Necasetin ne kadarı namaza manidir?

CEVAP
Bedende, elbisede ve namaz kılacak yerde necaset, pislik bulunmamaktır. Baş örtüsü, başlık, sarık, mest ve nalın da elbiseden sayılır. Boyuna sarılı atkının sarkan kısmı, namaz kılan ile birlikte hareket ettiği için elbise sayılır ve burası temiz olmazsa, namaz kabul olmaz. Yaygının, bastığı ve başını koyduğu yeri temiz olunca, başka yerinde necaset bulunursa, namaz kabul olunur; çünkü yaygı, atkı gibi bedene bitişik değildir. Fakat kapalı şişe içinde, idrar taşıyanın namazı caiz olmaz; çünkü şişe bevlin [idrarın] meydana geldiği yer değildir. [Bundan anlaşılıyor ki, cebinde kapalı alkol şişesi veya kapalı kutudaki kanlı mendil, necis bez varken namaz kılmak caiz değildir.]

İki ayağın bastığı ve secde ettiği yerin temiz olması lazımdır. Necaset üstüne örtülü bez, cam, naylon üstünde namaz kabul olur. Secdede etekleri kuru necasete değerse, zararı olmaz.

Deride, elbisede, namaz kılınan yerde, (dirhem miktarı) veya daha çok kaba necaset yok ise, namaz kabul olur ise de, dirhem miktarı bulunursa, tahrimen mekruh olur ve yıkamak vacip olur. Dirhemden çok ise, yıkamak farz olur. Az ise sünnettir. Şarabın damlasını da yıkamak farzdır. İmameyne [imam-ı Ebu Yusuf ve imam-ı Muhammed’e] göre ve diğer üç mezhepte kaba necasetlerin hepsinin zerresini bile yıkamak farzdır. Maliki’de iki kavil var, birinci kavilde zerresini temizlemek farz, öteki kavilde ise, necaseti temizlemek sünnettir. Necaset miktarı, bulaştığı zaman değil, namaza dururken olan miktarıdır.

Dirhem miktarı, katı necasetlerde, bir miskal, yani dört gram ve seksen santigram ağırlıktır. Akıcı necasetlerde, açık el ayasındaki suyun yüzü genişliği kadar yüzeydir. Bir miskalden az olan katı necaset elbisenin, avuç içinden daha geniş yüzüne yayılınca namaza mani olmuyor.

Necaset iki türlüdür:
1- Kaba necaset: İnsandan çıkınca, abdest veya gusle sebep olan her şey, eti yenmeyen hayvanların, (yarasa hariç) ve yavrularının yüzülmüş, dabağlanmamış derisi, eti, pisliği ve bevli, insanın ve bütün hayvanların kanı ve şarap, leş, domuz eti ve kümes hayvanlarının pisliği ve yük hayvanlarının, koyun ve keçinin necasetleri, galiz, yani kabadır.

2- Hafif necaset: Hafif olan necasetlerden, bir uzva ve elbisenin bir kısmına bulaşınca, bu kısım veya uzvun dörtte biri kadarı namaza zarar vermez. Eti yenen dört ayaklı hayvanların bevli ve eti yenmeyen kuşların pisliği hafiftir. Güvercin, serçe ve benzerleri gibi eti yenen kuşların pisliği temizdir.

Şarabın, imbiklenmesi ile elde edilen rakı ve ispirto kaba necaset olup, içilmesi şarap gibi haramdır. Namaz kılarken, kan, ispirto ve alkollü içkiler, elbiseden ve deriden yıkanıp temizlenmelidir. Uçmakla temiz olmaz. Bunlar bulunan şişe ve benzerleri cepten çıkarılmalıdır.

Dört mezhebe göre necaset
Sual: Diğer hak mezheplerimize göre necasetin hükümleri nasıldır?
CEVAP
Necasetin azı da üç mezhepte namaza manidir. Bedende, elbisede ve namaz kılacak yerde az da olsa necaset bulunmamalıdır. Hanefi’de ise, çok az necasetle namaz kılmak mekruhtur. Maliki’nin bir kavlinde ise, necaset çok olsa da namaza mani değildir.

Meni, mezi ve idrardan sonra çıkan vedi, Hanefi ve Maliki’de kaba necasettir. Şafii’de yalnız meni, Hanbeli’de ise, üçü de temizdir.

El ayası
Sual: Akıcı necasette el ayasındaki suyun yüzeyi genişliği, el ayasının ortasındaki çukurlukta durabilecek su yüzeyi midir?
CEVAP
Evet.

Necasetin toplamı
Sual: Üzerimize ve elbisemizin çeşitli yerlerine, sıvı necaset damlamış olsa, bunların toplamı mı esastır, yoksa bir yere bulaşan mı esas alınır?
CEVAP
Toplamı esas alınır. (S. Ebediyye)

Necaset olan yerde namaz
Sual: Kilisede, hamamda ve necis olma ihtimali olan yerde namaz kılmak caiz midir?
CEVAP
Üstü açık necasete ve kabre karşı namaz kılmak mekruhtur. Necis olma ihtimali olan yerlerde, mesela hamam içinde ve kilisede kılmak mekruh olup, yıkayıp temizleyerek kılmak mekruh olmaz. Başka yer bulunamazsa, kilisede de kılmak caiz olur. Namazdan sonra hemen çıkmalıdır; çünkü kilisede, şeytanlar toplanır. Kilisedeki küfür alametleri boşaltılırsa, namaz kılmak mekruh olmaz. (Redd-ül-muhtar)

Taharetten kalan yaşlık
Sual: Taharetten arta kalan yaşlık çamaşırımıza bulaşıyor. Temizlemek gerekir mi? Şafii’de nasıldır?
CEVAP
Taharetten yani istincadan arta kalan yaşlık temizdir, namaza mani değildir. Şafii’de de böyledir. Hatta Şafii mezhebinde, istincadan sonra necaset kalsa affedilir. Halbuki Şafii’de az bir necaset namaza mani olduğu halde, taharetten sonra arta kalan necaset affedilmiştir.

