14/02/2025 Cuma Köşe yazarı V.T

Mâlikî mezhebinde gusülde niyet, muvalat ve delk farzdır.

Ebû Muhammed Mısrî hazretleri Mâlikî mezhebi müctehidlerinden olup İmâm-ı Mâlik hazretlerinin talebelerindendir. 55 (m. 772) senesinde Mısır’da İskenderiye’de doğdu. Zamanın birçok âliminden ilim tahsil edip, hadîs-i şerîf rivayet etti. İmâm-ı Mâlik hazretlerinin en mümtaz talebeleri arasında yer aldı. 214 (m. 829)'da vefat etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Mâlikî mezhebinde gusülde niyet, muvalat ve delk farzdır. Niyet, gusle başlarken yapılır. Unutulursa gusülden sonra hatırladığı zaman niyet etmesi de sahihtir. Gusle başlarken cünüplükten temizlenmeye diye niyet edilir; cünüp olduğunu bilerek gusleden, zaten buna niyet etmiş demektir. Muvalat, uzuvları ara vermeden yıkamaktır. Delk, yıkanan yerleri el ile hafif sıvazlamaktır. Dokunmak da delk yerine geçer. Gusülde saçı hilallemek, [saç arasına iki elin parmaklarını sokup çekmek] farzdır. Kadın, gusülde, saçların dibine, yani başındaki deriye su ulaşabiliyorsa, saçındaki örgüyü çözmez. Yani, örülü saçın dibi ıslanınca, çözmeden örgünün üstünü ıslatmak yeterlidir. Saç dibi ıslanmazsa, örgüyü açmak gerekir. Örülmemiş saçların her tarafını da yıkamak farzdır. Gusülde yıkamadık yer kaldığını bir ay sonra bile hatırlasa, yalnız orayı hemen yıkaması gerekir. Yıkamazsa guslü bâtıl olur.

Abdestte; niyet, muvalat, delk, başın tamamını mesh etmek farzdır. Niyet; elleri, ağzı, burnu veya yüzü yıkarken yapılır. Abdestte kaşların ve kirpiklerin altındaki deriyi yıkamak, kulak arkasıyla saç arasındaki deriyi ve kulak memesi önündeki saç ve deriyi mesh farzdır. Altında deri görünen hafif sakalı mesh, kesif sakalı yıkamak farzdır. Kadın, saçının hepsini mesh eder. Örülü saçını açmaz. Örgünün üstünden mesh eder. Ayak parmaklarını hilallemek müstehaptır. Abdest alırken el parmakları açılıp kapandığı için kendiliğinden delk meydana gelir. Ayrıca hilallemek gerekmez. Hilallemenin mahzuru olmaz. Oğlana, hanımına veya yabancı kadına şehvetle dokunan erkeğin, erkeklere şehvetle dokunan kadının abdesti bozulur. Şehvetsiz dokunursa abdest bozulmaz. Kan, irin, sarı su hastalık sebebiyle çıkarsa, yel elde olmadan kaçarsa yani tutulamasa, idrar tutulamasa, bunlar abdesti bozmaz. Bunun gibi, kadınlardaki akıntı da abdesti bozmaz. Saç tıraşı olunca, tırnak kesilince abdest bozulmaz.