İman, herkeste aynı mıdır?
18/11/2023 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü
Sual: Peygamberlerin imanı ile
diğer insanların imanları hep aynı mıdır, aralarında iman bakımından bir fark
var mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İmâm-ı Rabbânî
hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“İmân; Ehl-i sünnet âlimlerinin
kitaplarında yazılı olan, Peygamber efendimizden (sallallahü aleyhi ve sellem)
gelen haberlere inanmak ve inandığını söylemek demektir. Her lisan ile
söylemenin caiz olduğu, Dürr-i yektâda yazılıdır. İbadetler, imandan değildir.
Fakat, imanın kemalini arttırır ve güzelleştirirler. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe
aleyhirrahme, iman artmaz ve azalmaz, buyuruyor. Çünkü iman, kalbin tasdik
etmesi, kabul etmesi, inanması demektir. İnanmanın azı, çoğu olmaz. Azalan ve
çoğalan bir inanışa, inanmak değil, zan ve vehim denir. İmanın kâmil veya
noksan olması, ibadetlerin çok ve az olması demektir. İbadet çok olunca, imanın
kemâli çok denir. O hâlde, müminlerin imanları, Peygamberlerin imanları
gibi olmaz. Çünkü bunların imanları ibadetler sebebi ile kemâlin tepesine
varmıştır. Diğer müminlerin imanları oraya yaklaşamaz. Her ne kadar, her iki
iman, iman olmakta ortak iseler de, birincisi, ibadetler vasıtası ile, başka
türlü olmuştur. Sanki aralarında benzerlik yoktur. Müminlerin hepsi, insan
olmakta, Peygamberler ile ortaktır. Fakat, başka kıymetler, üstünlükler
bunları yüksek derecelere çıkarmıştır. İnsanlıkları, sanki başka türlü olmuştur.
Sanki, müşterek olan insanlıktan daha yüksek insandırlar. Belki, insan
bunlardır, başkaları sanki insan değildir.
İmâm-ı
a'zam Ebû Hanîfe aleyhirrahme; (Ben elbette müminim) demelidir,
diyor. İmâm-ı Şâfiî aleyhirrahme ise; (Ben inşâallah müminim) demelidir,
buyuruyor. Bunun ikisi de doğrudur. İnsan şimdiki imanını söylerken (Ben
elbette müminim) demelidir. Son nefesteki imanını
söylerken (Ben inşâallah müminim) der. Fakat,
burada da, şüpheli söylemektense, elbette demek daha iyidir.”
Sual: Meleklerin evlenmesi var mıdır, günah
işleyebilirler mi?
Cevap: Melekler, Allahü teâlânın kıymetli
kullarıdır. Allahü teâlânın emirlerine isyan etmezler, emir olundukları işleri
yaparlar. Evlenmeleri yoktur, doğurmazlar, çoğalmazlar, hata etmez, unutmaz,
hile yapmaz, aldatmazlar. Bunların Allahü teâlâdan getirtikleri hep doğrudur,
şüpheli, ihtimalli değildir.
