Zellet-ül-kâri, yanlış okumak
21/01/2023 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü
Sual: Namazı bozanlardan
birisinin de zellet-ül-kâri olduğu kitaplarda yazılıdır. Zellet-ül-kâri ne
demektir, nerelerde ve nasıl olur?
Cevap: Namazı
bozanlardan birisi de Zellet-ül-kâri yani yanlış okumaktır. Yanlış
okumaktaki hata, dört şekilde olabilir:
Birinci şekli; irâbda hatadır ki, harekelerde ve sükunda olur.
Mesela şeddeyi hafif okumak veya medleri yani uzatılacakları kısa okumak
yahut bunların aksini yapmaktır.
İkinci şekildeki hata ise harflerde olur. Harfin yerini
değiştirmek veya kelimeye harf ilave etmek yahut harf azaltmaktır veya
harfi ileri geri almaktır.
Üçüncü hata; kelimelerde ve cümlelerde olur.
Dördüncü hata vakıf yani duraklarda ve vasıl yani geçişlerde
hata olur. Durulacak yerde durulmaz geçilir, geçilecek yerde de durulur.
Bu dördüncü şekil hatada, mana değişse de, bozulmaz.
İlk üç şekilde, manayı değiştirip, küfre sebeb olacak mana hasıl
olursa, namazı bozar. Yalnız, cümlenin yerini değiştirdiği zaman, arada
durursa, bozmaz. Hasıl olan mana küfre sebep olmazsa, Kur’ân-ı kerimde benzeri
yoksa, namaz yine bozulur. Gurâb yerine gubâr demek, Rabbinnâs yerine Rabinâs
demek, zallelnâ yerine zalelnâ demek, emmâretün yerine emâretün demek ve (amile
salihan ve kefere fe lehüm ecrühüm) diyerek ve kefere
kelimesini eklemek ve mesânî yerine mesânîne demek, essırâtallezîne demek ve
bir kavle göre, iyyâ kena'büdü demek yani bir kelimeyi ayırıp, ikinci kelimeye
birleşdirmek, ve mâ halekazzekere derken ve’yi unutmak, hepsi bozar. Manasız
olur ve Kur’ân-ı kerimde benzeri bulunmazsa, yine bozar. Serâir yerine, serâil
demek, halaknâ yerine, laknâ demek, ce'alnâ yerine alnâ demek gibi.
Benzeri bulunursa da, mana başka ise, imam-ı Ebu Yusuf bozulmaz dedi. Tarafeyn
yani İmam-ı a'zam ile imam-ı Muhammed ise, bozulur dedi. Fetva da böyledir.
Benzeri bulunmaz, manası değişmezse, aksini söylediler. Fetva, Tarafeynin
sözünedir. Meselâ, ihdinelsırâta deyince ve Rabilâlemin ve iyâke deyince ve yâ
mâlik yerine yâ mâli deyince, teâlâ ceddü Rabbinâ derken teâl deyince bozulmaz.
Ehad yerine ehat deyince bozulur. [Bezzâziyye]
Sual:
Namaz kılarken namazın içindeki sünnetleri terk etmenin hükmü nedir?
Cevap: Namaz kılarken namazın sünnetlerinden birini terk etmek mekruhtur.
