Namus ne demektir? Cebrail aleyhisselama niçin namus-i ekber denmiştir?
Namus nedir?
CEVAP
Namus kelimesinin ırz, doğruluk, kanun, din, iffet, edeb, hayâ, nizam, emniyet gibi birçok manası vardır. Birkaç örnek verelim:
Bir kimsenin mahrem, gizli sırları olup, işlerinin ve hâllerinin iç yüzüne vâkıf olana, onun namusu denir. Hayırlara ait gizli hâllere vâkıf olana da namus denir. Cebrail aleyhisselam, diğer meleklerce bilinmeyen vahyin sırlarına vâkıf ve mahrem olması cihetiyle ona, namus-i ekberdenir.
Din anlamında da kullanılır. İslamiyet’e namus-i ilahi de denir.
Nizam anlamında da kullanılır. Ramazan-ı şerif ayı, İslam dininin namusudur. Âşikâre oruç yiyen, bu aya hürmet etmemiş olur. Bu aya hürmet etmeyen, İslamiyet’in namus perdesini yırtmış olur.
Allahü teâlânın günahları örtmesi o kadar çoktur ki, emrini dinlemeyen, yasaklarından sakınmayan azgınları, gizli günahlarını açığa çıkarıp rezil etmiyor ve namus perdelerini yırtmıyor.
Allah’tan başkasına yemin edilmez. Namus üzerine de, yemin edilmez. Mesela, (Namusum ve şerefim üzerine) dense, dine uygun yemin olmaz. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Emanet yani namus için yemin eden, bizden değildir.) [Ebu Davud]
Namussuz, genelde iffetsiz, edepsiz, hayâsız, fahişe gibi manalarda kullanılıyorsa da, emniyeti, nizamı bozanlara, İslamiyet’e uymayanlara, Allah’ın kanunlarını yani emir ve yasaklarını çiğneyenlere de denir. Bu bakımdan namussuz; kanunsuz, kanunu çiğneyen anlamına da gelir.
Namus ne demektir?
Sual: (Namus sözü veriyorum, o namussuzun biridir veya ar namus tertemiz) gibi sözler söylüyorlar. Buralardaki namus ne anlama geliyor?
CEVAP
Namus kelimesinin ırz, doğruluk, kanun, din, iffet, edeb, hayâ, nizam, şeref, emniyet gibi birçok mânâsı vardır.
Namussuz; genelde iffetsiz, edepsiz, hayâsız, şerefsiz, fahişe gibi mânâlarda kullanılıyorsa da, emniyeti, nizamı bozanlara, İslamiyet’e uymayanlara, Allah’ın kanunlarını yani dinimizin emir ve yasaklarını çiğneyenlere de denir. Bu bakımdan namussuz; kanunsuz, yani kanuna uymayan, dinimizin emirlerini çiğneyen kişi demektir. Bu tarife göre, namaz, oruç gibi Allahü teâlânın emirlerini yerine getirmeyen, yalan söyleyen, hırsızlık eden namussuz oluyor. Böyle namussuzların, (Namus sözü veriyorum) demelerinin bir kıymeti olur mu?
(Ar namus, tertemiz) demek, (Hayâsı, utanması yok) demektir.
(O namussuzun biridir) demek, (Şerefsizin biridir, dinden, imandan haberi yok) demektir.
