Zellet-ül-kâri, yanlış okumak!
08/12/2024 Pazar Köşe yazarı O.Ü
Sual: Namazı bozanlardan birisinin de zellet-ül-kâri olduğu ktitaplarda yazılıdır. Zellet-ül-kâri ne demektir, nerelerde ve nasıl olur?
Cevap: Namazı
bozanlardan birisi de Zellet-ül-kâri yani yanlış okumaktır. Yanlış
okumaktaki hata, dört şekilde olabilir:
Birinci şekli; irâbda hatadır ki, harekelerde ve
sükunda olur. Mesela şeddeyi hafif okumak veya medleri yani
uzatılacakları kısa okumak yahut bunların aksini yapmaktır.
İkinci şekildeki hata ise harflerde olur. Harfin
yerini değiştirmek veya kelimeye harf ilave etmek yahut harf azaltmaktır
veya harfi ileri geri almaktır.
Üçüncü hata; kelimelerde ve cümlelerde olur.
Dördüncü hata vakıf yani duraklarda ve vasıl yani
geçişlerde hata olur. Durulacak yerde durulmaz geçilir, geçilecek yerde de
durulur. Bu dördüncü şekil hatada, mana değişse de, bozulmaz.
İlk üç şekilde, manayı değiştirip, küfre
sebep olacak mana hasıl olursa, namazı bozar. Yalnız, cümlenin yerini
değiştirdiği zaman, arada durursa, bozmaz. Hasıl olan mana küfre sebep olmazsa,
Kur’ân-ı kerimde benzeri yoksa, namaz yine bozulur. Gurâb yerine gubâr demek, Rabbinnâs yerine Rabinâs demek,
zallelnâ yerine zalelnâ demek, emmâretün yerine emâretün demek ve (amile
salihan ve kefere fe lehüm ecrühüm) diyerek ve kefere kelimesini
eklemek ve mesânî yerine mesânîne demek, essırâtallezîne demek
ve bir kavle göre, iyyâ kena'büdü demek yani bir kelimeyi
ayırıp, ikinci kelimeye birleşdirmek, ve mâ halekazzekere derken ve’yi
unutmak, hepsi bozar. Manasız olur ve Kur’ân-ı kerimde benzeri bulunmazsa, yine
bozar. Serâir yerine, serâil demek, halaknâ yerine, laknâ demek, ce'alnâ yerine alnâ demek
gibi. Benzeri bulunursa da, mana başka ise, imam-ı Ebu Yusuf bozulmaz dedi.
Tarafeyn yani İmam-ı a'zam ile imam-ı Muhammed ise, bozulur dedi. Fetva da
böyledir. Benzeri bulunmaz, manası değişmezse, aksini söylediler. Fetva,
Tarafeynin sözünedir. Meselâ, ihdinelsırâta deyince ve Rabilâlemin ve iyâke deyince
ve yâ mâlik yerine yâ mâli deyince, teâlâ ceddü
Rabbinâ derken teâl deyince bozulmaz. Ehad yerine ehat deyince
bozulur. [Bezzâziyye]
Sual: Namaz kılarken namazın içindeki sünnetleri terk
etmenin hükmü nedir?
Cevap: Namaz kılarken namazın sünnetlerinden birini
terk etmek mekruhtur.
