Şehvet ve gadap terbiye edilir
26/12/2023 Salı Köşe yazarı O.Ü
Sual:
Dinimiz, insandaki şehvetin, öfkenin ve benzerlerinin yok edilmesini mi yoksa
terbiye edilmesini mi emretmektedir?
Cevap: Bu
konu hakkında Ahmed bin Yahyâ Münîrî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor
ki:
“İslamiyet, şehvetin ve gadabın yok edilmesini değil, her
ikisine hâkim olup, dine uygun kullanılmalarını emretmektedir. Süvarinin atını
ve avcının köpeğini yok etmeleri değil, bunları terbiye ederek, kendilerinden
faydalanmaları lazım olduğu gibidir. Yani, şehvet ve gadab, avcının köpeği ve
süvarinin atı gibidirler. Bu ikisi olmadıkça, âhiret nimetleri avlanamaz.
Fakat, bunlardan faydalanabilmek için, terbiye ederek, dine uygun
kullanılmaları lazımdır. Terbiye edilmezler, azgın olup, dinin sınırlarını
aşarlarsa, insanı felakete sürüklerler. Riyâzet yapmak, bu iki sıfatı yok etmek
için değil, terbiye edip dine uymalarını sağlamak içindir. Bunu sağlamak da,
herkes için mümkündür.”
Medeniyet de, atom gücü kullanmak ve jet gibi şeyler yapmak
değildir. Medeniyet, bunları insanlara hizmet için kullanmaktır. Bu da,
islamiyete uymakla ele geçer.
Sual: İnsan, nefsinden
kaynaklanan kötü şeylere karşı, nasıl bir yol izleyebilir?
Cevap: İnsanın,
kötü bir şey yapınca, arkasından riyâzet çekmeyi, nefse güç gelen şey yapmayı
âdet edinmesi, faydalı bir ilaçtır. Mesela, bir kötülük yaparsam, şu kadar
sadaka vereceğim veya oruç tutacağım, gece namazları kılacağım diye yemin
etmelidir. Nefis, bu güç şeyleri yapmamak için, onlara sebep olan kötü âdetini
yapmaz. Kötü ahlakın zararlarını okumak, işitmek de, faydalı bir ilaçtır. Bu
zararları bildiren hadis-i şerifler çoktur. Bunlardan birinde buyuruluyor ki:
(Allah katında kötü huydan büyük
günah yoktur.) Çünkü, bunun günah olduğunu bilmez, tövbe etmez,
işledikçe, günahı kat kat artar.
Sual: Namazda ilk rekatte okuduğu
bir sureyi veya uzun bir âyeti unutarak ikinci rekatte de tekrar okuyan bir
kimsenin namazı kabul olur mu?
Cevap: Bir
kimsenin, namazda ikinci rekatte, birinci rekatte okuduğu âyeti tekrar okuması,
tenzihen mekruhtur. Eğer ilk rekatte okuduğu sureden veya âyetten önceki bir
âyeti, bir sureyi okur ise tahrimen mekruh olur. Unutarak okursa, mekruh
olmazlar. İkinci rekatte birinciden üç âyet uzun okumak da mekruhtur.
