İhtiyaç eşyasının içine neler girmektedir?
27/04/2021 Salı Köşe yazarı O.Ü
İhtiyaç eşyası, zekât, fıtra ve kurban için nisap hesabına katılmazlar.
Sual: İhtiyaç eşyası ne demektir, neler ihtiyaç eşyasının içine
girmektedir?
Cevap: İhtiyaç eşyası demek, kıymetleri ne kadar çok olursa olsun, bir ev,
bir aylık yiyecek, her yıl üç kat elbise, çamaşır, evde kullanılan eşya ve
aletler, binecek vasıtası, meslek kitapları ve ödeyeceği borçlarıdır. Bu
eşyanın mevcut olması şart değildir. Eğer mevcut iseler, zekât, fıtra ve kurban
için nisap hesabına katılmazlar. Ticaret için olmayan, ihtiyacından artan eşya,
kiradaki evler, evindeki süs eşyası, yere serili olmayan halılar, kullanılmayan
fazla ev eşyası, sanat ve ticaret aletleri, burada ihtiyaç eşyası sayılmaz.
Bunlar fıtra ve kurban için, nisap hesabına katılır. Oturduğu ev büyük ise, ihtiyacından
fazla, kullanalmayan odaların nisaba katılmaması sahihtir.
Sual: Bazı kimseler, “oruç uzun günlere geldiği için, niyetlenmeyin, kısa
günlerde kaza edersiniz” diyorlar. Böyle söylemek doğru olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Behcet-ül-fetâvâda deniyor ki:
“Ramazan-ı şerif, yaz aylarından birine geldiği zaman, din adamı şekline
giren birisi, Müslümanlara; 'Oruca niyet etmeyip, oruç tutmaz iseniz ve
kışın kısa günlerde kaza ederseniz, caiz olur. Ramazanda oruca niyet etmeden,
yer içerseniz, keffaret lazım olmaz' diyerek gençlere, talebeye,
işçiye oruç tutturmazsa, bu kimse şiddetle cezalandırılır. Böyle söylemesi
menedilir.”
Sual: Dinimizde sadece zekât verecek durumda olana mı zengin denir?
Cevap: Sadaka-i fıtır ve kurban nisabına malik olana da zengin denir.
Bunların sadaka-i fıtır vermesi vacip olur. Mükellef yani akıllı, baliğ ve
mukim iseler, kurban kesmeleri de vacip olur. Bunların zekât alması haram olur
ve fakir olan kadın mahrem akrabasına, çalışamayan fakir erkek akrabasına
yardım etmesi de vacip olur.
Sual: Fıtra için buğday ve un vermekte zorlanan bir kimse, bunların yerine
ekmek de verebilir mi?
Cevap: Bir kimseye, fıtra için, buğday, un vermek de güç olursa, bunların
kıymeti kadar, ekmek veya mısır verebilir. Ekmek ve mısır verirken, ağırlığa
değil, parasına, kıymetine bakılır.
Sual: Vaktinde kılınmayan teravih namazı, daha sonra kaza edilebilir mi?
Cevap: Kılınmayan teravih namazı kaza edilmez. Kaza edilirse, nafile kılınmış olur, teravih olmaz.
