Mest üzerine mesh etmek caiz midir?
Mest üzerine mesh
CEVAP
Elbette caizdir. Peygamber efendimiz, mübarek ayaklarına mest giymiş ve nasıl
mesh yapılacağını göstermiştir. Kur'an-ı kerimde namazların nasıl kılınacağı
gibi birçok husus yoktur. Peygamber efendimizin yaptığı gibi yapılmıştır. Çünkü
Hak teâlâ buyurdu ki:
(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]
(Peygamberin emrine uyun, nehyettiğinden sakının.) [Haşr 7]
(İndirdiğimi insanlara beyan edesin, açıklayasın) [Nahl 44]
Mest hakkında hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Yahudiler, namaz kılarken nalın veya mest ile ayaklarını örtmezler. Siz
onlara muhalefet edin, nalın veya mest giyinin!)[Müslim, Ebu Davud]
(Müşriklere muhalefet edin, namaz kılarken mestlerinizi giyin.) [Hakim]
([Hacda] Nalını olmayan, mestlerini giysin.) [Buhari,
Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, İmam-ı Ahmed]
Resulullah, misafir iken de, mestlerimizin üzerine meshetmemizi emrederdi. (Nesai,
Tirmizi)
Bir yolculuk esnasında, abdest aldıktan sonra, mestlerini göstererek, (Onları
temiz olarak [abdestli olarak] giymiştim) buyurup
üzerlerine meshetti. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)
Peygamber efendimiz mestlerinin üst tarafını meshederdi. (Tirmizi, Ebu
Davud)
Peygamber efendimizin abdestte kalın çoraplar ile ayakkabılar üzerine
meshettiği de bildirildi. (Nesai)
Süfyan-ı Sevri, İbni Mübarek, imam-ı Şafii, imam-ı Ahmed gibi zatlar da kalın
çoraplar üstüne mesh edilebileceğini bildirmişlerdir. (Tirmizi)
Sual: Bir arkadaş "Kur’anda abdest alırken ayakların
meshedilmesi emrediliyor. Namaz vakitleri de üç olarak bildiriliyor. Şimdiki
tatbikat yanlıştır” diyor. Böyle bir şey var mı?
CEVAP
Namaz üç vakittir, ayaklar mesh edilir diye bir âyet yoktur. Abdest âyetinin
meali şöyledir:
(Ey inananlar, namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar
ellerinizi, başlarınızı meshedip topuk kemiklerine kadar ayaklarınızı yıkayın.) [Maide
6]
Peygamber efendimiz senelerce abdest aldı, bir defa çıplak ayaklarına mesh
ettiği vaki değildir. Mestlerine mesh ettiği ise vakidir. Bu konuda bir çok
sahih hadis vardır. Kur'an-ı kerimi Resulullah efendimizden daha iyi anlayan
kim vardır ki?
Binlerce sahabi gelmiş binlerce tabiin onlardan görmüş ve binlerce kitap
yazılmıştır. Hiç bir kitapta ayaklar mesh edilir diye yazmıyor.
Kur'anda üç vakit namaz var demek de yanlıştır. Peygamber efendimiz senelerce
beş vakit namaz kılmıştır. Bu konuda da sayısız sahih hadis vardır. Muteber
kitaplardan nakil yapmayanlara itibar etmemelidir.
Sual: Mest üzerine mesh etmeyi kabul etmeyen Ehl-i sünnet olamaz
mı?
CEVAP
Evet olamaz. Çünkü mest üstüne mesh etmeyi caiz görmek Ehl-i sünnet itikadı
içindedir.
Sual: Mestin vasıfları nelerdir?
CEVAP
Mest, ayağın yıkaması farz olan yerini örten, su geçirmez ayakkabı demektir.
