Maliki’de Hayz ve Nifas

1- Hayzın en azı yoktur. Bir damla gelse de hayz kabul edilir. En fazlası ise 15 gündür. 15 günden fazla gelirse istihaza [özür] olur. [Hanefi’de hayzın en azı 3, en fazlası 10 gündür. Bundan azı veya çoğu istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, Hanefi’ye göre istihaza olup da, Maliki’ye göre hayz olan günlerde namaz kılmaz, istihaza olan bu günleri daha sonra kaza eder. Mesela Hanefi’de bir kadının âdeti 5 gün iken, 8., 12. ve 14. günleri kan görse, Hanefi’ye göre, âdeti yine 5’tir, kan görülen 8., 12. ve 14. günleri istihazadır. Maliki’de ise, âdetinin en çoğunun üç gün fazlası geçerli olur. Yani, âdeti 5 gün olduğu için adeti 8 güne çıkmış olur, diğer günler istihaza olur.] 

2- İkinci hayzın olabilmesi için, aradan en az 15 gün geçmesi gerekir. 15 gün geçmeden kan gelirse, bu hayz değildir, istihazadır. Gusletmeden namaz kılınır. [Hanefi’de de böyledir.]

3- Ayiseden [70 yaşından sonra] gelen kan hayz değil, istihazadır. [Hanefi’de ayise yaşı 55, Maliki’yi taklit eden kadın, bu günlerde kan gelirse, namaz kılmaz; ama kesilince kaza eder.] 

4- Hamileden ve doğumdan önce gelen kan hayzdır. [Hanefi’de istihazadır. Maliki’yi taklit eden kadın, bu kanlı günlerde, orucunu tutar fakat namaz kılmaz. Namazını daha sonra kaza eder.] 

5- Sezaryenle, yani karın yarılarak çocuk alınınca gelen kan nifas olmaz. [Hanefi’de nifas olur. Maliki’yi taklit eden Hanefi, burada kendi mezhebi olan Hanefi’ye uyar.] 

6- Nifasta kan gelen günlerin toplamının azami süresi 60 gündür. [Hanefi’de, nifasın başlangıcından 40 güne kadar geçen temiz ve kanlı günlerin toplamıdır. Maliki’yi taklit eden, nifas âdetinden sonrasını veya nifas âdeti yoksa, 40 günden sonrasını kaza eder.] 

7- Nifas görürken, 15 gün hiç kan gelmese, artık temizlenmiş olur. Bu 15 günlük temizlikten sonra tekrar kan gelirse, bu kan nifas değil, hayz kanıdır. [Hanefi’de ise 40 güne kadar nifastır.]

8- Nifasta 15 gün geçmeden yine kan gelirse nifas kanı olur. 15 gün geçtikten sonra gelirse hayz olur. Nifas kanları arasında 15 veya daha fazla temizlik olursa, artık nifas bitmiş demektir, 60 günü beklemek gerekmez. 15 veya daha sonra kan gelirse bu nifas değil, hayz kanı olur.

9- Hayz veya nifaslı kadının göbekle diz arasına çıplak olarak dokunmak caiz değildir. 

10- Maliki’de, âdetinden en çoğunun, üç gün fazlası hayz olur. Daha çoğu ve 15 günden fazlası istihaza olur. (S. Ebediyye)

Yani bir kadının âdeti inip çıksa ve en çoğu 9 gün olsa, son ay 14 gün kan görse, Maliki’ye göre, bunun ancak, 9 + 3 = 12 günü hayz, diğer iki kanlı gün istihaza olur. Hanefi’ye göre ise, hayzı yine 9 gün olur, diğer kanlı günler istihaza olur. Eğer kesilmeden 15 gün devam etse, Maliki’ye göre, yine 12 günü hayz, geri kalanı istihaza olur. Maliki’yi taklit eden kadın, âdeti olan 9 günden sonra kılamadığı namazları kaza eder.

Mâlikî’ye göre hayz
Sual: Mâlikî’yi taklit eden bir Hanefî’nin hayzının en çoğu 6 iken şimdi şöyle olmuştur:
1. ay: 18 temiz 5 kan,
2. ay: 15 temiz 12 kan,
3. ay: 19 temiz 14 kan,
4. ay: 25 temiz 15 kan,
5. ay: 40 temiz 8 kan,
6. ay: 25 temiz 11 kan.
Hangi günleri hayzdır?
CEVAP
1- Birinci aydaki âdet normaldir.

2- İkinci aydaki kan durumu 10 günü geçtiği için istihaza var demektir. Hanefî’ye göre, kanlı günler önceki âdete 5 gün rastladığından yalnız rastlayan bu günler hayz olur. 12 kanlı günün ilk 3 günü istihaza, 5günü hayz, sonraki 4 kanlı gün yine istihaza olur. Temizlik gün sayısı değişmez. Hayzının en çoğu 6 gün olduğuna göre, ikinci ayda Mâlikî’ye göre hayzı 6 + 3 = 9 gün olur. Hayzının en çoğu da 9 güne çıkmış olur. 11. gün kan gelince istihaza olduğu anlaşılır, rastlayan yani yeni âdeti olan 5 günden önceki 3 gün ile sonraki 2 günü kaza eder.

