Güzel abdest almak, nasıl olur?
Güzel abdest nasıl alınır?
CEVAP
Önce güzel abdest almanın faziletini bildirelim. Hadis-i şeriflerde
buyuruldu ki:
(Abdeste devam et ve güzel abdest al ki, ömrün uzasın.) [Harâiti]
(Güzel abdest alıp camiye giren Allah’ın misafiri olur. Allahü teâlâ da
misafirine mutlaka ikram eder.) [Beyheki]
(Güzelce abdest aldıktan sonra, “Eşhedü en la ilahe illallahü vahdehü
la şerikeleh ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve Resulühü” diyene
Cennetin sekiz kapısı açılır.) [Nesai]
(Güzelce alınan abdest, imanın yarısıdır.) [İbni Hibban]
(İlk sorgu abdestten olacaktır. Abdesti güzel ise, sıra namaza gelir.) [Beyheki]
(Hiçbir günahkâr yoktur ki, güzelce abdest alıp iki rekât namaz kılarak
mağfiret dilesin de, affedilmiş olmasın.) [Tirmizi]
(Güzelce abdest alıp namazını cemaatle kılanın bütün günahları affolur.) [Müslim]
(Güzelce abdest alan günahlarından sıyrılmış olur.) [Buhari]
(Güzelce abdest alıp bir din kardeşini ziyaret eden, Cehennemden
uzaklaşır.) [Ebu Davud]
(Güneş yükselince [işrak vaktinde] güzelce abdest alıp iki
rekât namaz kılanın bütün günahları affolur.) [İ.Ahmed]
(Soğukta, sıcakta güzelce abdest almak, günahlara kefaret olur.) [Müslim]
(Güzelce abdest alıp, huşu içinde namaz kılmak, küçük günahlara kefaret olur.
Bu durum ömür boyu devam eder.) [Müslim]
Güzel abdest nasıl alınır?
Peygamber efendimiz bunu şöyle tarif etmiştir:
(Güzel abdest, abdestin farz ve sünnetlerini yerine getirmek suretiyle
alınan, mükemmel abdesttir.) [Tirmizi]
Ağız, burun, yüz, kol ve ayakları, ayrı ayrı su ile, üç kere yıkamak gerekir.
Her birinde, uzvun her yeri ıslanmalıdır. Üç kere su dökmek değil, üç kere tam
yıkamak sünnettir. Üçten az veya fazla yıkamak mekruhtur.
Maalesef musluktan abdest alanlar, bu sünneti ihmal ediyorlar. Elleri, kolları
ve ayakları birer kere yıkıyorlar. Ayak parmaklarını da bir kere hilallemekle yetiniyorlar.
Üç kere su döküp bir kere yıkamak sünnete aykırı olduğu gibi, bir kere çok su
döküp de, üç kere yıkamak da sünnete aykırıdır. Ayrı ayrı üç kere su döküp, üç
kere ovarak yıkamak gerekir.
Her uzuv üç kere yıkanır
Sual: Abdestte her uzvu üç kere yıkıyoruz. Fakat ayakları ben bir defa
yıkıyorum, su akarken kalbimden üç kere saymam yetmiyor mu?
CEVAP
Kalbden üç kere saymakla olmaz. Ayakları da ayrı su ile üç kere yıkamak
gerekir. Tam İlmihal’de diyor ki:
(Yıkanacak yerleri, üç kere yıkamaktır. Her birinde, uzvun her yeri
ıslanmalıdır. Üç kere su dökmek değil, üç kere tam yıkamak sünnettir.)
Nimet-i İslam kitabında, abdestin sünnetlerinin dokuzuncusunda diyor ki:
(Yıkanacak uzvu üçer kere yıkamaktır. Maksud, su ile üç defa kaplayarak
yıkamaktır. Yoksa bir uzvu yıkarken, bir defa aldığı su ile o uzvu üç kere
yıkamakla sünnet hâsıl olmaz. Üçten fazla yıkayan haddi aşmış olur, üçten eksik
yıkayan da zulmetmiş olur.) [Maksud: Kastedilen şey, gaye, arzu.]
Eğer her yıkayışta, musluk kapatılır veya ayak musluktan çekilirse, sünnete
uyulmuş olur.
Abdeste unutulan sünnetler
Sual: Güzel abdest alınmalı deniyor. Güzel abdest, farzına, sünnetine
ve müstehabına uyularak ve mekruhlarından sakınılarak alınan abdest olduğuna
göre, günümüzde unutulan veya uyulmayan sünnet ve müstehablar nelerdir? İşlenen
mekruhlar var mıdır?
