Evlat hakkıyla ilgili çeşitli sorular
Çocuk doğunca neler yapmak gerekir?
Sual: Çocuk doğunca neler yapmak gerekir?
CEVAP
Yedinci günü isim koymak ve başını kazıyıp, saçının ağırlığı kadar, altın veya
gümüş, sadaka vermek ve mümkünse akika hayvanı kesmek, müstehabdır. (S.
Ebediyye)
Saçını kazımadan tahmini olarak verilebilir. Altın ve gümüş yerine, kâğıt para
verilse ve yedinci günden sonra da verilse olur.
Sual: Dinimizde erkek çocuğu mu daha makbuldür?
CEVAP
Hayır, kız çocuğu daha makbuldür.
Sual: Evladımı red edebilir miyim?
CEVAP
Baba, akıl-baliğ olan oğlundan mesul olmayı red edebilir. Evlatlıktan red diye
bir şey yok. Emr-i maruf yapmayı, tevbesini, ziyarete gelmesini, hediyesini ve
vâris olmasını reddedemez. Red ettim dese de geçerli değildir.
Sual: Çocuk ne zamana kadar emzirilir?
CEVAP
Çocuğu, altı ay kadar anne sütü ile beslemek kâfidir. Mama yiyecek hâle gelinceye
kadar emzirmek vacip, bundan sonra, iki yaşına kadar müstehap, iki buçuk yaşına
kadar ise, caizdir. Bundan sonra emzirmek günahtır. (Redd-ül Muhtar)
Sual: Kaç yaşına gelen kız çocuğunun odasını ayırmak gerekir?
CEVAP
On yaşına gelen kız ve erkek çocuğun yatak odasını birbirinden ve ana-babanın
odasından ayırmalıdır. (Hadika)
Sual: Çocuk, hanım ve mala fitne denir mi? Fitne ne demektir?
CEVAP
Fitne imtihan demektir. Anarşi, bozgunculuk, günah, şirk, bela, düşman ve daha
başka manalara da gelir. Mal, hanım ve çocuklar hayırlı olmazsa bela olur,
fitne olur. Hadis-i şerifte de buyuruldu ki:
(Ya Rabbi, beni sevenlere, hayırlı mal ver! Bana düşmanlık edenlere de çok
mal, çok evlat ver!) [İbni Asakir]
Çocuğu ve malı olan imtihan içindedir. İmtihanı kazanamazsa başı belaya girer,
Cehenneme gider. Mal, çocuk ve hanım, cihad, namaz gibi ibadetlerden
alıkoyabilir. Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Ey iman edenler, hanımlarınız ve çocuklarınızdan size düşman olanlar
vardır. Onlardan sakının!) [Tegabün 14]
(Mallarınız ve çocuklarınız sizin için elbette bir fitnedir.) [Tegabün
15]
Buradaki fitne de imtihan ve benzeri manalardadır.
İnsan, genel olarak malını iyi yolda kullanmaz. Bu bakımdan malı kendisi için
düşman olmuş olur. Aslında mal, kılıç gibi bir nimettir. İyi kullanılmazsa
sahibini keser. Evlat da, bir nimet iken, iyi terbiye edilmezse, ana-babaları
ile birlikte Cehenneme gider. Nimet, düşman olmuş olur. Çoğunluk bu imtihanı
kazanmadığı için, mala, hanıma ve evlada fitne, düşman gibi tabirler
kullanılmıştır. Mesela, İskoçyalılar, genelde cimri oldukları için, her
İskoçyalıya cimri gözü ile bakılır. Belki de içlerinde çok cömert olanları da
vardır. Kayserililer, gözü açık olarak bilinir. (Okur-yazar değilim ama
Kayseriliyim) denir. Kayseri’de gözü açık olmayan da vardır. Hüküm ekseriyete
göre verilir. Peygamber efendimiz, (Zenginleri ve kadınları Cehennemde
gördüm) buyurmuştur. Halbuki Cennete gidecek zenginler ve kadınlar da
çoktur. (Ramuz)
Sual: Çocuklara büyüklerin ellerini öptürmek caiz mi?
CEVAP
Salihlerin elini öpmeye alıştırmalı. Menduptur.
Sual: (Çocuklarım büyüyünce kâfir olacaksa, şimdiden ölsün) demek
caiz midir?
CEVAP
Caizdir. Hep hayır dua etmeye çalışmalıdır!
Sual: Kocamdan ayrıldım. Ondan olan oğlumu on yaşına kadar
büyüttüm. Kötü olduğu için babasını tanıtmadım. Günah oldu mu?
CEVAP
Evet.
Sual: Beyimin ilk hanımından olan 5 yaşındaki çocuğunu, eve
koymamaya hakkım var mı?
CEVAP
Küçük olduğu için hakkınız yoktur.
Sual: Toplumda, babası bilinmeyen, piç denilen çocuklar gün
geçtikçe çoğalıyor. Ana-babalarının günahları bu çocuklara da yazılır mı?
