Uydurduğu söze hadis diyen azap görecektir!
07/02/2023 Salı Köşe yazarı V.T
Hadis kitaplarından, hadis
nakletmek için, hadis âlimlerinden icâzet almış olmak lâzımdır.
İbrâhim Ebnâsî hazretleri Şâfiî mezhebi fıkıh âlimidir. 1325 (H.
725) senesinde Mısır'da Ebnâs köyünde doğdu. 1400 (H.802) senesinde hacdan
dönerken yolda vefât etti. İbn-i Hacer-i Askalânî'nin hocalarındandır.
Mısır'daki Şâfiî fıkıh âlimlerinin büyüklerinden olan Veliyyüddîn el-Menfelûtî
ve Esnevî'den fıkıh okudu. Bunlardan başka birçok âlimden ilim öğrendi.
Hocalarının çoğundan icâzet aldı. Derslerinde buyurdu ki:
Tefsîr, beyan etmek ve keşf etmek demektir. Bildirmek ve
açıklamaktır. (Tevil), rücû' etmektir. Tefsîr, bir mâna vermektir. Tevil,
çeşitli manalar arasından birisini seçmektir. Kendi reyi, görüşü ile tefsîr,
câiz değildir. Tefsîr, rivayet ile yapılır. Tevil, dirâyet ile yapılır. Hadis-i
şerifte, (Kur'ân-ı kerimi, kendi görüşü ile açıklayan, doğru olsa dahî, hatâ
etmiştir) buyuruldu.
Resûlullahdan ve Eshâb-ı kirâmdan gelen haberlere ve âlimlerin
tefsîrlerine ve tefsîr ilminin üsûlüne bakmadan ve Kureyş lügatini bilmeden ve
hakîkat ile mecâzı düşünmeden, mücmel, mufassal ve umûmî ve husûsî olanları
birbirinden ayırmadan ve âyet-i kerimelerin indirilme sebeplerini ve nâsih,
mensûh olduklarını araştırmadan verilen manayı, Allahü teâlânın kelâmı olarak
söylemek doğru değildir. Tefsîr, kelâm-ı ilâhîden murâd-ı ilâhîyi anlamak
demektir. Kendiliğinden verdiği mana doğru olsa bile, meşru yoldan çıkarmadığı
için, hatâ olur. Verdiği mana yanlış ise, kâfir olur. Hadis-i şerifleri de,
sahih veya bozuk olduğunu bilmeden söylemek, sahih olsa bile, günah olur. Böyle
kimsenin hadis-i şerif okuması câiz olmaz.
Hadis kitaplarından, hadis nakletmek için, hadis âlimlerinden
icâzet almış olmak lâzımdır. Hadis-i şerifte, (Uydurduğu bir sözü, hadis olarak
söyleyen kimse, Cehennemde azap görecektir) buyuruldu. Kur'ân-ı kerimi, tefsîr
âlimlerinden icâzeti olmayanın da, tefsîr kitaplarından alarak söylemesi ve
yazması, câizdir...
Yukarıda bildirilen, tefsîr etmek şartlarını hâiz olan kimse,
yazılı icâzeti olmadan tefsîr ve hadis nakledebilir.
Hadis-i şeriflerde; (Kur'an-ı kerime, ehliyeti olmadan mana veren, Cehennemde azâb görecektir) ve (Bilmediğini hadis olarak söyleyen, Cehennemde azap görecektir) ve (Kur'ân-ı kerime kendi görüşüne göre mana veren Cehennemde azap görecektir) buyuruldu. Bid'at sahiplerinin, kendi bozuk îtikatlarını isbât etmek için, âyet-i kerime ve hadis-i şerif okumaları, böyledir.
