İbadetlerinin görülmesinden utanmak
02/12/2019 Pazartesi Köşe yazarı O.Ü
İbadetlerini başkalarına göstermekten hayâ etmek, utanmak caiz
değildir.
Sual: Bir kimsenin, yaptığı ibadetleri başkalarına göstermekten veya
onların duymasından hayâ etmesi, utanması doğru bir şey midir?
Cevap: İbadetlerini başkalarına göstermekten hayâ etmek, utanmak caiz
değildir. Hayâ, günahlarını, kabahatlerini göstermemeye denir. Bunun için, vaaz
vermekten, ilmihal kitabı yazmaktan, satmaktan, imamlık, müezzinlik
yapmaktan, Kur’ân-ı kerim okumaktan hayâ etmek caiz değildir.
(Hayâ imandandır) hadis-i şerifindeki hayâ, kötü, günah şeyleri
göstermekten utanmak demektir. Müminin, önce Allahü teâlâdan hayâ etmesi
lazımdır. Bunun için, ibadetlerini ihlas ile yapmalıdır.
***
Sual: Günah işlemeyi, insanların ayıplamalarından korkulduğu için mi yoksa
Allah için mi terk etmelidir?
Cevap: Günah işleyecek kimsenin, bu günahtan vazgeçmesi, ya Allahü teâlâdan
korktuğu veya insanlardan hayâ ettiği, utandığı yahut da başkalarının
yapmasına sebep olmamak için olur. Allahü teâlâdan korkarak terk etmenin alameti,
o günahı gizli olarak da işlememektir. İnsanlardan hayâ etmek, utanmak,
onların kötülemelerinden korkmak demektir. Başkalarının günah işlemelerine
sebep olmak, yalnız yapmaktan daha çok günahtır. Başkalarının bu günahı
işlemelerinin günahları da, kıyamete kadar bunlara sebep olana yazılır. Bir
hadis-i şerifte;
(İnsan günahını dünyada gizlerse, Allahü teâlâ da, kıyamet günü, bu günahı
kullarından saklar) buyuruldu.
Herkese vera sahibi olduğunu bildirmek için, günahını saklamak ve gizli
olarak devam etmek, riya olur.
***
Sual: Başkaları günah işlemesin diye, onların hatırı için, sünnetleri,
müstehapları terk etmek uygun olur mu?
Cevap: Başkalarının günaha girmemeleri için, bir kimsenin mubahları terk
etmesi iyi olur. Fakat sünnetleri, hatta müstehapları terk etmesi caiz olmaz.
Mesela gıybet yapmamaları için, misvak kullanmayı terk etmek iyi olmaz.
***
Sual: Yolda yürürken, ayağımız, giydiğimiz mestten biraz çıksa, abdest
bozulmuş olur mu?
Cevap: Ayağın topuğu, mestin topuğundan çıkınca, mest ayaktan çıktı sayılır.
Fakat ekseri kitaplar, ayağın yarıdan fazlası, mestin topuk kemikleri
hizasından yukarı çıkmadıkça, ayaktan çıktı sayılmaz diyor. Buna göre, mest
geniş olup, yürürken, topuğu mestten çıkıp giren kimsenin meshi caiz olur.
Yürürken abdesti bozulmaz.