CEVAP
Veled-i zinanın çoğalması, kıyamet alametidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Ahir zamanda, veled-i zina [piç] çoğalır.) [Taberani]
Kâfir çocukları bile günahsız doğar. Ana-babanın günahını çocuğu çekmez.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Veled-i zina, babasının günahını çekmez. Hiç kimse, diğerinin günahını
yüklenmez.) [Hakim]
Kur'an-ı kerimde de mealen buyuruldu ki:
(Bir kimse, diğer kimsenin günahını çekmez.) [Necm 38]
Çocuğu sütten ayırmak
Sual: İki yaşına girmek üzere olan çocukları, üç aylarda sütten
ayırmak ve bir kere ayırdıktan sonra tekrar süt vermek haram mıdır?
CEVAP
Hayır, haram değildir.
Çocuğu emzirmek
Sual: Anne, bebeğini emzirmek zorunda mıdır?
CEVAP
Hayır, ama ihsan ederek emzirmesi çok sevab olur. Annesi emzirmezse, babasının,
sütanne tutması gerekir.
Evladın malından yemek
Sual: Baba, oğlunun malından izinsiz yiyebilir mi? Evlat babasına
bakmaya mecbur mudur?
CEVAP
Eğer baba muhtaç değilse, cimri oğlunun malından izinsiz yiyemez, yemesi helâl
olmaz. Cömert oğlunun malından, ihtiyacı olmasa da yemesi, helâl olur.
(Hindiye)
Evlat, zengin babaya bakmaya mecbur değildir. Baba fakir, evlat zenginse,
Müslüman ana babaya nafaka vermek farz olur.
Evlat da, baba da fakirse, yine babaya nafaka vermek farz değildir. Fakir olan
evlat, fakir ana babasını kendi evine alıp, onlarla birlikte geçinirler. (Fetava-i
Hayriyye)
Doğmamış çocuğa
Sual: Çocuk doğmadan akika kesmek ve sadaka-i fıtrını vermek
gerekir mi?
CEVAP
Hayır, gerekmez.
Analı babalı büyüsün
Sual: Yeni doğan çocuk için (Allah analı babalı büyütsün) demek
mahzurlu mudur?
CEVAP
Mahzuru yoksa da, faydalı bir dua etmeli, mesela, (Allahü teâlâ, sâlih olarak
büyümesini nasip eylesin) denebilir. Analı babalı büyür de, fâsık, eşkıya biri
olabilir. Yani esas maksat, analı babalı büyümesi değil, iyi evlat olarak
büyümesidir. İyi evlat olması için dua etmeli, sebeplere yapışmalıdır.
Hediyeyi, çocuklara eşit mi vermeli?
Sual: Anne veya baba, çocuklarına hediye olarak bir şeyler verirken, eşit
olarak mı vermeli veya nasıl hareket etmelidir?
Cevap: Fetâvâ-yı Feyziyyede, konu ile alakalı deniyor ki:
“Salih olan oğlan ve kızlarına hediyeyi, müsavi, eşit miktarda vermek efdaldir.
Ölüm hastası olmayanın malının hepsini oğluna hediye etmesi caiz olur ise de
günahtır. Çocuğun mülkü olur ise de babaya günah olur. Reşid ve salih veya ilim
tahsilinde olan çocuklarına daha çok vermesi caizdir. Salahları müsavi, eşit
ise, müsavi, eşit olarak dağıtmalıdır. Çocukları fasık olanın miras bırakmayıp,
salihlere, hayrata vermesi efdaldir. Çünkü, günaha yardım etmemiş olur. Fasık
çocuğa nafakadan fazla yardım yapmamalıdır. Çocuğa gelen hediyeden ananın
babanın yemesi caizdir. Çocuğun yaptığı iyiliklerin sevabı kendisinedir.
Anasına babasına, öğretmek ve yaptırmak sevabı verilir. Satılan malı teslim
etmek, hediye olunan malı ise kabz olunması yani teslim alınması da lâzımdır.”
Sual: Evli bir kadın, çocuklarının dinini öğrenmesine
mâni olursa, bu kadının kocası, çocukların babası, sorumluluktan kurtulur mu?
Cevap: Ananın, babanın, din bilgilerini öğretmek, Kur’ân-ı kerimi
okutmak ve terbiye etmek için çocuklarını zorlaması lazımdır. Kadın çocuğunun
okumasına, ahlakına ehemmiyet vermezse, kötü yetiştirirse, erkeğin; “Ben razı
değilim, günahı senin olsun!” demesi, kendisini kurtarmaz. Kötülüğe mâni olması
lazımdır.
Sual: Çocuğa gelen hediye yiyeceklerden, ana ve babası
yiyebilir mi?
Cevap: Fetâvâ-yı Bezzâziyyede, çocuğa gelen hediyeden ananın babanın
yemesi caizdir deniyor.
Sual: Malı olan bir kimsenin, bu malı çocuklarına miras
bırakması mı yoksa hayatta iken hayır yerlerine, salih kimselere vermesi mi
daha faziletlidir?
Cevap: Çocukları fasık olanın, günahlara dalanın, miras bırakmayıp,
salihlere, dinin bildirdiği hayır yerlerine vermesi efdaldir. Çünkü,
çocuklarının günaha işlemesine yardım etmemiş olur. Fasık yani açıkça günah
işleyen çocuğa da, nafakadan fazla yardım yapmamalıdır.