Fıkıh ilminin kısımları
19/12/2018 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü
Fıkıh ilmi, yani Ahkâm-ı islâmiyye, İslâmiyetin bildirdiği hükümler dört büyük kısma ayrılır.
Sual: Fıkıh ilmi kaç kısımdır ve bu kısımlarda hangi hükümler bildirilmektedir?
Cevap: Fıkıh ilmi, yani Ahkâm-ı islâmiyye, İslâmiyetin bildirdiği hükümler dört büyük kısma ayrılır:
1- İbâdât olup beşe ayrılır: Namaz, oruç, zekat, hac, cihad. Her birinin dalları çoktur.
2- Fıkıh ilminin ikinci kısmı Münâkehât olup, evlenme, boşanma, nafaka ve daha nice dalları vardır.
3- Fıkhın üçüncü kısmı Mu'âmelât olup, alışveriş, kira, şirketler, faiz, miras gibi birçok bölümleri vardır.
4- Ukûbât yani Had denilen cezalar olup, başlıca altı kısma ayrılmaktadır: Kısâs, sarhoşluk, sirkat, zina, kazf, riddet, yani mürted olmak cezalarıdır. Cezalar günahı takip ettiği için Ukûbât denir.
***
Sual: Herhangi bir Müslüman, kendi mezhebine göre yapması mümkün olmayan bir işi, bir ibadeti, diğer bir mezhebi taklid ederek yapabilir mi?
Cevap: Bir işin yapılmasında haraç, güçlük bulunursa, yani kendi mezhebine göre yapmasına imkân olmayan bir işi, başka mezhebe uyarak yapmak caiz olur. Fakat, ikinci mezhebin o işe bağlı olan şartlarını, yani farzlarını ve müfsidlerini gözetmesi de lazımdır. Hanefi mezhebi âlimlerinin, böyle işlerde, Mâliki mezhebini taklit etmeye fetva verdikleri, ibni Âbidîninde yazılıdır.
***
Sual: Aynı toprak veya toprak cinsi olan bir şeyle, birkaç kişi teyemmüm yapabilir mi?
Cevap: Bir topraktan birkaç kimse teyemmüm edebilir. Çünkü, teyemmüm edilen toprak ve benzerleri, müstamel, kullanılmış olmaz. Teyemmümden sonra, elden, yüzden dökülen toz ise müstameldir.
***
Sual: İnsan veya hayvan necaseti, gusülde kullanılmış su ile de temizlenebilir mi?
Cevap: Necaset, her temiz su ile, abdest ve gusül alınmış su ile, sirke ve gül suyu gibi akıcı mayilerle ve tükürükle temizlenir. Süt ve yağla temizlenmez.
***
Sual: Müslüman iken aklını kaybeden bir kimsenin Müslümanlığı devam etmekte midir?
Cevap: İman, ibadetler ve amellerde, Allahü teâlâ, kullarından gücü yetmediği şeyleri istememiştir. Bunun için, Müslüman iken deli olan, gafil olan, uyuyan, ölen kimse, bu hâlinde tasdik etmekte değil ise de, Müslümanlıkları devam etmektedir.
***
Sual: Bir söz söylemekle de iman gidebilir mi?
Cevap: Bir Müslüman, imanın gitmesine sebep olacağı söz birliği ile bildirilmiş olan şeyleri, bilerek, istekle söyler veya yaparsa, imanı gider.
