Nefse mi, Allaha mı güvenmelidir?
22/12/2019 Pazar Köşe yazarı O.Ü
İtimad-i nefs, yani kendine güvenmek, tevekkülün tersi ve tevekkülü bozan
bir şeydir.
Sual: Bazı din adamı kılığındaki reformistler; “Müslümanlar, rızkın ezelde
ayrıldığına inandıkları için çalışmayı lüzumlu görmezler. Nefsine güvenmek ise,
insana hayat için mücadele kuvveti verir. Yaşamak istiyorsak, kendimizde
itimad-ı nefs hasıl edelim” diyorlar. Bunların bu sözlerinin gerçeklik payı var
mıdır?
Cevap: Birinci Cihan Harbinde böyle ateşli itimad-ı nefs dersleri
fazlası ile verilmiş ve ne büyük belalara çarpıldığı da görülmüştür. Nefse
güvenmek böyle deli gibi saldırmalara sebep olmuştur. Birinci Cihan Harbinde
nefse güvenmek yerine, Allaha tevekkül hakim olsa idi, o hareketlerden, makul
ve meşru olan ince noktalardan hiçbiri ihmal edilmezdi. Çünkü, Allaha tevekkül
etmek için, İslamiyete uymak lazımdır. Bu da, bütün ince noktalara ehemmiyet
verdirir. İslamiyet, hem çalışmayı, hem de tevekkülü birlikte emretmektedir.
Tembel oturup da, tevekkül ediyoruz diyenler, bu iki vazifeden birini yapmayan
kimselerdir. Çünkü, İslamiyetin iki emrinden birincisini yapıyor, ikincisini
yapmıyorlar. Bunları kötüleyen reformcular da, birinci vazifeyi bırakıp,
ikincisini istemekle, kötüledikleri kimseler gibi kusurlu oluyorlar. Bunların
hatası, çalışmayanların hatasından daha büyük oluyor. Çünkü biz, elimizden
geldiği kadar çalıştıktan sonra, Allaha tevekkül ederek, işimizin karşılığını
Allahtan beklemek ihtiyacında bulunduğumuz gibi, çalışırken bile nefsimize o
kuvveti veren Allahı unutmayarak asıl tükenmez ve yenilmez kuvvetin Allahı
unutmamakta olduğunu düşünerek, ondan yardım beklemek üzere ikinci bir
tevekküle muhtacız.
(Allah size yardım ederse, kimse size galip gelemez. Size yardım etmezse,
kimse yardım edemez. O hâlde, müminler Allaha tevekkül etsinler!)
(Sevgili Peygamberim! Onlara de ki, Allahü teâlâ dilemedikçe, kendime
hiçbir fayda ve zarar getirmeye kadir değilim) meâlindeki
âyet-i kerimeler ve daha nice benzerleri var iken, tevekkülü kaldırarak
itimad-i nefs diye bir şey aramak, dine yardım ettiklerini söyleyenlere yakışır
mı? Bunlar, biz tevekkülün yanlış anlaşılmasına karşı, bunu istiyoruz da,
diyemezler. Çünkü, itimad-i nefs, yani kendine güvenmek, tevekkülün tersi ve
tevekkülü bozan bir şeydir. Bundan başka, egoistliğe, kendini beğenmeye yol
açar.