Mestin, bir saat yol yürüyünce, ayaktan çıkmayacak şekilde sağlam ve ayağa
uygun olması gerekir. Ağaçtan, camdan, madenden mest olamaz. Zira sert şeyle
bir saat yürünemez. Tabanı ile ayak üstü veya yalnız tabanı deri kaplanmış
çorap üstüne veya sert olup, yürürken aşağı düşmeyen kalın çorap üzerine mesh
caizdir.
Sual: Mestteki yırtığın sınırı nedir?
CEVAP
Mestteki yırtık üç parmak girecek kadar olursa o zaman sahih olmaz. İki parmak
girecek kadar olursa mahzuru olmaz. Astarı varsa astarı kendisi sayılır.
Sual: Teyemmüm ederek, mest giyenin, su bulununca, abdest alırken
mestlere meshetmesi caiz midir?
CEVAP
Teyemmüm ederek, mest giyen, su ile abdest alırken, mesh edemez. Ayaklarını
yıkaması gerekir.
Mestteki necaset
Sual: Mestteki necaseti temizlemek gerekir mi? Meshetmek yeterli olur
mu?
CEVAP
Mestte namaza mani olacak necaset varsa, temizlemek farzdır. Meshetmekle
necaset temizlenmiş olmaz. Yıkamak gerekir.
Sual: Çoraba, çıplak ayağa ve oje üstüne mesh caiz midir?
CEVAP
Mesh, meste ve sargılar üzerine yapılır. Ayağını yıkamak zor gelen kimse,
çıplak ayağına veya naylon çoraba mesh edemez. Ojenin üstüne de mesh edemez.
Sual: Maliki’de mestin durumu nasıldır?
CEVAP
Mest deriden olur, yünden olmaz. Mestin üst ve altı meshedilir. Mest, ayağı
yıkamak meşakkatinden dolayı değil, sünnete uymak veya soğuktan korunmak
niyetiyle giyilir. Maliki’de mestin mesh müddeti yoktur. Cünüp olana kadar
çıkarmak gerekmez. Sadece Cuma günleri gusül için çıkarmak sünnettir. Maliki’yi
taklit eden, 24 saatten fazla giyemez.
Sual: Mâlikî'de mest üzerine mesh nasıl yapılır?
CEVAP
Mâlikî'de mestin altı da, üstü de mesh edilir. Şu şekilde yapılması uygun olur:
Önce sağ ayak mesh edilir. Bunun için sağ el ıslatılıp, sağ mestin üst ucu
kavranır. Sol el de, ıslatılıp avuç içi sağ mestin altına konur. Sağ elin
başparmak ucu sol, diğer üç parmak uçları sağ kenarında olarak mestin ağız
kısmına kadar elin içiyle çekilir. Bu arada alttaki sol el de, topuğa ve buradan
da mestin ağzına kadar çekilir. Daha sonra sol ayak mesh edilir. Sol eli sol
mestin üstüne, sağ eli de altına koyarak aynı işlem uygulanır. Bu şekilde mesh
edilir.
Sual: Mesti abdestli mi abdestsiz mi giymek lazım?
CEVAP
Mesti abdestli giymek gerekir. Üzerine mesh etmek gerekmez. Abdest bozulup
yeniden alırken üstüne mesh edilir.
Sual: Mestin 24 saatlik müddeti, mestin giyildiği saatte mi başlar
yoksa, mest giyildikten sonra abdestin bozulduğu an mı başlar?
CEVAP
Abdestin bozulduğu andan itibaren başlar.
Sual: Eğer mest süresi bittiğinde kişi abdestli ise, mesti çıkarıp
tamamen abdest mi almalı yeniden? Yoksa sadece ayaklarını yıkasa yeniden mest
süresini başlatmış olur mu?
CEVAP
Sadece ayaklarını yıkaması yeterlidir.
Sual: Sık örülmüş ve kalın olan patik ya da yünlü çorap mest olarak
kullanılabilir mi?
CEVAP
Mest olarak kullanılabilmesi için çorabın yürürken aşağı düşmeyecek kadar kalın
olması ve topukları kapatması lazımdır.
