Esma-i hüsnadan olan Es-Selâm isminin mânâsı nedir?
Allah’ın halifeleri vardır
CEVAP
Allahü teâlânın elbette halifeleri vardır. Bu husus, âyet-i kerime ve
hadis-i şeriflerle bildirilmiştir. Mesela iki âyet-i kerime meali şöyledir:
(Ey Davud, biz seni yeryüzünde halife yaptık. O halde adaletle
hükmet.) [Sad 26]
(Sizi yeryüzünde halifeler yapan Odur. İnkâr edenin zararı
kendinedir.) [Fatır 39]
Bu konudaki hadis-i şeriflerde de buyuruluyor ki:
(Âdil sultan Allah’ın yeryüzündeki halifesidir.) [Beyheki]
(Neslimden gelecek olan Mehdi, Allah’ın halifesidir.) [Deylemi,
Hâkim]
(Emr-i maruf ve nehy-i münker yapan Allah’ın ve Resulünün
halifesidir.) [Deylemi]
Peygamber efendimiz halifeyi şöyle açıklıyor:
(Allahü teâlâ halifelerime rahmet etsin. Sünnetimi ihya edip yayan
halifemdir.) [İ.Asakir]
Davud aleyhisselamın adaletle hükmetmesi isteniyor. Demek ki peygamber, sultan
birer halifedir. Sultan, âdil olursa, Allah’ın dinine hizmet eder. Bir hadis-i
şerifte buyuruluyor ki:
(Sultan yeryüzünde zıllullahtır. Ona ikram eden ikram görür, ihanet eden
ihanete uğrar.) [Taberani]
Zıllullah demek, Allahü teâlânın emirlerini tatbik etme yetkisine sahip halife
demektir. Ahir zamanda gelecek olan Hazret-i Mehdi de Allah’ın dinini yayacağı
için ona da Allah’ın halifesi denmiştir. Emr-i maruf ve nehy-i münker yaparak
Allah’ın dinine hizmet edenlere de Allah’ın halifesi denmiştir. Resulullahın da
halifeleri vardır. Halifeleri hâşâ Resulullah gibi peygamber olmadığı gibi, Allah’ın
halifeleri de hâşâ mabud değildir.
İmam-ı Rabbani hazretleri, faydalı ilimler hazinesi Mektubat’ta
buyuruyor ki:
Bir şeyin sureti, onun halifesidir, vekilidir. Bir şey onun suretinde
yaratılmazsa, onun halifesi olamaz. Halife olmaya yakışmayan, emanet yükünü
taşıyamaz. Sultanın hediyelerini, ancak onun vasıtaları taşır. Ahzab suresinin
72. âyetinde mealen (Emaneti göklere ve yere ve dağlara bildirdik,
yüklenmek istemediler. Ondan çekindiler. Onu insan yüklendi) buyuruldu. (1/287)
İnsandaki kemaller, Vücub mertebesinin kemallerinin suretleri, görüntüleridir.
İnsandaki kemallerin, Vücub mertebesindeki kemallere yalnız isimleri
benzemektedir. Bunun içindir ki, hadis-i şerifte, (Allahü teâlâ, Âdem’i
kendi suretinde yarattı) buyuruldu. Çünkü insanın nefsinde bulunan her
şey, birer surettir, görüntüdür. Bu suretlerin hakikati, aslı, Vücub
mertebesindedir. İnsanın halife olmasının inceliği buradan
anlaşılmaktadır; çünkü bir şeyin sureti, o şeyin halifesidir, vekilidir.
Zındıklar ve Allahü teâlâya madde diyen kâfirler, burada çok yanıldılar.
Allah’ı insan suretinde sandılar. İnsanlarda olduğu gibi organları, duygu
aletleri var dediler. Böylece, çok kimseleri de saptırdılar. Müteşabihat âyet-i
kerimeler de böyledir. Âl-i İmran suresinin (Bu âyetlerin bildirdiklerini
yalnız Allah bilir) mealindeki 7. âyet-i kerimesi gösteriyor ki,
müteşabih olan âyet-i kerimeler, gösterdiklerinden başka şeyleri
bildirmektedir. Ulema-i Rasihindenilen derin Ehl-i sünnet
âlimlerine de, bu başka bilgiler ihsan olunmuştur. Bunun gibi, gaybı yalnız
Allahü teâlâ bilir. Peygamberlerin yükseklerine bu bilgisinden ihsan
etmektedir. (1/310)