Ana-babaya nafaka vermek
10/03/2023 Cuma Köşe yazarı O.Ü
Sual: Ana, baba muhtaç olduğu zaman, bunların nafakalarını kimin ve kimlerin vermesi gerekir, belli bir sıralaması var mıdır?
Cevap: Zengin
olan çocukların, fakir olan ana babalarına nafaka vermesi farzdır. Kız ve oğlan
çocuklar eşit miktarda verir. Anaya, babaya bakmak, bunlar öldüğünde daha çok
miras alacak olana farz değildir. Bunlara daha yakın olana ve onların parçası
olana farzdır. Oğlunun oğlu ile kızı bulunan anaya, babaya yalnız kızları
bakar. Hâlbuki, mirası kız ile torun yarı yarıya alır. Kızının çocuğu ile erkek
kardeşi bulunana, torunu bakacaktır. Hâlbuki, mirasın hepsini erkek kardeş
alır. Kızlarının çocuklarına hiç miras düşmez. Fetâvâ-i Hayriyyede deniyor ki:
“Kazandığı, geçimini karşılayabilen fakir kimsenin, fakir
babasına nafaka vermesi farz değildir. Fakir olan anasını, babasını kendi evine
alıp, birlikte geçinirler. Zevceyi dövmek, eziyet etmek, nafakasını tam
vermemek, onsuz başka şehre yerleşmek haramdır. Büyük günahtır. Kıyamet günü,
bunun suali çok çetin, azabı da, pek elim olacaktır. Hâkim tarafından tazir
olunması, cezalandırılması lazımdır. Gücü yettiği hâlde, üç cins nafakadan
birini vermezse, hapsolunur.”
Sual:
Ana, babaya hizmette öncelik sırası nasıldır ve bir baba evladına kızabilir,
emir verebilir mi?
Cevap: Bu
konuda Hazânet-ür-rivâyât kitabında deniyor ki:
“Anadan babadan birine iyilik edince öteki incinirse, babaya
hürmet, saygı, itaat etmeli, anaya hizmet ve yardım ve ihsan etmelidir. Babanın
oğluna kızması, bağırması caizdir. Baba, çocuğuna vereceği emri, onun
yapmayacağını anlarsa, onu isyan günahından korumak için, emir etmemeli, bunu
yaparsan iyi olur demelidir.”
Sual:
Cemaatle namaz kılarken, imamda namazı bozan bir şey gören ne yapar veya imamın
kendisi namazı bozan bir şeyi yaptığını sonra hatırlarsa ne yapması gerekir?
Cevap: İmamda namazı bozan bir şey bulunduğunu anlayan kimse, bu namazı tekrar kılar. Bunu imam namazda hatırlarsa yahut namazda iken namazı bozan bir şey hasıl olursa, bunu hemen cemaate bildirir. Namazdan sonra anlarsa, o cemaatten olduklarını hatırladığına, söyleyerek, haber göndererek, yazarak bildirir. Haber alan, iade eder. Alamayan affolur. Bir kavilde ve Şafii mezhebinde imamın cemaate haber vermesi lazım değildir.
