"Hep iyi insanlarla beraber olun!.."
11/10/2020 Pazar Köşe yazarı V.T
"Bilin ki, insanların en hayırlısı, insanlara en faydalı
olandır."
Abidin Paşa Osmanlı Devleti'nin son senelerinde hizmet etmiş bir İslam
âlimi ve devlet adamıdır. 1843 yılında şimdi Yunanistan’da olan Preveze'de
doğdu. Memleketinde iyi bir tahsil gördükten sonra İstanbul’a giderek devlet
hizmetine girdi. Çeşitli vilayetlerde valilik ve bir süre Hariciye Nazırlığı
(Dışişleri Bakanlığı) yaptı. İstanbul Merkezefendi Dergâhı Şeyhi Nûreddin
Efendi’ye intisap ederek tasavvuf yolunda ilerledi. 1906 yılında İstanbul'da
vefat etti. Sultan 2. Abdülhamid devrinde Ankara valisiyken şehre Elmadağ’dan
su hattı yaptırdı. Bu vazifede iken Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî hazretlerinin
Mesnevisini şerh etti. Bu eserinde şöyle yazmaktadır:
Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî hazretleri buyuruyor ki: Gizli ve âşikâr Allahü
teâlâdan korkun. Günahlardan sakının. Az yiyip, az uyuyun, az konuşun. Çok oruç
tutun. Zamanlarınızı namaz kılarak değerlendirin. Şehveti terk edip,
sefihlerle, cahillerle mücadele etmeyin. Onlarla oturup kalkmayın. Hep iyi
insanlarla beraber olun. Ya hayır konuşun veya susun. İnsanların sıkıntılarına
sabredin. Bilin ki, insanların en hayırlısı, insanlara en faydalı olandır.
Allahü teâlânın aşkı ile dolmuş, evliyanın büyüklerinden olan, Celâleddîn-i
Rûmî hazretleri, ney ve başka hiçbir çalgı çalmadı, raks etmedi. Mesnevinin
birinci beytinde, “Dinle neyden, nasıl anlatıyor ayrılıklardan şikâyet ediyor”
deniyor. Ney, İslâm dininde yetişen kâmil insan demektir. Bunlar, kendilerini
ve her şeyi unutmuş, her an, Allahü teâlânın rızasını aramaktadır. Ney,
Farsçada yok demektir. Bunlar da, kendi varlıklarından yok olmuştur. Ney
denilen çalgı, içi boş bir çubuk olup, bundan çıkan her ses, onu çalan kimseden
hasıl olmaktadır. O büyükler de, kendi varlıklarından boşalıp, kendilerinde,
Allahü teâlânın ahlakı zahir olmaktadır. Neyin üçüncü manası, kamış kalem
demektir ki, bundan da, insan-ı kâmil kastedilmektedir. Kalemin hareketi ve
yazması kendinden olmadığı gibi, kâmil insanın hareketleri ve sözleri de, hep
Allahü teâlâdandır.
Son 3 asırdır bazı cahiller, neyi çalgı sanarak, ney, dümbelek gibi, şeyler
çalmaya, dans etmeye başladılar. Celâleddîn-i Rûmî hazretleri, yüksek
sesle zikir bile yapmazdı. Nitekim Mesnevîsinde:
“Pes zi cân kün, vasl-ı cânânrâ taleb, bî leb-ü bî gâm mîgû, nâm-ı Rab!” buyuruyor ki; “O hâlde, sevgiliye kavuşmayı, can-u gönülden iste. Dudağını ve damağını oynatmadan, Rabbin ismini kalbinden söyle!” demektir.
