğun eline verdi.
Buhârî, Şirb ve’l–müsâkât 1, 10, Mezâlim 12, Hibe 22, 23; Eşribe, 19; Müslim, Eşribe 127
571. Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet
edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi
ve sellem şöyle buyurdu:
“Bir gün Eyyûb peygamber çıplak yıkanırken,
üzerine altın çekirgeler düşmeye başladı. Eyyûb
da onları toplayıp elbisesine doldurdu.
Bunun üzerine Cenâb–ı Mevlâ:
– Eyyûb! Ben seni bu gördüklerine dönüp
bakmayacak kadar zengin kılmadım mı? diye
seslendi.
Eyyûb da:
– Evet, izzetine yemin ederim ki, beni çok
zengin kıldın. Fakat ben senin lutfettiğin berekete
doyamam, dedi. ”
Buhârî, Gusül 20, Enbiyâ 20, Tevhîd 35. Ayrıca bk. Nesâî, Gusül 7
572. Abdullah İbni Mes’ûd radıyallahu anh’den rivayet
edildiğine göre Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Yalnız şu iki kimseye gıpta edilmelidir:
Biri, Allah’ın kendisine verdiği malı hak
yolunda harcayıp tüketen kimse, diğeri, Allah’ın
kendisine verdiği ilimle yerli yerince hükmeden ve onu başkalarına öğreten kimse. ”
Buhârî, İlim 15, Zekât 5, Ahkâm 3, İ’tisâm 13; Müslim, Müsâfirîn 268. Ayrıca bk. İbni Mâce, Zühd 22
573. İbni Ömer radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine
göre Peygamber sallallahu
aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Yalnız şu iki kişiye gıpta edilmelidir:
Biri, Allah’ın kendisine verdiği Kur’ân ile gece
gündüz meşgul olan kimse, diğeri, Allah’ın
kendisine verdiği malı gece gündüz harcayan kimse. ”
Buhârî, Temennî 5, Tevhîd 45; Müslim, Müsâfirîn 266, 267. Ayrıca bk. İbni Mâce, Zühd 22
574. Ebû Hüreyre radıyallahu anh şöyle dedi:
Mekke’den Medine’ye hicret eden müslümanların
fakirleri Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e
gelerek:
– Varlıklı müslümanlar cennetin yüksek
derecelerini ve ebedî nimetleri alıp götürdüler, dediler.
O zaman Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve
sellem:
– “Hayrola! Onlar ne yaptılar ki?” diye sordu.
Fakir muhâcirler:
– Bizim kıldığımız namazı onlar da kılıyorlar.
Tuttuğumuz oruçları onlar da tutuyorlar. Üstelik onlar
sadaka veriyorlar, biz veremiyoruz. Köle âzâd
ediyorlar, biz edemiyoruz, dediler.
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem onlara:
– “Sizden önde gidenlere yetişebileceğiniz,
sizden sonra gelenleri geçebileceğiniz, sizin yaptığınızı
yapanlar dışında herkesten üstün olacağınız bir
şeyi haber vereyim mi?” diye sordu.
– Evet, söyle yâ Resûlallah! dediler.
Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem şöyle
buyurdu:
– “Her farz namazın peşinden otuz üçer defa
sübhânallah, Allâhü ekber, elhamdülillah dersiniz.
”
Birkaç gün sonra fakir muhâcirler Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem’e tekrar gelerek:
– Zengin kardeşlerimiz bizim yaptığımız
tesbihleri duymuşlar. Aynını onlar da yapıyorlar, dediler.
Bunun üzerine Resûlullah sallallahu aleyhi ve
sellem şöyle buyurdu:
– “Ne yapalım! Artık bu Allah’ın bir lutfudur; Allah lutfunu dilediğine verir. ”
Buhârî, Ezân 155; Daavât 18; Müslim, Mesâcid 142. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Vitir 24
575. İbni Ömer radıyallahu anhümâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem omuzumu
tutarak şöyle buyurdu:
“Dünyada tıpkı bir garip hatta bir yolcu gibi
davran!”
İbni Ömer radıyallahu anhümâ şöyle derdi:
Akşamı ettiğinde, sabahı bekleme!
