Abdestin farzı dörttür
15/09/2020 Salı Köşe yazarı O.Ü
Şâfii ve Mâlikî mezheblerinde niyet farzdır ve kalb ile olur.
Sual: Hanefi mezhebinde abdest alırken niyet etmek de abdestin farzlarından
mıdır?
Cevap: Hanefi mezhebinde, abdestin farzı dörttür: Yüzü, bir kerre yıkamak.
Yüz, iki kulak memesi ve saç kesimi ile çene arasıdır. İki kolu, dirsekleri ile
birlikte, bir kerre yıkamak. Başın dörtte bir kısmını meshetmek, yani yaş eli
başa sürmek. İki ayağı, iki yandaki topuk kemikleri ile birlikte, bir kerre
yıkamaktır. Şâfii ve Mâlikî mezheblerinde niyet de farzdır. Niyet, kalb ile
olur, söylemek farz değildir. Mâliki mezhebinde abdeste başlarken niyet
şarttır. Kulak memesi hizasındaki deri ve saçlar, Hanefîde yüzdendir, yıkamak
farzdır. Mâlikide baştandır, meshetmesi farz olur. Şâfii mezhebinde yüzü
yıkarken niyet etmek lazımdır. Su yüze değmeden önce niyet ederse, abdesti
sahih olmaz. Yüz üzerindeki sakalı yıkamak farzdır. Sarkan sakalı, diğer üç
mezhebde yıkamak farzdır. Şîiler, ayaklarını yıkamıyor, çıplak ayak üzerine
meshediyorlar.
Sual: Namaz kılarken, namazla alakası olmayan fazladan yapılan bazı
hareketler, namazı bozar mı?
Cevap: Namazdan olmayan fazla hareketler, namazı bozar. Rükuyu ve secdeleri
çok yapmak ve abdest almaya gitmek bozmaz. Akrep, yılan öldürmek gibi özürlü
çok hareketler de namazı bozmaz. Bir elin hareketi üçten az olursa bozmaz. İki
el ile bir hareket de, namazı bozar denildi. Namaz içindeki tekbirlerde, elleri
kulaklara kaldırmak bozmaz, mekruhtur.
Sual: Kur’ân-ı kerimdeki secde âyetleri okunduğunda, sadece okuyan mı secde
eder?
Cevap: Kur’ân-ı kerimde, ondört yerde, secde âyeti vardır. Bunlardan birini
okuyanın veya işitenin, manasını anlamasa da, bir secde yapması vaciptir.
Başkasının okuduğu yerde bulunan, fakat işitmeyen kimse, secde etmez. Secde
âyetini yazan, heceleyen, secde yapmaz. Tercümesini okuyan veya işiten, bunun
secde âyeti olduğunu anlarsa, secde yapar.
Sual: Secde âyetleri okunduğunda, bunlar için tilâvet secdesi nasıl
yapılır?
Cevap: Tilâvet secdesini yapmak için, abdestli olarak, kıbleye karşı ayakta durup, elleri kulaklara kaldırmadan, Allahü ekber diyerek secdeye yatılır. Üç kerre "Sübhâne rabbiyel-a'lâ" denir. Sonra "Allahü ekber" deyip ayağa kalkınca, secde-i tilâvet tamam olur. Önce niyet etmek lazımdır, niyetsiz yapılırsa kabul olmaz.
