Alışveriş bilgisini öğrenmeden...
10/02/2023 Cuma Köşe yazarı O.Ü
Muhammed Şeybânî hazretleri:
"Farzın yerine getirilmesi için, bey ve şirâ kitabını yazdım."
Sual:
Alışveriş bilgisini, kendisine lazım olan fıkıh bilgilerini öğrenmeden,
tasavvuf ehli olunabilir mi?
Cevap: Dinini
iyi öğrenen bir Müslüman, haram işlemeden ve faiz felaketine düşmeden her çeşit
ticareti yaparak helal mal kazanır. Helal ve bereketli kazancı ile millete ve
memlekete çok faydalı olur. Hadîkada deniyor ki:
“İmâm-ı Muhammed Şeybânî hazretlerine, mütehassıs olduğu
tasavvuf bilgisinde niçin bir kitap yazmadığını sorduklarında; 'Zühd ve takva, ancak, bütün işlerde ahkâm-ı
islâmiyyeye uymakla, batıl, fasit ve mekruh sözleşmelerden sakınmakla elde
edilebilir. Bunlar da, fıkıh kitaplarından öğrenilir. Alışveriş ve başka
sözleşmeleri yapacak kimsenin bunların sahih ve helal olması şartlarını
öğrenmesi lazımdır. Bunun için, bu işlerin ilmihâlini öğrenmek her mükellefe
farz-ı ayındır. Bu farzın yerine getirilmesi için, bey ve şirâ kitabını
yazdım' buyurmuştur.”
Sual:
Devletin aldığı vergiler, uşur, zekât yerine geçer mi?
Cevap: Bu
konuda Tahtâvî, Dürr-ül-muhtâr hâşiyesinde buyuruyor ki:
“Zalim sultanların uşur olarak milletten alıp kullandıkları
malları, uşur denilse dahi, uşur olmaz. Divândan Câmekiyyelerini almış olurlar,
yani, millete hizmet edenlere, devletin vereceği ücretleri, milletten toplamış
olurlar. Bu aldıklarını, hizmet edenlere vermeleri lazımdır. Tüccardan
aldıkları vergiler de böyledir.”
Sual:
İhtiyaç olunca, bir Müslümanın faizle para alması uygun olur mu?
Cevap: Hiçbir
memlekette, hiçbir kimseden ve bankadan ve kooperatifden, zaruret olmadıkça,
hiçbir sebep ile ödünç para alıp faiz ödemek caiz değildir. Zaruret başkadır,
ihtiyaç başkadır. Zaruret, kendinin veya nafakası lazım olanların aç, susuz,
çıplak veya sokakta kalarak hasta olması demektir. Zaruret olunca, yani ölümden
veya hastalıkla, bir uzvun yok olmasından korku olunca, helal yollardan,
faizsiz olarak, zaruretin giderilmesine çalışılır. Helal yol bulunamazsa,
faizle ödünç alınıp, bununla zaruret giderilir ise de, sonra, ihtiyaçtan fazla
bir şeye para sarf etmeyip, borcunu bir an önce ödeyerek faizden kurtulması
farzdır.
Sual:
Erkek çocuğun sünnet edilmesi için belli bir yaş şartı var mıdır?
Cevap: Çocuğun sünnet yaşı yedi ile oniki arasıdır. Daha küçük ve daha büyük de olur.
