Komşu haklarına dair...
16/10/2018 Salı Köşe yazarı R.A
“Namaz kılan, oruç tutan, sadaka veren, fakat dili ile komşularını inciten
nice kimseler vardır ki, gidecekleri yer Cehennemdir.”
Dünkü makâlemizde, bir nebze komşuluktan ve komşu haklarından bahsettik;
bugün de, aynı konuda birkaç kelime daha yazmak istiyoruz.
Peygamber Efendimiz, hadîs-i şerîflerinde buyurdu ki:
“Allaha ve âhırete inanan, komşusunu incitmesin!” [Buhârî]
“Komşusu, kötülüğünden emîn olmayan kimse, [kâmil] mümin
değildir.” [Buhârî]
“Allah’a yemîn ederim ki, bir kimse, kendisi için sevdiği, istediği şeyi,
komşusu veya arkadaşı için de sevmedikçe, istemedikçe [kâmil manâda] îmân
etmiş olmaz.” [Müslim]
“Kendisinin iyi mi, kötü mü olduğunu anlamak isteyen kimse, sâlih
komşularının, kendisi hakkında ne dediklerini öğrensin! 'İyi' diyorlarsa,
Allah indinde iyi olduğunu anlasın!” [İbn-i Mâce]
“Allah ve Resûlünü seven, onların da kendisini sevmelerini isteyen, konuşunca
doğru söylesin, emânete riâyet etsin ve komşusu ile iyi geçinsin!” [Beyhekî]
“Namaz kılan, oruç tutan, sadaka veren, fakat dili ile komşularını inciten
nice kimseler vardır ki, gidecekleri yer Cehennemdir.” [Hâkim]
Yine hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:
“Komşusu aç iken, tok olan [kâmil] mümin değildir.” [Taberânî]
“Allah indinde komşuların iyisi, komşularına faydalı olandır.” [Hâkim]
“Evinizde pişen yemekten komşunuzun hakkını verin.” [Şir’atü’l-İslâm]
“Sıkıntıya düşen komşusuna yardım edene, sıkıntısını giderene, kıyâmette en
kıymetli elbiseler giydirilir.” [Şir’atü’l-İslâm]
Müslümanın, komşusuna herhangi bir zararı dokunmaz; hattâ onun
sıkıntılarına da katlanır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:
“Kötü komşunun eziyetlerine ölünceye kadar sabredeni Allah sever.” [Hâkim]
İyi komşu, sadece komşularına zarar vermeyen kişi değil, onlardan gelecek
zararlara ve sıkıntılara da katlanan kimsedir. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:
“Mâlına veya çoluk-çocuğuna zarar verir korkusu ile komşusuna kapısını
kapatan, onunla görüşmeyi kesen, [hakîkî] mümin değildir.” [Harâitî]
“Komşunun köpeğini döven, sâhibini incitmiş olur.” [İ. Gazâlî]
“Kötü komşu, gördüğü iyiliği gizler, kötülüğü de yayar.” [Taberânî]
Komşuya hürmet, onunla iyi geçinmektir. Onu incitecek söz ve hareketlerde
bulunmamaktır. Peygamber Efendimiz bir hadîs-i şerîfinde buyurdu ki:
“Zimmî [gayr-i müslim] komşunun bir hakkı, Müslüman komşunun iki
hakkı, akrabâ olan komşunun da üç hakkı vardır." [Bezzâr]
Yukarıda söylediklerimize ilâveten, şunu da ifâde edelim ki; komşuyu
memnûn etmek, ona faydalı olmak hayırlı insan olma alâmetidir. Bir
Müslümânın, kendi mâlını, cânını ve nâmûsunu koruduğu gibi, komşusunun mâlını,
cânını, iffet ve nâmûsunu da öylece koruması, onların haklarına da riâyet
etmesi lâzımdır.
Bu, ferd ve âilelerde böyle olduğu gibi, ülke ve devletlerde de böyle
olmalıdır. Komşu ülkelerin de birbirleriyle iyi geçinmeleri lâzımdır. Hattâ, globalleşmenin
(küreselleşmenin) savunulduğu günümüzde, sâdece yakın komşuların değil, uzak
komşuların da birbirleriyle iyi geçinmeleri gerekir. “İnsan Hakları”ndan
bahseden belgelerde de bunlar vurgulanmaktadır.
