Ana babaya nafaka vermek
24/12/2024 Salı Köşe yazarı O.Ü
Sual: Ana baba muhtaç olduğu zaman, bunların nafakalarını kimin ve kimlerin vermesi gerekir, belli bir sıralaması var mıdır?
Cevap: Zengin olan
çocukların, fakir olan ana babalarına nafaka vermesi farzdır. Kız ve oğlan
çocuklar eşit miktarda verir. Anaya, babaya bakmak, bunlar öldüğünde daha
çok miras alacak olana farz değildir. Bunlara daha yakın olana ve onların
parçası olana farzdır. Oğlunun oğlu ile kızı bulunan anaya, babaya yalnız
kızları bakar. Hâlbuki, mirası kız ile torun yarı yarıya alır. Kızının çocuğu
ile erkek kardeşi bulunana, torunu bakacaktır. Hâlbuki, mirasın hepsini erkek
kardeş alır. Kızlarının çocuklarına hiç miras düşmez. Fetâvâ-i Hayriyyede
deniyor ki:
“Kazandığı, geçimini karşılayabilen fakir kimsenin,
fakir babasına nafaka vermesi farz değildir. Fakir olan anasını, babasını kendi
evine alıp, birlikte geçinirler. Zevceyi dövmek, eziyet etmek, nafakasını tam
vermemek, onsuz başka şehre yerleşmek haramdır. Büyük günahtır. Kıyamet günü,
bunun suali çok çetin, azabı da, pek elim olacaktır. Hâkim tarafından tazir
olunması, cezalandırılması lazımdır. Gücü yettiği hâlde, üç cins nafakadan
birini vermezse, hapsolunur.”
Sual: Ana babaya hizmette öncelik sırası nasıldır
ve bir baba evladına kızabilir, emir verebilir mi?
Cevap: Bu konuda
Hazânet-ür-rivâyât kitabında deniyor ki:
“Anadan babadan birine iyilik edince öteki incinirse,
babaya hürmet, saygı, itaat etmeli, anaya hizmet, yardım ve ihsan
etmelidir. Babanın oğluna kızması, bağırması caizdir. Baba, çocuğuna vereceği
emri, onun yapmayacağını anlarsa, onu isyan günahından korumak için,
emretmemeli, bunu yaparsan iyi olur demelidir.”
Sual: Cemaatle namaz kılarken, imamda namazı bozan bir
şey gören ne yapar veya imamın kendisi namazı bozan bir şeyi yaptığını sonra
hatırlarsa ne yapması gerekir?
Cevap: İmamda namazı bozan bir şey bulunduğunu anlayan
kimse, bu namazı tekrar kılar. Bunu imam namazda hatırlarsa yahut namazda iken
namazı bozan bir şey hasıl olursa, bunu hemen cemaate bildirir. Namazdan sonra
anlarsa, o cemaatten olduklarını hatırladığına, söyleyerek, haber göndererek,
yazarak bildirir. Haber alan, iade eder. Alamayan affolur. Bir kavilde ve Şafii
mezhebinde imamın cemaate haber vermesi lazım değildir.