Sual: Piyasada satılan altı plastik olan mestler uygun mu?
CEVAP
Altı deri olan her çeşit çorap da mest olarak kullanılabilir. Askeri potinlere
de meshetmek caizdir.
Sual: Abdest alıp mesti giydikten sonra, üzerine de çorap
giyiyorum. Abdestim bozulunca ince çorabın üstüne mesh ediyorum. Bu durum
abdeste zarar verir mi?
CEVAP
Zarar vermez. Çorap çok ince olup altına su geçirirse, su geçirdiği için zarar
vermez. Çorap kalın olup su geçirmezse, üstteki mest hükmünde olduğu için ona
mesh etmiş olur.
Sual: Abdest aldıktan sonra mest giysek, sonra abdestimiz bozulsa,
tekrar abdest alsak, yatarken mestimizi çıkarsak, abdestimiz bozuluyor.
Abdestli olarak yatmak için tekrar abdest mi almalıyız?
CEVAP
Sadece ayakları yıkamak kâfidir. Ama bundan daha kolayı da vardır:
Mesti çıkarmadan yatağa girersin, okunacak duaları okur veya okumazsın. Sonra
mestleri çıkarırsanız, abdestli yatmış olursunuz. Abdest sıkışıkken de böyle
yapılır. Yani yatağa girilir, hemen yataktan çıkıp ihtiyacımızı giderip gelince
yine abdestli yatmış oluruz. Abdestli yatmak demek, uyuyana kadar abdestli
durmak demek değildir. Abdestli yatağa girip hemen abdestimiz bozulsa yatağa
abdestli girmiş oluruz, ölürsek şehit sevabı alırız. Onun için hep abdestli
yatmalıdır. Mest ile yatağa girilip, yatakta mest çıkarılırsa abdestli yatılmış
olur.
Sual: Maliki’yi taklit edenler için mestin müddeti 24 saat mi,
yoksa süresiz mi?
CEVAP
24 saattir. Çünkü Hanefi’den çıkmış değiliz.
Sual: Mest üstüne mest giymek Şafii’de caiz değildir. Mest içine
çorap giymek de mest hükmünde mi?
CEVAP
Mest içine çorap giyilir. Çorap mest hükmünde değil.
Sual: Mesti her zaman giymek caiz mi?
CEVAP
Mesti sırf soğuktan korunmak için değil, yazın bile giyinmek caizdir.
Sual: Ayaktaki kan durunca, mestleri giyse, sonra ayağının
kanadığını anlasa, abdest alırken bu mestlere mesh caiz mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Ayakları yıkamak, mest üstüne meshden evla mı?
CEVAP
Elbette evladır. Ancak bazen meshedip rafizilere muhalefet için giyilirse,
meshetmek evladır.
Sual: Abdestsiz iken, ayaklarını yıkayıp mestlerini giyen, daha
sonra ayaklarını yıkamadan abdest alsa, abdesti sahih olur mu?
CEVAP
Evet Hanefi’ye göre sahih olur.
Sual: Çalışan bayanların ince çorap üzerine mesh etmeleri caiz mi?
CEVAP
Çoraba mesh olmaz. Abdest almak zor ise Hanbeli mezhebi taklit edilerek öğle
ile ikindiyi, akşam ile yatsıyı birleştirip kılar. Yani öğle vakti müsaitse
ikindiyi de öğle vakti kılar. Akşamı kılması zor ise yatsı vakti gece eve
gelince evinde kılar.
Sual: Maliki mezhebine göre mest müddetinin süresiz olması taklit
eden hanefi için de geçerli midir?
CEVAP
Geçerli değildir, çünkü Hanefi mezhebinden çıkmamıştır, ama
unutarak birkaç gün kılmışsa, bunu Maliki’ye göre kıldım derse mahzuru
olmaz.
