CEVAP
Doğru değildir. Dinde güçlük yok demek, (Size güç gelen ibadetleri yapmayın
veya bu ibadetleri istediÄŸiniz gibi deÄŸiÅŸtirin) demek deÄŸildir. Dinimizin
izin verdiÄŸi ruhsatlardan istifade edilir. Camiye kadar gelen kimse yere de
oturabilir. Secde edemiyorsa, ayaklarını kıbleye doğru uzatarak ima ile
namazını kılar. Yahut sandalyeye oturup ayaklarını başka bir sandalyenin
üstüne koyabilir.
Sual: Hasta bir kimsenin, sandalyede namaz kılması niçin caiz
deÄŸildir?
CEVAP
Din kitaplarında deniyor ki:
Ayakta duramayan veya zarar gören, başı dönen kimse, farzları da, secde
ettiği yerde oturarak kılar. Rüku için eğilir. Secde için, başını yere koyar.
Duvara, deÄŸneÄŸe, insana dayanarak, biraz ayakta durabilenin, ayakta tekbir
alması ve o kadarcık ayakta okuması farzdır. Secde için yere eğilemeyen
hasta, 25 cm.den yüksek olmayan, sert bir şey üzerine secde eder. Alnında
yara olan, yalnız burnu ile, burnunda yara olan da, yalnız alnı ile secde
eder. Alnında ve burnunda birlikte özür olup başını yere veya böyle sert bir
şey üzerine koyamayan, ayakta durabilse bile, yere oturarak ima ile kılar.
Yani rüku için biraz eğilir. Secde için, rükudan daha çok eğilir. Secde için,
kendisi veya başkası, yerden bir şey kaldırıp, yüzünü bunun üstüne koyması
tahrimen mekruhtur.
Resulullah efendimiz bir hastayı ziyaret etti. Bunun, eli ile yastık
kaldırıp, üzerine secde ettiğini görünce, yastığı aldı. Hasta, odun
kaldırarak bunun üstüne secde etti. Odunu da aldı ve (Gücün yeterse,
yere secde et! Yere eğilemezsen, yüzüne bir şey kaldırıp, bunun üzerine secde
etme! İma ederek kıl ve secdede, rükudan daha çok eğil!) buyurdu. (Fethul-kadir,
Merakıl-felah, Halebi, Mecmaul-enhür)
Bir uzvundaki dertten dolayı uygun oturamayan kimse, istediği gibi oturur.
Oturabilmek için, ayaklarını kıbleye karşı uzatabilir. Bir yerini yastığa
veya başka şeye dayar. Yahut, bir kimse tutarak düşmesine mani olur. Yüksek
bir şeyin üstüne oturup ima ile kılması caiz değildir.
[Sandalyede oturarak kılanın namazı kabul olmaz. Çünkü, sandalyede oturmak
için zaruret yoktur. Sandalyede oturabilen kimse, yerde de oturabilir ve
yerde oturabilenin yere oturup kılması lazımdır. Namazdan sonra, yerden ayağa
kalkamayan, sandalyeden ise kolay kalkan hastayı yerden bir kimse kaldırır.
Yahut, kıbleye karşı olan bir karyolada, ayaklarını sarkıtmadan oturarak
kılar. Namazdan sonra, ayaklarını yatağın bir yanına sarkıtıp, sandalyeden
kalkar gibi kalkar.]
Bir şeye dayanarak veya bir kimsenin tutması ile de, yerde oturamayan hasta,
sırt üstü yatarak kılar. Ayaklarını kıbleye uzatır. Başı altına yastık koyar.
Yüzü kıbleye karşı olur. Veya kıbleye karşı sağ veya sol yanı üzerine yatar.
Rüku ve secdeleri, başı ile ima eder. Böyle de ima edemeyen aklı başında bir
hasta, bir günden çok namazını kılamazsa, hiçbirini kaza etmez. Semavi bir
sebep ile, yani elinde olmayarak, mesela hastalık ile veya baygın yahut
secde, rekat sayılarını unutacak kadar dalgın olarak, beşten fazla namazını
kılamayan da böyledir. Alkollü içkiler veya ilaç alarak böyle baygın, dalgın
olanın, kılamadığı namazlarının adedi birkaç günlük olsa da, hepsini kaza
etmesi lazımdır.
Hastanın yatakta veya sandalyede, ayaklarını sarkıtarak oturup, ima ile
kılması caiz değildir. Hasta, yerde veya uzunluğu kıble istikametinde olan
bir çekyat üstünde, kıbleye karşı oturarak kılar. Yere oturunca kalkamazsa,
sandalye, koltuk veya yatak üzerine oturur, ayaklarını bir sehpanın üstüne
koyarak ima ile kılar. Felçli olup sandalyesinden inip binemeyen de, mümkünse
ayaklarını sehpaya koyar veya koydurur. Buna da imkan yoksa, zaruretten
dolayı kendi sandalyesinde kılması caiz olur.
Sual: Bacaklarını bükemeyen hastalar sandalyede namaz kılamıyor.
Bu hasta oturup kalkamıyorsa veya felçli ise ne olacak? Tekerlekli
sandalyesinde kılamaz mı?
CEVAP
Ayaklarını bükemeyen hasta, yatağının içinde, ayaklarını kıbleye karşı
uzatarak ima ile kılabilir. Divanda, somyada veya yatakta böyle oturarak
kılar. Koltuğa oturursa ayaklarını sehpaya veya başka bir koltuğa koyarak
kılabilir. Bunları da yapamayan hasta yatarak ima ile kılar.
Tekerlekli sandalyesinde oturan felçli de, bir yardımcısı yoksa, ayaklarını
önündeki sehpaya koyamayacağı için, ayaklarını sarkıtarak da kılması caiz
olur.
Oturaklı seccade
Sual: Çeşitli rahatsızlıkları olan hastalar için, resimde görüldüğü
gibi oturaklı seccade yapılmış. Hastalar bu oturağa oturuluyor, ayaklar yine
altta kalıyor. Hastaların böyle namaz kılmaları caiz olur mu?
CEVAP
Hasta, yerde nasıl rahat ediyorsa öyle oturabilir. Oturamıyorsa sırtını
duvara dayayabilir. Dizüstü oturamıyorsa bağdaş kurabilir. Ayaklarını
bükemiyorsa kıbleye doğru uzatabilir. Resimde görüldüğü gibi, bisiklet
oturağına benzer bir şey üzerine de oturabilir. Altına yastık da koyabilir.
Sandalyeye oturup ayaklarını sarkıtmaksa, caiz olmaz.
|