Allahü teâlâ, kadîm olan zâtı ile vardır
19/10/2020 Pazartesi Köşe yazarı V.T
Allahü teâlânın kâmil sıfatları: Hayat, İlm, Sem', Basar, Kudret,
İrâde, Kelâm ve Tekvîndir.
Ebû Nasr ibn-i Ved'ân el-Mevsılî hazretleri fıkıh ve hadis âlimidir. 402'de
(m. 1012) Musul'da doğdu. Tahsil için Bağdat'a ve Diyarbekir'e gidip geldikten
sonra Musul kadılığına tayin edildi. 494'te (m. 1100) Musul'da vefat etti.
Buyurdu ki:
Allahü teâlâ, kadîm olan [hiç yok olmayan] Zâtı ile vardır. Ondan başka her
şeyi, O yaratmıştır. O, sonsuz olarak var idi. Yâni, kadîmdir, ezelîdir. Yâni
hep var idi. Varlığından evvel yokluk olamaz. Ondan başka her şey, yok idi.
Bunların hepsini, O, sonradan yarattı. Allahü teâlâ birdir. Yâni varlığı lâzım
olan, yalnız Odur. İbâdete hakkı olan da, yalnız Odur. Ondan başka şeylerin var
olmasına lüzûm yoktur. Olsalar da olur, olmasalar da. Ondan başka hiçbir şey,
ibâdet olunmaya lâyık değildir.
Allahü teâlânın kâmil sıfatları vardır. Bu sıfatları: Hayat, İlm,
Sem', Basar, Kudret, İrâde, Kelâm ve Tekvîndir. Bu
sıfatları da, kadîmdir, ezelîdir. Varlıkları, Allahü teâlâ iledir. Mahlûkların
sonradan yaratılması ve onlarda her ân meydana gelen değişiklikler, Onun
sıfatlarının kadîm olmasını bozmaz. Sıfatların bağlandığı mahlûkların sonradan
var olması, sıfatların ezelî olmasına mâni olmaz. Noksan sıfatlar, Allahü
teâlâda yoktur. Allahü teâlâ, maddelerin, cisimlerin, arazların, yâni hâllerin
sıfatlarından ve bunlara lâzım olan şeylerden münezzehdir, uzaktır. Allahü
teâlâ, zamanlı değildir, mekânlı değildir, cihetli değildir. Bir yerde, bir
tarafta değildir. Zamanı, yerleri, cihetleri O sonradan yaratmıştır. Allahü
teâlâ, madde değildir, cisim değildir, âraz, hâl değildir. Hudûdlu, boyutlu
değildir. Uzun, kısa, geniş, dar değildir. Ona, (Vâsi') yâni geniş deriz.
Fakat, bu genişlik, bizim bildiğimiz, anladığımız gibi değildir. O, (Muhît)dir.
Yâni her şeyi çevirmiştir. Fakat, bu ihâta, çevirmek, bizim anladığımız gibi
değildir. O, (Karîbdir) yakındır ve bizimledir. Fakat, bizim anladığımız gibi
değil!
Onun vâsi', muhît, karîb ve bizim ile berâber olduğuna inanırız. Fakat bu
sıfatların ne demek olduğunu bilemeyiz.
Allahü teâlânın zâtı ve sıfatları için, akla gelen her şey yanlıştır, deriz. Allahü teâlâ, hiçbir şey ile ittihâd etmez, birleşmez. Hiçbir şey de, Onunla birleşmez. Ona hiçbir şey hulûl etmez. O da, bir şeye hulûl etmez. Allahü teâlâ, ayrılmaz, parçalanmaz, tahlîl, terkîb edilmez. Onun benzeri, eşi yoktur.
