"İlmin süsü ve kıymeti nedir?"
20/08/2024 Salı Köşe yazarı V.T
Âmir bin Şerâhîl
hazretleri: "İlmin süsü vakardır, âlim olan kişi, kibirli, sert ve
kaba olmaz..."
Âmir
bin Şerâhîl Şa'bî hazretleri Tâbiînin büyüklerinden, meşhûr âlim ve
velîlerdendir. 641 (H.20) senesinde Basra'da doğup, 723 (H.104) yılında Kûfe'de
vefât etti. Büyük bir fıkıh ve hadîs âlimidir. Hattâ İmâm-ı A'zam Ebû Hanîfe
gibi, Ehl-i sünnet vel-cemâatın reîsi olan büyük bir müctehidin en büyük
hocalarındandı. Eshâb-ı kirâmdan beş yüz mübârek zâta yetişmiştir.
Ebû
Zeyd anlatır: Şa'bî'ye bir şey sordum. Bunun üzerine bana kızdı ve onu
söylemeyeceğine yemin etti. O zaman gidip, kapısının önüne oturdum. Bana;
"Ey Ebû Zeyd! Ben, sorunun cevâbını söylemeyeceğime, yemin ettim. Fakat
sana üç şey söyleyeceğim, iyi dinle. Bunları da aklından çıkarma. Birincisi,
Allahü teâlânın yarattığı bir şey hakkında, bunu niçin yarattı, bundaki murâd
ve hikmet nedir, deme! İkincisi, bilmediğin bir şeyi, ben onu biliyorum deme!
Üçüncüsü, dînî meselelerde kendi aklına göre, mukâyese yapma! Bakarsın, bir
helâli harâm, harâmı da helâl yapabilirsin. Neticede, ayağın sürçüp, tökezler,
mahvolup gidersin" dedi.
"Kâdı
Şüreyh ile berâberdim. Ona, birisi ile dâvâsı olan bir kadın geldi. Ağlamaya
başladı. Bunun üzerine ben Kâdı Şüreyh'e; "Yâ Ebâ Ümeyye! Herhâlde bu
kadın mazlumdur" deyince, Kâdı Şüreyh; "Yâ Şa'bî, hazret-i Yûsuf'un
kardeşleri de babalarına ağlayarak gelmişlerdi. Bu kadının ağlaması, suçsuz
olduğunu göstermez" dedi.
Şa'bî
hazretleri anlatıyor: Bir cenâze namazı kılındıktan sonra, binmesi için Zeyd
bin Sâbit'e katırını yaklaştırdım. Bu sırada, Abdullah bin Abbâs gelerek,
üzengiyi tutmak istedi. Zeyd bunu görünce; "Ey Resûlullah'ın amcazâdesi,
üzengiyi bırak" deyince, İbn-i Abbâs; "Biz âlimlere bu şekilde
muâmele ile emrolunduk" cevâbını verdi. Bunun üzerine Zeyd, İbn-i Abbâs'ın
elini öpüp; "Biz de Resûlullah'ın Ehl-i beytine böyle yapmakla emrolunduk"
dedi...
Şa'bî'nin
şu beyti, insanlar arasında çok söylenilegelmiştir:
"Gerçek
hilm (yumuşaklık ve kemal) hoşnutluk zamanında değil, gazap ve kızgınlık
zamanında belli olur."
Şa'bî hazretlerine; "Falanca şahıs âlimdir"
dediler. Şa'bî bunu söyleyene, "Onda ilmin güzelliğini göremedim"
dedi. "İlmin süsü ve kıymeti nedir?" diye sorulunca, "Vekardır,
âlim olan kişi, kibirli, sert ve kaba olmaz" buyurdular. Yine buyurdu ki:
"Cimri ile yalancıdan hangisinin Cehennem'in daha derinine atılacağını bilmiyorum."