Mezhep taklidinde esas şu: Taklit edilen mezhebin farzlarına ve müfsidlerine
[bozanlarına] uyulur. Kendi mezhebimizin ise hepsine uymak gerekir.
Sual: Maliki’yi taklit ediyorum. Unutarak mestleri 24 saatten fazla
giymişim. Kıldığım namaz ve okuduğum Kur’an ne olacak?
CEVAP
Maliki’de mestin müddeti sonsuzdur. Unutarak bir ay bile mestleri çıkarmasanız
namazlarınız sahih olur. Okuduğunuz Kur'an boşa gitmez. Unutmak şer’i özürdür.
Unutarak namazı kaçırsak günah olmaz. Unutarak yiyip içsek oruç bozulmuş olmaz.
Sual: Mesti çıkardıktan sonra tam abdest mi alınmalı yoksa sadece
ayakları yıkamak kâfi mi?
CEVAP
Eğer abdest varsa sadece ayaklar yıkanır, abdest yoksa, yeniden abdest almak
gerekir.
Sual: Kadınların yolculukta abdest alması güç olabiliyor, bu
durumda ayakkabının üzerinden mesh etmek uygun olur mu?
CEVAP
Ayakkabının mest hükmünde olması için, bot olması lazım yani topuk kemiklerini
geçmesi lazım. O zaman mesh yapılabilir. Tabii ayakkabıyı da abdestli iken
giymek şarttır. Yollarda bacak görülmesin diye çorapla birlikte ayak
yıkanabilir. Buna da imkan yoksa iki namaz cem edilir.
Sual: Doktorun tavsiye ettiği varis çorabı sıkı ve giyilmesi
oldukça zahmetlidir. Sabah yataktan kalkınca giyilmesi ve akşam yatarken
çıkarılması gerekiyor. Hasta bu çorap üzerine mesh edebilir mi?
CEVAP
Edemez. Çorap mest denilen ince mestler var. O mestleri varis çorabının üzerine
giyerse mest üstüne mesheder.
Sual: Doktor, giyip çıkarılması çok zor bir ayakkabı verdi. Bu
ayakkabıyla birlikte çoraba mesh caiz mi? Yani ayakkabıyla çorap mest hükmüne
girer mi?
CEVAP
Evet girer. Mesh, ayakkabının üstüne yapılır, eli çekerken boğaz kısmı da çorabın
üstüne gelir.
Sual: Diğer hak mezheplerimize göre meshin hükümleri nasıldır?
CEVAP
Maliki’de guslü bozan bir şey olmazsa, ayağa giyilen meste ömür boyu
meshetmek caizdir. Diğer mezheplerde, mukimken bir günden,
misafirken üç günden fazla meshetmek caiz olmaz.
Sual: Naylon çorabın altı deri olsa, mest hükmünde olur mu?
CEVAP
Hanefi’de caizdir.
Sual: Bir ayağının ön tarafı kesik olanın mest giymesi caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir. Parmakları olmayan ayağa mest giyilmez. Öteki ayağa mest
giyilince onu mesh etmek ve bu ayağı da yıkamak olmaz. Yani ikisini de yıkamak
gerekir. Eğer bir ayağı tamamen yoksa, abdestte yıkanacak yer olmadığı için tek
ayağa mest giymek caiz olur. (Hindiyye)
Sual: Abdestli olarak mestlerimi giydim, az sonra abdestim bozuldu.
Aradan 22 saat geçtikten sonra sefere çıktım. Seferde mestlerime 72 saat mi,
yoksa 72-22 = 50 saat mi mesh edebilirim?
CEVAP
50 saat daha mestlerinize mesh edebilirsiniz.
Sual: Seferde 48 saat yani iki gün mestlerime mesh ettim. Sonra
mukim oldum, bir gün daha mestlerime mesh edebilir miyim?
