Kalp iyi olursa bütün azalar iyi olur...
28/09/2019 Cumartesi Köşe yazarı V.T
Kalp hastalıklarından biri de riyadır. Riyaya şirk-i asgar (küçük
şirk) denilmiştir.
Ebü’l-Alâ Gülâbâdî hazretleri Hanefî mezhebi fıkıh ve tasavvuf
âlimlerindendir. 644 (m. 1246)’da Buhârâ’da doğdu. 767 (m. 1366)’da Mısır’da
vefât etti. Bir dersinde buyurdu ki:
Kalb bütün âzâların başıdır. O iyi olursa bütün âzâlar iyi olur. Allahü
teâlâ; “Yâ eyyühellezîne âmenû” buyurdu. “Yâ” ile kalbe, “Eyyû” ile rûha.
“Ha” ile nefse buyurur. Sanki; “Ey kalb huzûra gel, ey rûh rü’yete gel, ey nefs
hizmete gel” buyurur.
Kalb hastalıklarından biri riyadır. Riya, âhıret amellerini yaparak, âhıret
yolunda olduğunu göstererek, dünyâ arzularına kavuşmak demektir. Bunun üstünde
küfür ve itikâdda bidat vardır. Bunlar diğer kalb âfetlerinin en kötüleridir.
Onun için riyaya şirk-i asgar (küçük şirk) denilmiştir.
Bilhassa ücret karşılığı Kur’ân-ı kerîm okumaktan çok sakınmalıdır. Aldığı
ücret haram olduğu gibi, dünyâ için okuduğu için de âsi, günahkâr olur. Riya
sahibi, ameli ile halkın meylini kendisine çekmeye çalışır. “Oruç bizi
zayıflattı”, “Çok az yemek yedim” gibi sözlerle, dünyâya meyletmediğini,
ibâdete düşkün olup, zühd ve takvâ sahibi olduğunu söylemeye çalışır. “Sofi”
desinler diye, onların giydiği kalın elbiselerden giyer, kısa, yamalı ve eski
elbise giyer. Başkalarının onu bu hâliyle sevmelerini ister. Bazıları da,
başkasına gösteriş için güzel elbiseler giyer, evinde giydiği elbise ile
başkalarının yanına çıkmaz. Vaaz edenler, Kur’ân-ı kerîm okuyanlar, seslerini
insanlara beğendirmek için ince ve hazîn bir şekilde çıkarırlar. “Kur’ân
ezberledim” demek ve başkalarının doğru sözünü reddetmek de riyadır.
Kalb hastalıklarından biri de haseddir. Hased; kıskanmak, çekememek
demektir. Allahü teâlânın ihsân ettiği nimetin bir kimseden çıkmasını
istemektir. Bu; sıhhat, mal, evlâd, ilim, reîslik, makam ve mansıp gibi
şeylerde olur. Faydası olmayan, zararlı olan bir şeyin, din kardeşinden
ayrılmasını istemek hased olmaz, gayret olur. İlmini, mal-mevki ele geçirmek,
günah işlemek için kullanan din adamından, ilmin gitmesini istemek gayret olur.
Malını haram işlemek zulmetmek, İslâmiyeti yıkmak için, bidati ve günahları
yaymak için kullananın malının yok olmasını istemek de hased olmaz, din gayreti
olur. Din kardeşindeki nimetlerin onda olduğu gibi kendisinde de olmasını
istemek hased olmaz, gıpta, imrenmek olur.