Sabaha çıktığında, akşamı bekleme!
Sağlıklı günlerinde, hastalanacağın vakit için; hayatın boyunca da öleceğin zaman için tedbir al!
Buhârî, Rikak 3. Ayrıca bk. Tirmizî, Zühd 25; İbni Mâce, Zühd 3
576. Yine İbni Ömer radıyallahu anhümâ’dan rivayet
edildiğine göre Resûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Vasiyet etmeye değer bir şeyi bulunan
müslümanın, vasiyeti yanında yazılı olmadan iki gece
geçirmesi doğru değildir. ”
Buhârî, Vesâyâ 1; Müslim, Vasiyyet 1, 4. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Vesâyâ 1; Tirmizî, Vesâyâ 3; Nesâî, Vesâyâ 1; İbni Mâce, Vesâyâ 2
(Müslim’in bir rivayetinde: “üç gece geçirmesi” şeklindedir.
İbni Ömer radıyallahu anhümâ dedi ki:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in bu sözünü duyduğumdan beri, yanımda
vasiyetim olmadan
bir gece bile geçirmedim.)
Müslim, Vasiyyet 4
577. Enes radıyallahu anh şöyle dedi:
Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yere
birtakım çizgiler çizdi. Sonra da çizgileri göstererek şöyle
buyurdu:
“Bunlar insanın istek ve arzuları, şu da onun
ecelidir. İnsan hayal içinde yaşayıp giderken bir de
bakar ki, en yakın ölüm çizgisi karşısına gelivermiş. ”
Buhârî, Rikak 4
578. İbni Mes’ûd radıyallahu anh şöyle dedi:
Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yere bir
dörtgen çizdi. Dörtgenin ortasına, onu bir kenarından
keserek dışarı çıkan bir çizgi çekti. Ortadaki
bu çizginin iki yanından ona doğru birtakım küçük
çizgiler daha çizdi. Sonra çizgileri göstererek
şöyle buyurdu:
“Şu insan, şu da onu kuşatan (veya “kuşatmış
olan”) ecelidir. Dörtgeni keserek dışarı çıkan,
insanın arzularıdır. Ortadaki çizgiye yönelik
küçük çizgiler, dert ve ıstıraplardır. İnsan bu
dertlerin birinden kurtulsa, öteki gelip çarpar. Şundan kurtulsa, beriki gelip yakalar. ”
Buhârî, Rikak 4. Ayrıca bk. Tirmizî, Kıyamet 22; İbni Mâce, Zühd 27
579. Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet
edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi
ve sellem şöyle buyurdu:
“Yedi şey gelip çatmadan iyi işler yapmaya
bakın. Yoksa siz insana görevlerini unutturan
fakirlikten, azdıran zenginlikten, halsiz
bırakan hastalıktan, bunaklaştıran ihtiyarlıktan, ansızın
yakalayan ölümden, gelmesi beklenen şeylerin en
fenası deccâlden, belâsı daha büyük ve daha
acı olan kıyametten başka bir şey mi gözlüyorsunuz?”
Tirmizî, Zühd 3
580. Yine Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet
edildiğine göre Resûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Zevkleri bıçak gibi keseni –ölümü– çok hatırlayın!”
Tirmizî, Zühd 4. Ayrıca bk. Nesâî, Cenâiz 3; İbni Mâce, Zühd 31
581. Übey İbni Kâ’b radıyallahu şöyle dedi:
Gecenin üçte biri geçince, Resûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem uyanıp kalktı ve şöyle buyurdu:
“İnsanlar! Allah’ı zikredin! Yeri yerinden
oynatan birinci sûr üflenecek. Arkasından ikincisi
gelecek. Ölüm bütün şiddetiyle gelip çatacak.
Ölüm bütün şiddetiyle gelip çatacak. ”
Übey diyor ki, Hz. Peygamber’e:
– Yâ Resûlallah! Ben sana çok salavât–i şerîfe
getiriyorum. Acaba bunu ne kadar yapmam gerekir?
diye sordum.
– “Dilediğin kadar”, buyurdu.