CEVAP
Edemezsiniz. Çünkü mestin müddeti bitmiştir. İslam Ahlakıkitabındaki
ifade şöyledir:
Bir gün bir gece mesh etmiş olan misafir, mukim olunca, bunlara mesh edemez.
Sual: Mestin ne kadarını mesh etmek farzdır? Sünnet üzere mesh
nasıl yapılır?
CEVAP
Mestin elin üç parmağı eninde ve boyunda olması farzdır.Yani bir kimse, yaş
elinin dört parmağını mestin üstüne koymakla farz yerine gelmiş olur. Sünnet
üzere mesh etmek için de, sağ elin yaş beş parmağı, sağ mest üzerine, sol elin
parmakları da, sol mest üzerine, boylu boyunca yapıştırılıp, ayak parmakları
üzerine gelen ucundan, bacağa doğru çekilir. Böyle yapınca sünnete de uyulmuş
olur.
Sual: (Varis çorabına mesh edilebilir. Çünkü altı yara hükmündedir)
diyorlar. Böyle bir şey mümkün olur mu?
CEVAP
Varis çorabı hiç ayaktan çıkmayacak diye bir şey yok. Gece yatarken çıkarılır.
Bir abdest alacak kadar çıkarmanın da mahzuru olmadığını doktorlar söylüyor. Bu
bakımdan varis çoraba mesh edilmez.
Eğer salih ve uzman bir doktor, (Abdest alacak kadar bir zaman da yine varis
çorabı çıkarılamaz) derse, orası yara gibi olur, mesh etmek caiz olur.
Seferde meste mesh
Sual: Sabah abdest alıp mestleri giyen kimsenin öğleye doğru abdesti
bozulsa, yatsı vakti de sefere çıksa, bu mestin üzerine kaç gün daha mesh
edebilir?
CEVAP
24 saat geçmeden sefere çıkınca, mesh müddetini 72 saate tamamlar.
Mestteki yırtığın sınırı ne kadardır?
Sual: Mestteki yırtığın sınırı nedir?
CEVAP
Hanefî’de, mestteki yırtık, üç parmak girecek kadar olursa, mesh etmek sahih
olmaz. İki parmak girecek kadar delik olursa, mahzuru olmaz. Astarı varsa, o
kısım da mest sayılır, yırtık sayılmaz.
Bir mestin birkaç yerinde küçük yırtıklar olsa, bunlar toplanınca üç parmak
kadar olursa, buna mesh etmek caiz olmaz. Bir mestte iki parmak, diğer mestte
de iki veya bir parmak görünecek kadar yırtık varsa, bunlara mesh edilebilir.
Mesh caiz olmayan yırtık, üç parmağın ucu değil, tamamı görünecek kadardır.
Şâfiî’de, mestin hiç yırtığı, deliği olmaması gerekir. Mâlikî’de ise, yırtık,
ayağın üçte birinden azsa, mesh caiz olur. Mâlikî’yi taklit eden Hanefî’nin
ise, bu hususta kendi mezhebindeki şartlara uyması lazımdır. Mâlikî’nin kavline
uyarsa, Hanefî’ye göre sahih olmaz. Çünkü Hanefî’de, üç parmak girecek kadar ve
daha fazla delik olursa, meste mesh etmek caiz olmaz.
Mest ve ruhsat
Sual: Ruhsatlardan faydalanmak için, mestlere mesh etmek, ayakları
yıkamaktan evla mıdır?