3- Üçüncü aydaki kanlı günler yine 10 günü aştığından istihaza var demektir. İstihaza olunca, istihaza olmayan son aydaki durum esas alınır. Hanefî’ye göre, 14 kanlı günün önceki âdete rastlayan ilk 4günü hayz olur. Geri kalan 10 gün istihaza olur. Mâlikî’ye göre ise, ikinci aydaki hayzı, hayzının en çoğu 9 gün olduğuna göre, en fazla 9 + 3 = 12 gün olur. Son 2 günü istihaza olur. 12. gün sonunda gusletmek gerekir. Hanefi’ye göre, ilk 4 hayzdan sonra kılınmayan 8günlük namaz kaza edilir.

4- Dördüncü aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için istihaza var demektir. İstihaza olduğu için yine birinci aydaki âdet esas alınıp ona göre hesap yapılır. Hanefi’ye göre, önceki âdete rastlayan kanlı gün olmadığından önceki âdet günü esas alınır. Hayzı 5 gün olur. Mâlikî’ye göre ise en çok görülen hayz 12 gün olduğundan, 12 + 3 = 15 güne kadar gelenler hayz olur. 15. gün bitiminde gusledilir. Hanefî’ye göre, kılınmayan 10 günlük namaz kaza edilir.

5- Beşinci ayda istihaza olmadığı için geçerli olan ilk hayz dikkate alınmaz. Hanefî’ye göre, hayzı 8 güne, temizlik de 40 güne çıkmış olur. Malikî’de de hayzı 8 gün olur.

6- Altıncı aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için yine istihaza var demektir. Beşinci aydaki geçerli hayz esas alınır. Hayzı 8 gün, son 3günü de istihaza olur. Mâlikî’ye göre ise, 11 güne kadar hayz sayılacağı için, 11. günün sonunda gusledip 8 günden sonra kılmadığı 3 günü kaza eder.

Mâlikî’de hayzın değişmesi
Sual: Mâlikî’yi taklit eden bir Hanefî’nin hayzının en çoğu 8 iken şimdi şöyle olmuştur:
1. ay: 45 temiz 3 kan,
2. ay: 38 temiz 13 kan,
3. ay: 43 temiz 14 kan,
4. ay: 70 temiz 4 kan,
5. ay: 49 temiz 15 kan,
6. ay: 15 temiz 11 kan.
Hangi günleri hayzdır?
CEVAP
1- Birinci aydaki âdet normaldir.

2- İkinci aydaki hayz durumu 10 günü geçtiği için istihaza var demektir. Hanefî’ye göre, kanlı günler önceki âdete 3 gün rastladığından yalnız rastlayan bu günler hayz olur. 13 kanlı günün, ilk 7 günü istihaza, önceki âdete rastlayan 3 gün hayz, son 3 gün de yine istihazadır. Mâlikî’ye göre ise, en çok görülen hayz 8 olduğundan, 8 + 3 = 11 güne kadar gelenler hayz olur. 11. gün sonunda gusledip kılınmayan ilk 7 günlük ve 3 gün hayzdan sonraki 1 günlük namaz kaza edilir. Son iki günü her iki mezhepte de istihaza olduğu için zaten namaz kılınır.

3- Üçüncü aydaki kanlı günler yine 10 günü aştığından istihaza vardır.
İstihaza olunca, istihaza olmayan en son aydaki durum esas alınır. Örnekte birinci ay esas alınır. Hanefî’ye göre, 14 kanlı günün ilk 2günü istihaza, 3 gün önceki âdete rastladığından hayz, sonraki 9 gün de yine istihazadır. Mâlikî’ye göre ise en çok görülen hayz bir önceki ayda 8 + 3 = 11 idi. Bu ay ise 11 + 3 = 14 olduğundan, 14. gün sonunda gusleder. Hanefî’ye göre, kılınmayan ilk 2 günlük ve 3hayzdan sonraki 9 günlük namaz kaza edilir.

4- Dördüncü ayda istihaza olmadığı için geçerli olan ilk hayz dikkate alınmaz. Hanefî’ye göre, hayzı 4 güne, temizlik de 70 güne çıkmış olur.

5- Beşinci ayda kanlı günler 10 günü aştığı için yine istihaza vardır. İstihaza olduğu için bir önceki aydaki âdet esas alınıp ona göre hesap yapılır. Bir önceki aydaki geçerli âdeti 4 gündü. Hanefî’ye göre önceki âdete rastlayan kanlı gün olmadığından önceki âdet günü esas alınır. 49 temiz 4 hayz, geri kalan 11 gün istihaza olur. Mâlikî’ye göre ise en çok görülen hayz bir önceki ayda 11 + 3 = 14 idi. Bu ayda ise 14 + 3 = 17 olup bu sayı 15’i geçtiği için artık hayz 15 kabul edilir. 15. günün bitiminde gusledip kılınmayan 11 günlük namaz kaza edilir.

6- Altıncı aydaki kanlı günler 10 günü aştığı için yine istihaza vardır. Dördüncü aydaki geçerli hayz esas alınır. Hanefî’ye göre, 11 kanlı günün ilk 4 günü hayz, kalan 7 günü de istihaza olur. Mâlikî’ye göre ise, 11. gün dolunca gusledip, kılınmayan 7 günlük namaz kaza edilir.