– Dualarımın dörtte birini salavât–i şerîfeye
ayırsam uygun olur mu? diye sordum.
– “Dilediğin kadarını ayır. Ama daha fazla zaman
ayırırsan senin için iyi olur”, buyurdu.
– Öyleyse duamın yarısını salavât–i şerîfeye
ayırayım, dedim.
– “Dilediğin kadar yap. Ama daha fazla zaman
ayırırsan senin için hayırlı olur”, buyurdu.
Ben yine:
– Şu halde üçte ikisi yeter mi? diye sordum.
– “İstediğin kadar. Ama artırırsan senin için
hayırlı olur”, buyurdu.
– Öyleyse duaya ayırdığım zamanın hepsinde sana
salavât–ı şerîfe getirsem nasıl olur? deyince:
– “O takdirde Allah bütün sıkıntılarını giderir ve günahlarını bağışlar” buyurdu.
Tirmizî, Kıyamet 23
582. Büreyde radıyallahu anh’den rivayet edildiğine
göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve
sellem şöyle buyurdu:
“Kabirleri ziyaret etmenizi yasaklamıştım. Ama
artık ziyaret edebilirsiniz. ”
Müslim, Cenâiz 106, Edâhî 37. Ayrıca bk. Ebû
Dâvûd, Cenâiz 77; Tirmizî, Cenâiz 60; Nesâî, Cenâiz 100
Başka bir rivayete göre şöyle buyurdu:
“Kabirleri ziyaret etmek isteyen ziyaret etsin. Çünkü kabir ziyareti bize âhireti hatırlatır”
Tirmizî, Cenâiz 60; Ebû Dâvûd, Cenâiz 77
583. Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Âişe’nin
yanında kaldığı gecelerin sonuna doğru Bakî
mezarlığına giderek şöyle derdi:
“Selâm size, ey mü’minler diyârı! Başınıza geleceği
söylenen şeylerle nihâyet karşılaştınız.
Şimdilik ileri bir tarihe bırakıldınız. İnşallah
yakında biz de aranıza katılacağız.
Allahım! Bakîü’l–garkad mezarlığında yatanları bağışla!”
Müslim, Cenâiz 102. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Cenâiz 79; Nesâî, Cenâiz 103; İbni Mâce, Cenâiz 36, Zühd 36
584. Büreyde radıyallahu anh şöyle dedi:
Hz. Peygamber ashâb–ı kirâma, kabristana
gittikleri zaman şöyle demelerini öğretirdi:
“Selâm size, ey bu diyârın mü’min ve müslim
halkı! İnşallah yakında biz de aranıza katılacağız.
Allah’ın bizi de sizi de bağışlamasını dilerim. ”
Müslim, Cenâiz 104. Ayrıca bk. Nesâî, Cenâiz 103; İbni Mâce, Cenâiz 36
585. İbni Abbas radıyallahu anhümâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Medine’de
bazı kabirlere uğradı. Yüzünü onlara dönerek şöyle
buyurdu:
“Selâm size, ey bu kabirlerde yatanlar! Allah
bizi de sizi de bağışlasın. Siz bizden önce gittiniz.
Biz peşinizden geleceğiz. ”
Tirmizî, Cenâiz 59
586. Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet
edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi
ve sellem şöyle buyurdu:
“Hiçbiriniz ölmeyi istemesin. Zira ölmeyi
isteyen kimse eğer iyi biriyse, belki daha çok hayır ve
iyilik yapar. Şayet kötü biriyse, olabilir ki, tövbe edip Allah’ın rızâsını kazanmaya çalışır. ”
Buhârî, Temennî 6; Müslim, Zikir 10. Ayrıca bk. Nesâî, Cenâiz 1; İbni Mâce, Zühd 31
(Müslim’in Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den bir başka rivayetine göre
Resûlullah sallallahu aleyhi ve
sellem şöyle buyurdu:
“Hiçbiriniz ölmeyi istemesin. Ölüm kendiliğinden gelmeden önce de öleyim diye
dua etmesin.