CEVAP
Bu husus, mezheplerde farklıdır. Hanbelî mezhebine göre, mestler
üzerine mesh etmek, ayakları yıkamaktan daha faziletlidir. Çünkü Allahü teâlâ,
insanların kendilerine tanınan ruhsatlara sarılmalarını ve böylelikle ilâhî
nimetlerin şuuruna vararak şükretmelerini ister. Üç hadis-i şerif meali
şöyledir:
(Allahü teâlâ, ruhsatla da amel edilmesini sever.) [Beyheki]
(Allahü teâlânın verdiği kolaylık ve ruhsatlardan faydalanın!)[Buhari]
(Ruhsatlardan faydalanmayan, Arafat Dağı kadar günah işlemiş olur.) [Taberani]
(Sünnetimi kabul etmeyen benden değildir) hadis-i şerifi de,
(Ruhsat, izin verilen şeyleri kabul etmeyip, kendine sıkıntı veren sünnetime
uymamış olur) demektir. (Müslim)
Hanefî’de ise, ayakları yıkamak, mestlere mesh etmekten evladır. Ancak meste
mesh etmeyi kabul etmeyen bid’at ehline karşı, onlara sünneti göstermek
niyetiyle, mestlere mesh etmek, ayakları yıkamaktan evladır. Soğukta kalıp
ayaklar yıkanınca bir rahatsızlık olacaksa veya mest, bazı sıkıntıları
önleyecekse, o zaman mestlere meshi tercih etmelidir.
Mest sünnetini yerine getirmek için, ömürde bir defa da olsa, mest giymelidir.
Çorap mestler
Sual: Piyasada satılan çorap mestlerin altı deri olmadığı için, bu
mestlere mesh etmenin caiz olmadığı söyleniyor. Bu mestlere mesh etmek caiz
değil midir?
CEVAP
Mestin altının deri olması şart değildir. Mest vasfı varsa, bunlara mesh etmek
caiz olur.
Hanefî'de bir meste mesh etmenin sahih olması için, mestin, bir saat yol
yürüyünce, ayaktan çıkmayacak şekilde sağlam olması gerekir. Sert olup,
yürürken aşağı düşmeyen kalın çorap üzerine mesh caizdir.(S. Ebediyye)
Piyasadaki çorap mestler, bu vasfa haizse, bunları kullanmanın mahzuru olmaz.
Ayaklar mesh edilmez, yıkanır
Sual: Maide sûresinin 6. âyetini, (Ayakları yıkamak değil,
mesh etmek farzdır) diye yorumlamak ve (Mestlere mesh edilmez) demek
yanlış değil mi?
CEVAP
Elbette yanlıştır. Dinde, bid’at ehlinin yorumları değil, Resulullah'ın hadis-i
şerifleri ve bunları açıklayan Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği hükümler
geçerlidir. Kur'an-ı kerimi en iyi açıklayan Resulullah “sallallahü aleyhi ve
sellem”, ayakların yıkanması gerektiğini bildirmiş ve tatbikî olarak da
göstermiştir. İmam-ı Kurtubî hazretleri, (Resulullah'ın
uygulamasında sabit olan hüküm, ayakları mesh etmek değil, yıkamaktır) buyurdu. (Cami-ul-ahkâm)
Üç hadis-i şerif de şöyledir:
(Mümin, abdestte yüzünü yıkayınca, gözüyle işlediği günahlar sularla
yüzünden dökülür, ellerini yıkayınca elleriyle işlediği günahlar, ayaklarını
yıkayınca da yürüyerek işlediği bütün günahları sularla dökülür. Abdest
tamamlanınca günahlarından temizlenmiş olur.) [Müslim, Tirmizî,
Muvatta]
(Abdest alırken ağzına, burnuna su çekip yüzünü yıkayınca, bu uzuvlarla
işlediği günahlar sularla dökülür. Dirseklere kadar kollarını yıkayınca,
günahları parmakların uçlarından, başını mesh edince, saçlarından, topuklarına
kadar ayaklarını yıkayınca, günahları sularla birlikte akar gider.) [Müslim,
Nesaî, İbni Mace, Muvatta]