CEVAP
Genel olarak unutulan sünnetlerden bazıları şunlardır:
1- Abdeste başlarken Besmele okumak. Hanbeli'de Besmele okumak
farzdır.
2- Elleri bilekleriyle beraber, ayrı ayrı suyla üç kere yıkamak.
3- Ağzı ayrı ayrı suyla üç kere yıkamak. Ağzı yıkarken, oruçlu
değilse hafif gargara yapmak veya suyu boğaza ulaştırmak, abdestte de, gusülde
de sünnettir. Oruçluyken mekruhtur. [Daha çok unutulan sünnetlerden biri de
budur.]
4- Dişleri bir şeyle temizlemek. Misvak tercih edilmelidir.
5- Yüzünü yıkarken, iki kaşın altını ıslatmak.
6- Başın tamamını bir kere mesh etmek. [Daha çok unutulan
sünnetlerden biri de budur. Maliki'de başın tamamını mesh etmek farzdır.]
7- Yıkanacak yerleri, üç kere ayrı suyla yıkamak. [Genelde ayaklar
bir kere yıkanıyor. Üç kere ayrı ayrı suyla yıkanması gerekir. En çok unutulan
sünnetlerden biri budur.]
8- Yüzü yıkarken, abdeste niyet etmek. Şafii'de farzdır.
9- Her uzvu birbiri arkasından yıkarken başka işle uğraşmamak.
Maliki'de farzdır.
Abdestin unutulan müstehablarından bazıları şunlardır:
1- Abdesti namaz vakti girmeden önce almak.
2- Kıbleye karşı abdest almak.
3- Her uzvu yıkarken kelime-i şehadet okumak.
4- Ayak parmaklarının aralarını, sol elin küçük parmağıyla ve alt
taraflarından hilallemek.
5- Ayak parmaklarını her üç yıkayışta da hilallemek.
Abdestte işlenen mekruhlardan bazıları şunlardır:
1- Her uzvu üçten eksik veya fazla yıkamak. [Suyun pahalı olması,
havanın çok soğuk olması, suya muhtaç olmak gibi özürlerle üçten eksik yıkamak
mekruh olmaz.]
2- Ayaklarını yıkarken kıbleye doğru uzatmak.
3- Abdestte ve gusülde suyu israf etmek.
Başın tamamını mesh etmek
Sual: Başın tamamını mesh etmek için, başın üstünde hiç kuru yer
kalmaması mı gerekir? Başın tamamı, kulaklar ve ense, kolayca nasıl meshedilir?
CEVAP
Mesh etmek, ıslak eli sürmek demektir. Yıkamada olduğu gibi, hiç kuru yer
kalmaması gerekmez. Islak el, başın tamamına sürülürse mesele kalmaz. Artık
kuru yer kaldı mı diye düşünmek, vesvese olur.
Başı, kulakları ve enseyi birlikte mesh edebilmek için iki el ıslatılıp, iki
elde de üç bitişik ince parmak birbirine yapıştırılıp, iç tarafları başın
önünde, saçların başlangıcına konmak üzere iki el başa konur. İki elin bu üç
parmağının uçları, birbirine dokunmalıdır. Baş ve şehadet parmakları ve avuç
içleri havada olup, başa dokunmaz. İki el, arkaya doğru çekilerek, üçer parmak,
başı mesh eder. Eller, arkadaki saç kenarına gidince, üçer parmak, baştan
ayrılıp, iki elin avuç içleri, başın yan tarafındaki saçlar üzerine
yapıştırılıp, arkadan öne çekilerek, başın yan tarafları mesh edilir. Sonra
şehadet parmakları kulakların iç tarafına ve başparmakların iç yüzü, kulak
arkasına konup, kulaklar yukarıdan aşağı mesh edilir. Sonra, kullanılmamış olan
diğer üç parmakların dış yüzleri enseye konup, ensenin ortasından, iki tarafına
doğru çekilerek mesh edilir. (S.Ebediyye)
Kulaklar nasıl mesh edilir?
Sual: Kulaklar hangi parmakla mesh edilir?
CEVAP
Kulakların dışı başparmakla, içi şehadet parmağı ile mesh edilip, küçük
parmaklar deliğe sokulup tahrik edilir. (İslam Ahlakı)
Şehadet parmakları kulakların iç tarafına ve başparmakların iç yüzü, kulak
arkasına konup, kulaklar yukarıdan aşağı mesh edilir. Kulağı mesh ederken birer
parmağı, kulak deliğine sokmak müstehabdır. (S. Ebediyye)
