Şehvet ve gadap terbiye edilir
26/04/2024 Cuma Köşe yazarı O.Ü
Sual: Dinimiz, insandaki şehvetin, öfkenin ve benzerlerinin yok edilmesini mi yoksa terbiye edilmesini mi emretmektedir?
Cevap: Bu konu hakkında
Ahmed bin Yahyâ Münîrî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“İslamiyet, şehvetin ve gadabın yok edilmesini değil,
her ikisine hâkim olup, dine uygun kullanılmalarını emretmektedir. Süvarinin
atını ve avcının köpeğini yok etmeleri değil, bunları terbiye ederek,
kendilerinden faydalanmaları lazım olduğu gibidir. Yani, şehvet ve gadab,
avcının köpeği ve süvarinin atı gibidirler. Bu ikisi olmadıkça, âhiret
nimetleri avlanamaz. Fakat, bunlardan faydalanabilmek için, terbiye ederek,
dine uygun kullanılmaları lazımdır. Terbiye edilmezler, azgın olup, dinin
sınırlarını aşarlarsa, insanı felakete sürüklerler. Riyâzet yapmak, bu iki
sıfatı yok etmek için değil, terbiye edip dine uymalarını sağlamak içindir.
Bunu sağlamak da, herkes için mümkündür.”
Medeniyet de, atom gücü kullanmak ve jet gibi şeyler
yapmak değildir. Medeniyet, bunları insanlara hizmet için kullanmaktır. Bu da,
İslamiyete uymakla ele geçer.
Sual: İnsan, nefsinden kaynaklanan kötü şeylere karşı,
nasıl bir yol izleyebilir?
Cevap: İnsanın, kötü bir
şey yapınca, arkasından riyâzet çekmeyi, nefse güç gelen şey yapmayı âdet
edinmesi, faydalı bir ilaçtır. Mesela, bir kötülük yaparsam, şu kadar sadaka
vereceğim veya oruç tutacağım, gece namazları kılacağım diye yemin etmelidir.
Nefis, bu güç şeyleri yapmamak için, onlara sebep olan kötü âdetini yapmaz.
Kötü ahlakın zararlarını okumak, işitmek de, faydalı bir ilaçtır. Bu zararları
bildiren hadis-i şerifler çoktur. Bunlardan birinde buyuruluyor ki:
(Allah katında kötü huydan büyük günah yoktur.) Çünkü,
bunun günah olduğunu bilmez, tövbe etmez, işledikçe, günahı kat kat artar.
Sual: Namazda ilk rekatte okuduğu bir sureyi veya uzun
bir âyeti unutarak ikinci rekatte de tekrar okuyan bir kimsenin namazı kabul
olur mu?
Cevap: Bir kimsenin, namazda ikinci rekatte, birinci
rekatte okuduğu âyeti tekrar okuması, tenzihen mekruhtur. Eğer ilk rekatte
okuduğu sureden veya âyetten önceki bir âyeti, bir sureyi okur ise tahrimen
mekruh olur. Unutarak okursa, mekruh olmazlar. İkinci rekatte birinciden üç
âyet uzun okumak da mekruhtur.
