"İyi geçinmekten daha fazîletli amel yoktur..."
16/03/2024 Cumartesi Köşe yazarı V.T
"Tarîkat-ı aliyyenin gereğince, ameli elden bırakmayıp, dostlar ile
iyi geçinmeyi en fazîletli amel biliniz."
Niyâzî-i Mısrî hazretleri evliyânın büyüklerindendir. Halvetî yolunun
Mısriyye kolunun şeyhidir. Adı Muhammed olup babasınınki Ali Çelebi'dir. 1618
(H.1027) senesinde Malatya'nın Soğanlı köyünde doğdu. Tahsîlini tamamladıktan
sonra, Malatya'da bulunan Halvetî şeyhi Hüseyin Efendinin sohbetinde bulunarak,
ondan feyiz aldı. Bağdât'a ve Kâhire'ye gitti. Kâdiriyye tarîkatı büyüklerinden
olan bir zâtın dergâhında misâfir kaldı ve talebe oldu. Câmi-ul-Ezher'de hem
ders verdi. Sonra Bursa'ya gitti. Sultan Dördüncü Mehmed Hânın dâveti üzerine
İstanbul'a giden Niyâzî-i Mısrî, Ayasofya Câmiinde vaaz verdi. Bir vaazı yanlış
anlamalara sebep oldu. Kendisini çekemeyenlerin şikâyeti üzerine Limni'ye
gönderildi. 1693 (H.1105) senesinde Limni adasında vefât etti.
Birisi şeyhülislâmın huzûruna varıp, Niyâzî-i Mısrî hakkında tenkid mevzû
olan sözü kastederek; "Efendim bu sözü söyleyenlerin cezâsı nedir ve dinde
ne lâzım gelir?" diye suâl edince, ârif ve kâmil bir zât olan şeyhülislâm;
"Bu sözü Niyâzî-i Mısrî hazretlerinden başka kim söylerse, katlolunur.
Fakat Niyâzî-i Mısrî söylerse, bir hikmet ve gizli bir sır vardır. O, zâhirî
ilimlerde de kemâl mertebesindedir. Onların böyle sözleri söylemesinde bir
hikmet vardır. Biz onlara dil uzatmaya kâdir olamayız" diyerek, o şahsı
susturdu.
Niyâzî-i Mısrî'nin, talebelerinden Şeyh Ahmed Gazzî'ye yazdığı mektup
şöyledir: "İzzetli, fazîletli ve kıymetli oğlum! Sonsuz selâmlar ve hayır
duâlar takdîminden sonra, hâtır-ı şerîfleriniz suâl olunur. Ahvâlimizden suâl
olunursa, elhamdülillah sıhhat ve âfiyet üzereyiz. Bütün dostların hayırlı
duâlarını devamlı bilip, şüphe noktalarını kovup ve hak eyleyip, tarîkat-ı
aliyyenin gereğince, ameli elden bırakmayıp, dostlar ile iyi geçinmeyi en
fazîletli amel biliniz. Bizim yolumuzda dostlar ile iyi geçinmekten daha
fazîletli amel yoktur. İzzetli Târık Çelebi'ye selâmımızı tebliğ edip, onlar
ile iyi geçinmeniz matlûbumuzdur. Kâsım Çelebizâde'ye, birâderine ve oğluna
selâm ederiz."
Niyâzî-i Mısrî'nin, başka bir talebesine yazdığı bir mektup şöyledir:
"Mısrî'nin her şeyi yağma oldu. Ancak görünür bir cesedi kaldı. Mısrî'yi
şimdiden sonra isteyenler, muhabbet ehli ise, gönülde arasın. Mârifet ehli ise,
sözlerimizde arasın. Her ne kadar uzak isek de evvelce ikrârı olanlardan biz
ayrı değiliz. Ne kadar yakın olsalar da inkârı olanlar bizi göremez. Hakîkî
âşinâlık ise gönülde olup uzak-yakın birdir. Doğru yolda olanlara selâm
olsun."
