Kadere iman, ilerlemeye mâni midir?
11/09/2022 Pazar Köşe yazarı O.Ü
Osmanlıların çökmesine, yeni türeyen yobazlar, dinde reformcular sebep oldu!
Sual: Bızı dinde
reformcular; “Avrupa kıtası küçük ve çok kalabalık ve toprağı fakir
olduğundan Avrupalılar yaşayabilmek için, tabiatla çarpışmaya, fen ve sanatta
ilerlemeye mecbur oldu. Muhtaç olan Avrupalıların birbiri ile dövüşmesi de,
buna sebep oldu. Afrika'da sıcak havalar insanları gevşetti. Ekvator
ormanlarındaki bol ve çeşitli meyveler tembelliğe sebep oldu. Asya'da,
Afrika'nın kızgın çölleri ve Avrupa'nın buzlu dağları olmadığı için, Asyalılar
rahat yaşadılar. Hayatı kazanmak için kolay çalıştılar. Asya kıtası medeniyetin
beşiği oldu. Demek ki, şarklı, doğulu bir millet de çalışabilir, yükselebilir.
Osmanlıların geri kalmasını, şarklı olmasında, iklimde aramamalıdır. Dinde,
kaza ve kader anlayışında aramalıdır” diyorlar. Bunun gerçeklik payı
var mıdır?
Cevap: Osmanlıların
kaza ve kaderi yanlış anladıklarını, insanların kendilerine kıymet vermeyip,
hadiselere teslim olduklarını bir an için kabul etsek bile, çöküntüyü meydana
getiren sebepler başkadır. Bunu kısaca şöyle açıklayalım:
Müslümanların
hadiselere, olaylara teslim olmasını hoş görmeyenler, gözlerini açar açmaz,
milletin bu hâlinden istifade ederek, onları aldatmaya, mevki ve menfaat
kapışmaya koyuldular. Onlar memleketin yükselmesi için çalışsalardı,
itaate ve teslimiyete alışmış diyerek kötüledikleri bu millet, onlara da
teslim olur, itaat eder ve yükselmekte güçlük çekilmezdi. Görülüyor ki, kabahat
millette değil, milleti doğru yola sürüklemeyen, koltuk sahibi
reformistlerdedir.
Milletin uyanması
elbette lazımdır. Fakat, koca bir millet, hep birden, birdenbire uyanamaz ya.
Önce uyananlar, iyi yolda çalışmadılar. Yalnız kendilerini düşündüler.
Kötülüklere alet oldular. Geri kalanlar uyanmadan, biz kendi keyfimize, kendi
kazancımıza bakalım dediler. Bizden sonra ne olursa olsun, yeter ki, post,
makam elden gitmesin diyerek sandalyelerini, koltuklarını sağlamlaştırmak için,
milletin gözünün kapalı kalmasına, uyumasına çalıştılar. Milletin uyanmasına,
yükselmesine mâni bir iken iki oldu.
Halk, gaflet uykusundan uyanmaya mı, yoksa açıkgözlerin uyutmasından kurtulmaya mı çalışacağını şaşırdı! Osmanlıların çökmesine, eskiden kalma uyuyanlar değil, yeni türeyen yobazlar, dinde reformcular sebep oldu!
