Boş ve lüzumsuz konuşmak!
12/01/2022 Çarşamba Köşe yazarı H.Y
Abdullah ibn-i
Ömer “radıyallahu anh” buyuruyor ki: “Kişinin temizlenmesine en fazla
muhtaç olduğu şey dilidir.”
Dilimizin âfetleri
-27-
İnsanın diliyle
işlediği günahlar, başına birçok âfetlerin ve belaların gelmesine sebep
olmaktadır. Büyük İslâm âlimlerinden İmam-ı Gazâlî “rahmetullahi aleyh” bu
hususta şunları bildirmektedir:
Konuşurken, boş ve
lüzumsuz şeyleri söylememelidir. Eshâb-ı kirâmdan Enes bin Mâlik
“radıyallahu anh” şöyle demiştir: “Resûlüllahın “sallallahü aleyhi ve
sellem” Eshâbından bir kişi vefat etti. Bu arada bir adam, ölen o kimse
için “Cennetle sevin bakalım!” dedi. Bunun üzerine Resûlüllah “sallallahü aleyhi
ve sellem” şöyle buyurdu: (Onun Cennete gideceğini nereden biliyorsun?
Belki de bu kimse kendisini ilgilendirmeyen bir konuda lüzumsuz sözler sarf
etmiş veya konuşması gereken konularda konuşmayıp cimrilik etmiştir.) Çünkü,
doğrudan doğruya Cennete ancak, hesabı olmayan girer. Boş şeyler konuşan veya
zarar görmeksizin yapabildiği iyilikleri yapmayan bir kimse ise, önce bunun
hesabını vermek ve bunun için mahşer meydanında beklemek zorundadır.
Hazret-i Ömer “radıyallahu
anh” şöyle demiştir: “Seni ilgilendirmeyen şeylerle ilgilenme! Emin olmayan
kimselere güvenme! Emin olan kimseler ise Allahü teâlâdan korkan kimselerdir.
Fâsıklarla sohbet ve arkadaşlık etme. Çünkü onlardan fısk ve günah öğrenirsin
ve onların huyu sana bulaşır. Yapacağın işler için de danış!”
Konuşurken, gereksiz
ve fuzuli sözleri söylememelidir. Şunu iyi bilmelidir ki, fuzuli
konuşmak, ihtiyaçtan fazla konuşmaktan da kötüdür. Bu sebeple, mesela bir
kelime ile maksat hasıl olursa, ikinci bir kelime söylemekten sakınılmalıdır.
Çünkü o takdirde bu da mâlâyanî ve gereksiz bir konuşma olur.
Atâ bin Rabah “rahimehullah”
şöyle demiştir: “Sizden öncekiler, yani Sahâbe-i kirâm, fuzuli konuşmaktan
hoşlanmazlardı. Onlar Kur’ân-ı kerîm ve hadis-i şerîf okumak, emr-i mârûf ve
nehy-i münker yapmak ve dünyaları için zaruri olanın dışındaki konuşmaları ve
dünya için zaruri olanın dışındaki konuşmaları fazla, gereksiz, mâlâyanî
sayarlardı.”
Abdullah ibn-i Ömer “radıyallahu
anh” buyuruyor ki: “Kişinin temizlenmesine en fazla muhtaç olduğu şey
dilidir.”
Konuşurken, bâtıl
konuşmalara dalmamalıdır: Bâtıl şeyleri konuşmaktan maksat,
yapılması haram olan şeyleri ve işleri nakil, rivayet ve hikâye etmektir. Bu
tıpkı, zinadan ve zina edenlerden bahsetmek, fâsıkların yaptıkları gayr-i meşru
işleri anlatmak, haramları akla getiren ve özendiren sözler söylemek ve bâtılı
tasvir etmektir. Bu tür şeyleri konuşmak haramdır. Çünkü bu konuşmalar
haramları teşvik anlamını taşır. Gelişigüzel üslûplarla haramları eleştirmek de
helal değildir. Çünkü çoğu eleştiriler; kötülükleri öğretmek, onlara revaç
kazandırmak ve itibar sağlamak hükmüne geçer.
Ebu Hüreyre “radıyallahü anh” şöyle rivayet ediyor: Resûlüllah “sallallahü aleyhi ve sellem buyurdu ki: (Bir kimse bir söz söyler ve söylediği sözde bir sakınca görmez, fakat o sözü yüzünden cehennemde yetmiş yıl dibe doğru düşer, gider.)