Hazret-i Osman abdest alırken, üç defa ellerini yıkadı, sonra üç defa ağzını ve
burnunun içini, sonra üç defa yüzünü, üç defa dirseklerine kadar sağ ve sol
kolunu yıkadı, sonra da başının tamamını mesh edip üç defa sağ ayağını, üç defa
sol ayağını topuklarına kadar yıkadı. Sonra, (Resulullah böyle abdest
alıyor) dedi. (Buhârî, Müslim, Ebu Davud, Tirmizî)
Mesh, ayaklara değil, mestlere yapılır. Resulullah, mestlere mesh etmiş,
mestlere nasıl mesh edileceğini de bildirmiş, (Böyle mesh
edersiniz) buyurmuştur. Eshab-ı kiram da aynısını uygulamıştır. İmam-ı
a’zam hazretleri, (Ehl-i sünnet itikadı şöyledir: İki kayınpederin, yani
hazret-i Ebu Bekir’le hazret-i Ömer’in en üstün olduklarına inanmak, iki damadı
yani hazret-i Osman’la hazret-i Ali’yi sevmek, ayaklara giyilen meste mesh
etmenin caiz olduğuna inanmak, iyi kötü her Müslüman imamın arkasında namaz
kılmaktır) buyurdu. (Kurret-ül ayneyn, Mektubat-ı Rabbânî 2/36)
Resulullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, mestlerin üstünü mesh edince, (Yâ
Resulallah, yoksa ayaklarınızı yıkamayı unuttunuz mu?) dediler, (Hayır,
unutmadım. Allahü teâlâ, bana, mestlerin üstüne mesh etmemi emretti) buyurdu.
(Buhârî, Müslim, Ebu Davud, Tirmizî, Nesâî, Muvatta)
Peygamber efendimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”, fetih gününde abdestte
mestlerine mesh edince, Hazret-i Ömer “radıyallahü anh”, (Yâ Resulallah, bugün
yeni bir şey yaptınız) dedi. Peygamber efendimiz, (Yâ Ömer, doğru
yaptım) buyurdu. (Müslim, Ebu Davud, Tirmizî, Nesaî)
Hazret-i Mugire ibni Şu'be “radıyallahü anh” anlatır: Ayaklarını yıkaması için
Resulullah'ın mestlerini çıkarmak istedim. Bana, (Hayır, çıkarma,
mestlerimi abdestli olarak giydim) buyurup üstlerine mesh etti.
(Buhârî, Müslim)
Resulullah “sallallahü aleyhi ve sellem” abdest aldı, ayaklarındaki, Habeş
sultanı Necaşi’nin hediye ettiği siyah mestlerin üstüne mesh etti. (Ebu Davud,
Ahmed, Tirmizî)
Hazret-i Âişe validemize “radıyallahü anhâ”, seferde mestler üzerine meshin
müddeti sorulunca, (Ebu Talib’in oğluna sorun, çünkü o, seferde
Resulullah'ın yanında çok bulundu) buyurdu. Hazret-i Ali’ye
“radıyallahü anh” soruldu. O da, (Resulullah, mesh müddetini seferi olan için
üç gün [72 saat]; mukim olan için de bir gün [24 saat] olarak bildirdi) dedi.
(Müslim, Nesâî)
Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Meste mesh müddeti, seferi için üç gün, mukim için bir gündür.)[Buhârî,
Müslim, Tirmizî, Ebu Davud, Nesaî]
Hazret-i Ali “radıyallahü anh” buyurdu ki: (Din, akılla, görüşle
olsaydı, mestin üstünü değil de, altını mesh etmek gerekirdi. Hâlbuki
Resulullah, mestlerinin üstünü mesh ederdi.) [Ebu Davud]
Eshab-ı kiramdan Hazret-i Ali, İbni Mes'ud, Berâ, Enes, Ebû Umâme ve Sehl bin
Sa'd “radıyallahü anhüm” gibi zatlar, mest vasfına haiz kalın çoraba da meshi
caiz görmüşlerdir. İmam-ı Süfyan-ı Sevrî, İmam-ı İbni Mübarek, İmam-ı Şâfiî,
İmam-ı Ahmed ve İmam-ı İshak gibi âlimler de, aynı hükmü bildirmişlerdir. (Ebu
Davud, Tirmizî)
Hanefî mezhebinde de mest vasfına haiz kalın çoraba mesh etmek caizdir.
