Kade-i ahirede ettehıyyatüyü okumak vacip. Ettehıyyatüyü okuyacak kadar oturmak farz, ölçüsünü nasıl ayarlayacağız. Belirli bir zamanı var mı yoksa hızlı okuyan biri ile yavaş okuyan biri arasındaki oturma ölçüsü nedir?
Namazda oturuşla ilgili sorular
CEVAP
Herkesin Ettehıyyatü’yü okuduğu müddet kadar oturması farzdır.
Son oturuşta okunanlar
Sual: Allahümme salli ve Allahümme barik’ten sonra veya başka zaman
dua olarak okunan âyetleri, Kur’andaki sırasına göre, önce Rabbena âtinâ, sonra
Rabbic’alnî, sonra Rabbenağfirli şeklinde mi okumak gerekir?
CEVAP
Gerekmezse de, Kur’an-ı kerimdeki sırasına göre okumak iyi olur.
Rabbenâ âtinâ
Sual: Namazda, Salli Bârik’lerden sonra, Rabbenâ âtinâ’yı
dua olarak okurken, Bi-rahmetike yâ erhamerrâhimîn’i eklemek
gerekir mi?
CEVAP
Gerekmez, fakat dua olarak okunduğu için eklenmesinin de mahzuru olmaz.
Son oturuşta dua
Sual: S. Ebediyye’de, (Cemaat istese de, imamın, farz kıldırırken
kıraati ve tesbihleri sünnetten fazla okuması tahrimen mekruhtur) deniyor. Buna
göre, son oturuşta, salli bariklerden sonra Rabbena Âtina duasını okumak mekruh
değil mi?
CEVAP
Son oturuşta, salli barik dualarından sonra, herhangi bir dua okumak
sünnettir. Dua âyetlerinden veya hadis-i şeriflerde bildirilen dualardan biri
okunur. Burada genelde, Rabbena Âtina ayet-i kerimesini dua olarak okumak
tercih edilmektedir. Bu bakımdan imamın, salli bariklerden sonra Rabbena
Âtina okuması mekruh değil sünnettir. Nimet-i İslam kitabında,
namazın sünnetlerinin 43. maddesinde, (Salevattan [salli
bariklerden] sonra bir dua okumak sünnettir)buyuruluyor.
Namazda abdestin bozulması
Sual: Namaz kılarken, son teşehhüdde, Ettehıyyatü’yü okuduktan sonra,
abdestimiz veya namazımız bozulsa yahut kendimiz kasten bozsak, o namazı iade
etmemiz gerekir mi?
CEVAP
Teşehhüd miktarı oturduktan sonra kasten abdestini veya namazını bozanın,
namazı tamam olur. Mesela Ettehıyyatü’yü bitirdikten sonra biriyle konuşsa,
konuşması günah olursa da, kasten yaptığı için namazı tamam olur. Teşehhüd
miktarı oturduktan sonra kendiliğinden abdesti bozulursa, hemen abdest alıp
vacib olan selamı verirse yahut abdest almayıp, namazı bozan bir şey yaparsa,
mesela selam verirse, namazı tamam olur. (S. Ebediyye)
Sağ ayağını dikmek
Sual: Yeni namaza başladım. Sağ ayağımı dikip sol ayağımın üstüne
oturmakta çok zorlanıyorum. Sağ ayağımın parmakları çok acıyor. Sağ ayağımı
dikmeden otursam namazım kabul olur mu?
CEVAP
Erkeklerin, sağ ayağını dikip, sol ayağının üzerine oturmaları sünnettir. Bir
özürle sünnet terk edilirse mekruh olmaz. Yeni namaza başlayanlarda, böyle
durumlar olur. Sünnete uygun oturmalı, zamanla alışır. Birkaç ay içinde rahat oturabilir.
Namazda okunan dualar
Sual: Namazda, Rabbena âtina’dan sonra, şu duaları okumakta mahzur var
mıdır?
1- Allahümme innî es'elüke-ssıhhate vel-âfiyete vel-emânete ve
hüsnel-hulkı verrıdâe bilkaderi bi-rahmetike yâ Erhamerrâhimîn.
2- Allahümme inneke afüvvün kerîmün tühıbbül afve fa'fü annî.
3- Allahümme mağfiretüke evsa'u min zünûbî ve rahmetüke ercâ indî
min amelî.
4- Allahümme, yâ mukallibelkulûb, sebbit kalbî alâ dînik.
5- Allahümme innî e'ûzü bike min hemezâtiş-şeyâtîn.
CEVAP
Hepsi de hadis-i şerifte bildirilen dualar olduğu için, son teşehhütte Rabbena
âtina’dan sonra bunların birini veya hepsini okumakta, mahzur olmaz. Çünkü
orası dua okuma yeridir.
1- Birinci duanın manası: Yâ Rabbi, sıhhate, afiyete kavuşmayı, emanete
riayet etmeyi [hıyanet etmemeyi], güzel ahlaka sahip olmayı ve kaderine rıza
göstermeyi bana nasip eyle! Ey merhametlilerin en merhametlisi, merhametin
hakkı için, bunları bana ver!
Resulullah efendimiz bu duayı çok okurdu. (Taberani)
2- İkinci duanın manası: Yâ Rabbi, sen affedicisin, kerimsin, affı
seversin, beni de affeyle!
Resulullah efendimiz, özellikle Kadir gecesinde bu duayı okumayı
bildirmiştir. (Nesai, Tirmizî)
3- Üçüncü duanın manası: Yâ Rabbi, mağfiretin, benim günahlarımdan daha
geniştir. Rahmetin ise, amelimden daha ümit vericidir. [Amelime değil, senin
sonsuz rahmetine güveniyorum.]
Adamın biri, 2–3 defa (Vay günahlarım) der. Bunu duyan,
Resulullah efendimiz, bu duayı okumasını söylüyor. O kişiye üç defa bu duayı
tekrarlattıktan sonra, Peygamber efendimiz, (Allah seni affetti)buyurur. (Hâkim)
4- Dördüncü duanın manası: Yâ Rabbi, kalbleri iyiden kötüye,
kötüden iyiye çeviren, ancak sensin. Kalbimi, dininde sabit kıl, beni dininden
ayırma!
Resulullah efendimiz her zaman, bu duayı okurdu. (Tirmizi)
5- Beşinci duanın manası: Yâ Rabbi, [insan ve cin] şeytanlarının
vesvesesinden, şerrinden sana sığınıyorum. Bu duayı seyyid Abdülhakim
Arvasi hazretlerinin çok okuduğu bildirilmiştir. Bu duanın benzeri,
Müminun sûresinin 97. âyet-i kerimesinde, (Rabbî e'ûzü bike min
hemezâtiş-şeyâtîn) olarak geçer.
Namazda uyumak
Sual: Bazen son teşehhütte uyuyakaldığım oluyor. Uyanınca
selam versem bir mahzuru olur mu?
CEVAP
Selam verilmesi yanlış olur. Çünkü uyanık olarak teşehhüt miktarı oturmak
farz, Ettehıyyatü’yü okumak da vacibdir. Bunları yapmadan uyumuşsunuz, ikisi de
yapılmamış oluyor. Teşehhütte uyumak abdesti bozmaz. Fakat uyuyarak kılınan
rükün tekrar edilmezse, namaz bozulmuş olur. Eğer Ettehıyyatü okunursa, hem
farz, hem de vacib yerine gelmiş olur. Fakat selam geciktirilmiş olduğu için
secde-i sehv gerekir.