Orucun farzı üçtür
24/04/2020 Cuma Köşe yazarı O.Ü
Tan yeri ağarmasından, güneşin batmasına kadar, orucu bozan şeylerden sakınmak
farzdır.
Sual: Namazın farzları olduğu gibi, orucun da farzları var mıdır?
Cevap: Orcun farzı üçtür bunlar:
1-Niyet etmek. 2-Niyeti, niyetin ilk ve son vakitleri arasında
yapmak. 3-Fecr-i sâdık, yani tan yeri ağarmasından, güneşin batmasına
kadar olan zaman içinde, orucu bozan şeylerden sakınmaktır.
***
Sual: İftarda acele etmeli deniyor. Bu aceleden maksat nedir, ne yapılır ve
nasıl hareket edilirse acele edilmiş olur?
Cevap: İftarı acele etmek ve sahuru, fecrin ağarmasından önce olmak şartı
ile geciktirmek sünnettir. Resulullah efendimiz, bu iki sünneti yapmaya çok
dikkat ederdi. Dürerde deniyor ki:
“Seher vaktinde yenilen yemeğe sahur denir. Seher vakti, gecenin son altıda
biridir.”
Sahuru geciktirmek ve iftarı çabuk yapmak, insanın aczini gösterdiği için
sünnet olmuştur. İbadet, acz ve ihtiyacı göstermek demektir. Nûr-ül-îzâh
kitabında;
“Bulutsuz gecelerde iftarı çabuk yapmak müstehaptır” deniyor. Bu kitabın
şerhinde de;
“Bulutlu gecelerde orucun bozulmasından korunmak için, ihtiyatlı davranmalı
yani iftarı biraz geciktirmelidir. Yıldızlar görünmeden önce iftar eden, acele
etmiş olur” denilmektedir. Tahtâvîde ise;
“Orucu namazdan önce bozmak müstehaptır. Bahr kitâbında ve ibni Âbidînde
denildiği gibi, iftarda acele etmek, yıldızlar görülmeden önce, iftar etmek
demektir” denilmektedir. Akşam namazını da, bu vakitte, yani erken kılmak
müstehaptır. Güneşin battığı iyi anlaşılınca, önce Euzü ve Besmele okuyup;
(Allahümme yâ vâsi'al-magfireh igfirlî ve li-vâlideyye ve li-üstâziyye
ve lil-müminîne vel müminât yevme yekûmülhisâb) denir. Bir iki lokma
iftarlık yiyip;
(Zehebezzamâ vebtelletil-urûk ve sebe-tel-ecr inşâallahü teâlâ) denir ve yemeğe
başlanır. Hurma veya su, zeytin yahut tuz ile iftar edilir. Sonra, camide veya
evde, cemaatle akşam namazı kılınır. Bundan sonra, akşam yemeği yenir. Sofrada
yemekleri yemek, bilhassa ramazanda uzun süreceğinden, akşam namazının erken
kılınması ve yemeğin, acele etmiyerek, rahat yenmesi için, az bir şeyle iftar
edip, yemeği duadan ve namazdan sonra yemelidir. Böylece, oruç erken bozulmuş,
namaz da erken kılınmış olur.
(Yukarıdaki iftar duasının manası; “Açlık zamanı bitti. Damarlarımızın suya kavuşması vakti geldi. İnşaallah sevap hasıl oldu” demektir.)
