Zayıf kaville amel etmek
25/12/2020 Cuma Köşe yazarı O.Ü
Her Müslümanın kendi mezhebinin âlimlerine uyması lazımdır.
Sual: Fıkıh kitaplarında, zayıf kavil diye bildirilen hükümlerle de amel
edilebilir mi?
Cevap: Her Müslümanın ibadet yaparken ve haramdan sakınırken, kendi mezhebi
âlimlerinin, "Fetvâ böyledir, En iyisi budur, En doğru söz budur"
gibi bildirdiklerine uyması lazımdır. Kendi arzusu ile yaptığı bir şey, buna
uymasına mâni olur ve bu mâni olmanın önlenmesinde harac, meşakkat bulunursa,
kendi mezhebinde doğru olduğu bildirilen başka bir söze uyması lazımdır. Böyle
de yapamazsa, Hanefi mezhebinde bulunan kimse, Hanefi mezhebindeki âlimlerin
fetvâ olarak seçilmemiş zayıf sözlerine uyarak, işini görür.
Sual: Birkaç zenginin zekât vermekte vekili olan bir kimse, zenginlerden
aldığı zekâtları karıştırıp fakirlere verse, zenginlerin zekâtları verilmiş
olur mu?
Cevap: Bu konuda Bezzâziyyede deniyor ki:
“Fakirlere zekât vermek için, zenginlerin vekili olan kimse, topladığı
zekâtları birbirleri ile karıştırınca, hepsi kendi mülkü olur. Fakirlere kendi
malından sadaka vermiş olur. Zenginlerin zekâtları verilmiş olmaz. Zenginlerden
aldıklarını onlara ödemesi lazım olur. Fakirler, önceden bu kimseye izin vermiş
olsalardı, onların vekilleri olarak toplamış olur, fakirlerin mallarını
birbirleri ile karıştırmış olurdu ve zekâtlar verilmiş olurdu.”
Sual: Ticaret yapan her Müslümanın, alışveriş bilgilerini öğrenmesi veya
bilen birisine sorması mı gerekir?
Cevap: Bu konu hakkında Câmi'ul-fetâvâda deniyor ki:
“Bey ve şirâ yani alışveriş bilgilerini öğrenmeden ticaret yapmak
helal olmaz. Her tacirin, tüccarın bir fıkıh âlimi bulup, işlerini buna
danışarak yapması, böylece faizden ve fasit alışverişten kurtulması lazımdır.”
Sual: Çalınmış malları satan bir yerden, alışveriş yapmanın dinimiz
açısından mahzuru var mıdır?
Cevap: Bir yerde, yağma edilmiş, çalınmış şeyler ve hayvanlar satılıyorsa,
çoğunun haram olduğunu bilen kimse, buradan bir şey satın almamalıdır. Eğer
ihtiyacı çoksa, nereden aldın diye sormalıdır. Helalden olduğu anlaşılan malı
almalıdır. Çoğunun haram olmadığı biliniyorsa, sormadan almak caiz ise de,
sormak vera olur.
Sual: Ergenlik çağına girmiş olan kız ve erkek çocukların, eğer malları
varsa zekât vermeleri gerekir mi?
Cevap: Hanefi mezhebinin âlimleri; “Mükellef, yani akıl, baliğ ve hür olan Müslüman erkek ve kadının, şartları bulununca, zekât vermeleri farzdır” dediler.