İnsan ölünce hiçbir iyilik yapamaz. Mü’minin hayatta kalması iyiliklerini çoğaltır. ”)
Müslim, Zikir 13. Ayrıca bk. Nesâî, Cenâiz 1
587. Enes radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem
şöyle buyurdu:
“Başa gelen bir sıkıntı sebebiyle hiçbiriniz
ölmeyi istemesin. Eğer ölümü istemek zorunda
kalırsa şöyle desin:
Allahım! Yaşamak benim için hayırlı olduğu
sürece hayat ver. Ölmek benim için daha hayırlı
olduğu zaman canımı al!”
Buhârî, Merdâ 19, Daavât 30; Müslim, Zikir 10. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Cenâiz 9; Nesâî, Cenâiz 1, 2; İbni Mâce, Zühd 31
588. Kays İbni Ebû Hâzim şöyle dedi:
Habbâb İbnü’l–Eret’i hastalığından dolayı
ziyaret etmek için yanına gittik. Vücudunu yedi yerden
dağlamıştı.
Habbâb dedi ki:
Eski dostlarımız dünyaya kapılmadan göçüp
gittiler. Biz ise o kadar çok mala sahip olduk ki, koyacak
yer bulamayıp toprağa gömdük. Şayet Peygamber
sallallahu aleyhi ve sellem ölmek için dua etmeyi
yasaklamasaydı, Allah’tan canımı almasını
isterdim.
(Râvi Kays İbni Ebû Hâzim diyor ki:)
Bir başka zaman Habbâb’ın yanına gittiğimizde
duvar örüyordu. Bize şunları söyledi:
Müslüman, Allah için harcadığı her şeyden sevap
kazanır. Yalnız şu çamura verdiklerinden eline bir
şey geçmez.
Buhârî, Merdâ 19, Daavât 30, Rikâk 7, Temennî 6; Müslim, Zikir 12. Ayrıca bk. Tirmizî, Kıyâmet 40, Nesâî, Cenâiz 2
589. Nu’mân İbni Beşîr radıyallahu anhümâ Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle
buyururken dinledim, dedi:
“Helâl olan şeyler belli, haram olan şeyler
bellidir. Bu ikisinin arasında, halkın birçoğunun helâl
mi, haram mı olduğunu bilmediği şüpheli konular
vardır.
Şüpheli konulardan sakınanlar, dinini ve ırzını
korumuş olur. Şüpheli konulardan
sakınmayanlar ise gitgide harama dalar. Tıpkı
sürüsünü başkasına ait bir arâzinin etrafında
otlatan çoban gibi ki, onun bu arâziye girme
tehlikesi vardır.
Dikkat edin! Her padişahın girilmesi yasak bir
arâzisi vardır. Unutmayın ki, Allah’ın yasak
arâzisi de haram kıldığı şeylerdir.
Şunu iyi bilin ki, insan vücudunda küçücük bir
et parçası vardır. Eğer bu et parçası iyi olursa,
bütün vücut iyi olur. Eğer o bozulursa, bütün vücut bozulur. İşte bu et parçası kalbdir. ”
Buhârî, Îmân 39, Büyû’ 2; Müslim, Müsâkat 107, 108. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Büyû’ 3; Tirmizî, Büyû’ 1; Nesâî, Büyû’ 2, Kudât 11; İbni
Mâce, Fiten 14
590. Enes radıyallahu anh’den rivayet edildiğine
göre:
Peygamber aleyhisselâm yolda bir hurma buldu ve:
“Bu hurmanın sadaka olması ihtimâlinden korkmasaydım, onu yerdim” buyurdu.
Buhârî, Büyû’ 4, Lukata 6; Müslim, Zekât 164–166. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Zekât 29
591. Nevvâs İbni Sem’ân radıyallahu anh’den rivayet
edildiğine göre Peygamber
aleyhisselâm şöyle buyurdu:
“İyilik güzel ahlâktan ibarettir. Günah ise
kalbini tırmalayıp durduğu halde insanların
bilmesini istemediğin şeydir. ”
Müslim, Birr 14, 15. Ayrıca bk. Tirmizî, Zühd 52
592. Vâbisa İbni Ma’bed radıyallahu anh’den rivayet
edildiğine göre şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in
huzûruna varmıştım. Bana:
– “İyiliğin ne olduğunu sormaya mı geldin?”
buyurdu.