Meste mesh etmek
Sual: Mâlikî'de mestin sadece üstünü mesh etmekle ilgili bir kavil
var mıdır?
CEVAP
Evet, Mâlikî'de, (Mestin altını da mesh etmek müstehab veya sünnettir) kavli de
vardır. Yani bu kavle göre, daha önce sadece mestin üstü mesh edilerek kılınan
namazları iade etmek gerekmez. Fakat bundan sonra altını da mesh etmelidir.
Tek ayağa mest olmaz
Sual: Bir ayağı kesik olan, öteki ayağına mest giyebilir mi? Bir de
mestin biri ayaktan çıkınca, onu yıkayıp ötekine mesh etmek caiz olur mu?
CEVAP
Mestin biri ayaktan çıkınca, iki ayağı da yıkamak lazımdır. Bir ayağı kesik
olan, diğer ayağına mest giyip onun üzerine mesh edemez.
Sual: Ayağa giyilen mest, yürürken veya otururken,
ayaktan biraz çıksa, bu mest ile alınan abdest bozulur mu?
Cevap: Ayağın topuğu, mestin topuğundan çıkınca, mest ayaktan çıktı
sayılır. Fakat ekseri kitaplar, ayağın yarıdan fazlası, mestin topuk kemikleri
hizasından yukarı çıkmadıkça, ayaktan çıktı sayılmaz diyor. Buna göre, mest
geniş olup, yürürken, topuğu mestten çıkıp, giren kimsenin meshi caiz olur.
Yürürken abdesti bozulmaz.
Sual: Demirden, camdan, tahtadan mest yapıp
kullanılabilir mi?
Cevap: Mestin, bir saat yol yürüyünce, ayaktan çıkmayacak şekilde
sağlam ve ayağa uygun olması lazımdır. Ağaçtan, camdan, madenden mest olamaz.
Zira sert şeyle bir saat yürünemez.
Sual: Maliki mezhebinde, mestin altını da mesh etmek
gerekir mi?
Cevap: Malikide mestin altını ve üstünü tamamen mesh etmek
lazımdır. Bunun için, yaş sağ el ayası, sağ mestin ucuna konup topuğa doğru
çekilir. Sol el ayası da, altına konup, çekilerek, topuğun iki tarafı baş ve
küçük parmaklar ile kavranır. Sonra, sol el ayası sol mestin üstünden ve sağ el
ayası altından çekilip, kavranır. Mestin temiz olması, Malikide de farzdır.
Sual: Abdest için ayağa giyilen mestin belli bir zamanı,
müddeti var mıdır?
Cevap: Mest üzerine mesh müddeti, mukim olan için, yirmidört
saattir. Misafir yani yolcu olan için ise, üç gün üç gece, yani yetmişiki
saattir. Bu müddet, mesti giydiği zaman değil, mesti giydikten sonra, abdesti bozulduğu
zaman başlar. Özür sahibi için meshin müddeti, namaz vakti çıkıncaya kadar
olduğu Fetâvâ-i Hayriyyede yazılıdır. Özür sahibi, özre sebep olan şeyi durduğu
zaman, abdest alıp, o şey tekrar başlamadan önce, mestlerini giyse, özürsüz
giymiş gibi olur. Maliki mezhebinde, gusül abdesti için mestler çıkarılıncaya
kadar bunların üzerine mesh etmek caizdir.
Sual: Hanefi mezhebinde olan bir Müslüman, ayağına
giydiği mestlerin üstü ile beraber altını da mesh edecek midir?
Cevap: Hanefi mezhebinde mesh, mestlerin yukarıdaki yüzlerine yapılır,
mestlerin taban altına mesh yapılmaz.
