Alışverişte seçici mi olmalıdır?
12/10/2020 Pazartesi Köşe yazarı O.Ü
''Bir zaman gelmek korkusu vardır ki, alışveriş edecek kimse
bulunamayacaktır.''
Sual: Bir Müslümanın alışveriş yaparken neye dikkat etmesi gerekir,
herkesle alışveriş yapılabilir mi, seçici olmak gerekir mi?
Cevap: Konu ile alakalı olarak, İmâm-ı Gazâlî hazretleri Kimyâ-i
se'âdet kitabında buyuruyor ki:
“Şüpheli şeylerden kaçınmalıdır. Harama yaklaşan zaten asi, fasık olur.
Şüphe edilen şeyleri, Ehl-i sünnet kitaplarından öğrenmelidir. Cahil hafızlara,
hocalara ve her kitaba güvenmemelidir. Kalbine sıkıntı getiren şüpheliyi
almamalıdır. Zalimlerle, hile, hıyanet edenlerle, yemin ile satanlarla,
dükkânında haram şey satanlarla alışveriş etmemelidir. Zalimlere, fasıklara
veresiye satmamalıdır. Çünkü, öldükleri zaman üzülür. Hâlbuki, zalimler yani
Müslümanlara ve İslamiyete eli ile, dili ile, kalemi ile zarar yapanlar ölünce
üzülmek günahtır. Onlara yardım etmek caiz değildir. Mesela, din ile alay
edenlere, yalan yanlış kitaplar yazarak dini yıkmaya uğraşanlara kâğıt satmak
günahtır. Velhasıl, herkesle muamele etmemelidir. Doğru insan aramalıdır...
Bir zaman vardı ki, bir tüccar, her istediği ile muamele edebilirdi. Çünkü,
herkes, alışveriş ilmini biliyor ve bildiğine göre hareket ediyordu. Sonraları
öyle zamanlar geldi ki, birkaç kişi ile muamele edilemezdi. Daha sonraları ise,
ancak birkaç kimse ile muamele edilebilir oldu. Bir zaman gelmek korkusu vardır
ki, alışveriş edecek kimse bulunamayacaktır. Bunu çok zaman önce,
söylemişlerdir. Bizler, belki de, büyüklerimizin korktuğu o zamana kaldık. Kim
ile olursa olsun, alışveriş edilmektedir. Cahil hafızlar, yangına körükle
gidip; “Bugün dünyanın her tarafı böyle oldu. Her yerdeki mala haram karıştı.
Haramdan kurtulmak imkânsız oldu” diyorlar. Bu söz, çok yanlıştır. Hiç de
dedikleri gibi değildir. Bunların hepsini kim yapabilir diyerek ümitsizliğe
düşmek doğru değildir. Ne kadar yapılabilirse çok kar olur. Ahiretin dünyadan
daha iyi olduğuna inanan kimse, bunların hepsini de yapabilir.”
***
Sual: Eti yenen hayvanlardan bazıları, bulundukları yerin durumuna göre,
necis olan şeyler yiyebiliyorlar, bu hayvanların etini yemek, sütünü içmek
uygun olur mu?
Cevap: Tezek ve başka necis şeyleri yiyen hayvanın eti kokarsa, yanına yaklaşınca pis koku gelirse, eti, sütü ve teri necis olup, yemesi mekruhtur.