– Evet, dedim.
O zaman şunları söyledi:
– “Kalbine danış.
İyilik, nefsin uygun gördüğü ve yapılmasını
kalbin onayladığı şeydir.
Günah ise içini tırmalayan ve başkaları sana yap
diye nice nice fetvâlar verse bile içinde şüphe
ve tereddüt uyandıran şeydir. ”
Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 227–228; Dârimî, Büyû’ 2
593. Ebû Sirva’a Ukbe İbni Hâris radıyallallahu
anh’den rivayet edildiğine göre, kendisi
Ebû İhâb İbni Azîz’in kızı ile evlenmişti. Bu
olay üzerine bir kadın çıka geldi ve:
– Ben Ukbe’yi de, evlendiği kadını da emzirmiştim,
dedi.
Ukbe o kadına:
– Beni emzirdiğini bilmiyorum. Üstelik bunu bana
hiç söylemedin, dedi. Sonra da bineğine atlayıp
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e
danışmak üzere Medine’ye gitti. Oraya varır varmaz meseleyi
Peygamber aleyhisselâm’a açtı.
Allah’ın Resûlü:
– “Mâdemki böyle deniyor; o kadınla nasıl evli
kalabilirsin?” buyurunca, Ukbe ile karısı ayrıldı ve
kadın bir başkasıyla evlendi.
Buhârî, İlim 26, Büyû’ 3, Şehâdât 4, 13, 14, Nikâh 23. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Akdiye 18; Tirmizî, Radâ’ 4
594. Hasan İbni Ali radıyallahu anhümâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in şöyle
buyurduğunu kendisinden duyup ezberledim:
“Sana şüphe veren şeyi bırak, şüphe vermeyene
bak!”
Tirmizî, Kıyâmet 60. Ayrıca bk. Buhârî, Büyû’ 3;
Nesâî, Kazâ 11
595. Âişe radıyallahu anhümâ şöyle dedi:
Ebû Bekir es–Sıddîk radıyallahu anh’ın bir
kölesi vardı. Bu köle kazancının belli bir kısmını Ebû
Bekir’e verir, o da bundan yerdi.
Yine bir gün köle kazandığı bir şeyi getirdi,
Ebû Bekir de onu yemeğe başladı. Köle Ebû Bekir’e:
– Yediğin şeyin ne olduğunu biliyor musun? diye
sordu. Ebû Bekir de:
– Söyle bakalım, neymiş? diye açıklamasını
istedi. Köle şunları söyledi:
– Falcılıktan anlamadığım halde, Câhiliye
devrinde birine falcılık yaparak adamı aldatmıştım. Bugün
onunla karşılaştık. Adam o yaptığım işe
karşılık, işte bu yediğin şeyi çıkarıp verdi.
Bunun üzerine Ebû Bekir parmağını ağzına sokarak yediklerinin hepsini kustu.
Buhârî, Menâkıbü’l–ensâr 26
596. Nâfi’den rivayet edildiğine göre:
Ömer İbnü’l–Hattâb radıyallahu anh ilk hicret
eden sahâbîlere dörder bin, oğlu Abdullah’a da üç bin
beş yüz dirhem maaş bağlamıştı.
Hz. Ömer’e:
– Oğlun da ilk hicret edenlerden biridir. Onun
hakkını niçin kıstın? diye sordular.
Hz. Ömer şunları söyledi:
– Oğlum babasıyla birlikte hicret etti. Bu sebeple yalnız başına hicret edenlerle bir tutulamaz.
Buhârî, Menâkıbü’l–ensâr 45
597. Atıyye İbni Urve es–Sa’dî radıyallahu anh’den
rivayet edildiğine göre Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Bir kul günaha girerim korkusuyla, yapılması
sakıncalı olmayan bazı şeylerden bile uzak
durmadıkça, müttakîler derecesine çıkamaz. ”
Tirmizî, Kıyâmet 19. Ayrıca bk. İbni Mâce, Zühd 24