04/10/2023 Çarşamba Köşe yazarı H.Y

İmam-ı Nesefî hazretleri, evlâdının ana babasının sağlığında iken malı ile yapacağı on vazifeyi de şöyle bildiriyor:

1. Evlat, kendinden önce ana babaya elbise almalıdır. Kendi yiyeceğinden iyisini onlara vermelidir.

2. Ana baba uzakta iseler ziyaretlerine gitmelidir. Ana baba ve mahrem akrabaları ziyaret etmek vâcibdir. Hiç olmazsa, selam göndererek, tatlı mektup yazarak bu günahlardan kurtulmalıdır. Ziyarette sıra, ana, baba, evlat, dede, nine, kardeş, amca, hala, dayı ve teyzedir.

3. Ana baba ile beraber yemelidir.

4. Ana babanın arzularını sormalı, öğrenip yerine getirmelidir.

5. Ana babanın evlerini temizlemeli, boyamalı, tamir etmelidir.

6. Ana babaya, para vermelidir. İhtiyaçları olup da söyleyemediklerini düşünmelidir.

7. Kendi malını ve parasını, ana babasına serbest etmelidir. Ne zaman isterseniz, malım, param size feda olsun demeli, bir kızgınlıkları varsa, bu yolla onları teskin etmelidir. Ana babaya harcanan paradan sual olunmaz. Muhtaç olan ana-babaya yardım etmek farzdır. Kur'ân-ı kerimde mealen buyuruluyor ki: 

(Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yolculara infak edin!) [Bekara 215] Kime infak edeceğini soran kimseye Resûlullah efendimiz;

(Kendine, ana babana, sonra hanımına ve çocuklarına, hizmetçine bundan sonrasını da artık sen bilirsin) buyurdu. (Nesaî)

Babası hasta olup, bakacak kimse bulunamazsa, kocasından izinsiz gidip hizmet eder. Zimmî olan  baba da böyledir. Çocuk, zengin olan babasına bakmaya mecbur değildir. (Bezzâziyye)

Zengin çocuğun, fakir olan ana babasına nafaka vermesi farzdır. Fakir kimsenin, fakir babasına nafaka vermesi farz değildir. Fakir olan ana babasını kendi evine alıp, birlikte otururlar. (Fetava-i Hayriyye) 

Ana babadan birine iyilik edince öteki incinirse, babaya hürmet ve itaat etmeli, anaya hizmet, yardım ve ihsan etmelidir.

8. Ana babayı, ara sıra güzel yemek yapıp, davet etmelidir. Gönülleri ister de, belki söyleyemezler.

9- Ana babanın dostlarını, dost bilip davet ederek gönüllerini almalıdır. Düşmanlarından da uzak durmaya çalışmalıdır.

10. Ana baba hastalandıkları zaman, tedavileri ile meşgul olmalı, ilaçlarını almalıdır. Bir bakıcı, bir hizmetçi tutmak yerine, bizzat kendisi hizmet etmeye çalışmalıdır.

Din büyüklerimiz buyurdular ki: "Allahü teâlânın rızâsı, dînine bağlı olan ana babanın rızâsında, Allahü teâlânın gazabı, dînine bağlı olan ana babanın gazabındadır..."