Taharetten arta kalan yaşlığı kurulamak müstehabdır. Bez veya tuvalet kâğıdı yoksa el ile kurulanır. Kurulanmasa da mahzuru olmaz.

Bulaşan meni
Sual: Çamaşıra bulaşınca meni ile namaz kılınabilir mi?
CEVAP
Çamaşıra az bulaşırsa mahzuru olmaz. Kuruyunca ufalanırsa yine mahzuru olmaz.

Hanbeli’de necaset
Sual: Hanbeli'de necasetin hükmü, Şafii’deki gibi midir?
CEVAP
Evet, Şafii gibidir, az necasetle de namaz sahih olmaz. Maliki’de ise, çok da olsa affediliyor. Necaseti temizlemede bir harac varsa, Maliki mezhebi taklit edilir.

Çok necaset bulaşan
Sual: Hemoroid sebebiyle Maliki’yi taklit eden, kan akarken veya elbisesine fazla kan bulaşmış iken namaz kılsa, caiz olur mu?
CEVAP
Evet; çünkü temizlemek zordur.

Üzerimize sıçrayan idrar
Sual: Tuvalette bizim haberimiz olmadan üzerimize idrar sıçrarsa, aldığımız abdest geçerli sayılır mı?
CEVAP
İdrarın abdeste zararı olmaz. Çok olursa namaza zararı olur. Maliki mezhebi taklit edilince bilinmeden çok idrar da olsa namaza zararı olmaz.

Namaz dışında
Sual: Namazda idrarlı, kanlı elbise giymek caiz olmadığı gibi, namaz dışında da giymek caiz değil mi?
CEVAP
Namaz dışında da, zaruretsiz necis yani pis elbise giymek mekruhtur.

Alkollü boyaya karşı namaz
Sual: İçinde alkol bulunan yağlı boyayla badana yapmak caiz olur mu? Bu duvara karşı namaz kılınır mı?
CEVAP
Caizdir, namaz kılınır. Necasete karşı namaz kılınmaz; fakat necaset bulaşmış bir şeye karşı kılmak, caiz olur.

Şarabın damlası
Sual: Namaz kılabilmek için, kaba necasetin ne kadarını yıkamak farzdır?
CEVAP
Deride, elbisede, namaz kılınan yerde, dirhem miktarı [4.8 gram] katı necaset bulunursa, tahrimen mekruh olur ve yıkamak vacib olur. Sıvı necasetlerde ise bu miktar, açık el ayasındaki suyun genişliği kadar yüzeydir. Sıvı necaset bundan fazlaysa ve katı necaset de dirhemden çoksa, yıkamak farz olur. Şarabın ise, damlasını da yıkamak farzdır. Dirhemden azsa, yıkamak sünnettir. Dirhemden çoksa, yıkamak farzdır.

Necasetin miktarı
Sual: Ne kadar necaset namaza mani olur? Az miktarda katı necaset, elbise üstünde çok yayılsa, namaza mani olur mu?
CEVAP
Hanefi’de namaza mani olan katı necaset miktarı 5 gram kadardır. Akıcı necasetlerde, açık el ayasındaki suyun yüzü genişliği kadar yüzeydir. Bundan az olan katı necaset, elbisenin, avuç içinden daha geniş yüzeye yayılınca namaza mani olmaz, fakat mekruh olur.

Şafii’de, necasetin zerresi de namaza manidir, yıkamak farzdır. Fakat istincadan sonra kalan necaset affedilmiştir. Maliki’de, necaset namaza mani değildir. Harac, yani bir ihtiyaç varsa, Hanefî ve Şâfiîler bu kavli taklit edebilirler.

Necasetli elbise ile namaz kılmak
Sual: Namaz kılan kimsenin, bedeninde, elbisesinde ve namaz kıldığı yerde, necaset olursa, namazı kabul olmaz mı?
Cevap: Namaz kılan kimsenin, bedeninde, elbisesinde ve namaz kılacağı yerde necaset, pislik bulunmamalıdır. Baş örtüsü, başlık, sarık, mest ve nalın da elbiseden sayılır. Boyuna sarılı atkının sarkan kısmı, namaz kılan ile birlikte hareket ettiği için elbise sayılır ve burası temiz olmazsa, namaz kabul olmaz. Yaygının, bastığı ve başını koyduğu yeri temiz olunca, başka yerinde necaset bulunursa, namaz kabul olur. Çünkü yaygı, atkı gibi bedene bitişik değildir. Fakat kapalı şişe içinde, idrar taşıyanın namazı caiz olmaz. Çünkü, şişe bevlin meydana geldiği yer değildir. Cebinde kapalı kutudaki kanlı mendil, necis bez varken namaz kılmak caiz değildir. İki ayağın bastığı ve secde ettiği yerin temiz olması lazımdır. Necaset üstüne örtülü bez, cam, naylon üstünde namaz kabul olur. Secdede etekleri kuru necasete değerse, zararı olmaz.