Süt çocuğu olması için
02/09/2020 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü
Hanefi mezhebinde, ikibuçuk yaşından sonra emen çocuk süt çocuğu
olmaz.
Sual: Bir çocuğun süt çocuğu olabilmesi için, emdiği süt miktarında ve süt
emen çocuğun yaşında belli bir sınır var mıdır?
Cevap: Konu ile alaklı olarak Nikâye kitabının şerhinde
buyuruluyor ki:
“Memeden süt emmeye, rıdâ denir. İkibuçuk yaşından küçük
çocuk, yabancı bir veya birkaç kadından, birer yudum süt emerse, Hanefi ve
Maliki mezhebinde, bu kadınlar çocuğun sütannesi olur. Bu
kadınların mahrem akrabaları, çocuğa mahrem yani evlenmeleri
haram olurlar. Kadının öz biraderi, çocuğun süt dayısı olur. Bu kadına, bu
sütün gelmesine sebep olan kocası da, sütbabası olur. Bu
adamın öz biraderi de, süt amcası olur. Fakat süt emen çocuğun mahremleri,
sütanneye ve kocasına mahrem olmazlar.
Şâfii ve hanbeli mezhebinde, doyuncaya kadar, ayrı ayrı beş kerre emmezse,
süt çocuğu olmaz. İmâm-ı Ebû Yûsüf, İmâm-ı Muhammed ve İmâm-ı Şâfii
hazretleri, iki yaşından sonra emen çocuk için, süt çocukları olmaz buyurdular.
İkibuçuk yaşından sonra emen çocuk da, Hanefi mezhebinin söz birliği ile, süt
çocuğu olmaz. Bu yaşa gelen çocuğu emzirmek zaruri olmadığı için, emzirmesi
caiz olmaz denildi. Çünkü, insan parçasını zaruretsiz kullanmak haramdır.”
***
Sual: İhtiyaç olduğu zamanlarda, acil kan arayan hastalara kan vermenin
dinimiz açısından hükmü nedir?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Dürr-ül-muhtârda deniyor ki:
“Zaruret olmadıkça insanın bir parçasını kullanmak haramdır. Kullanması
haram olan şeyi ilaç olarak yemek ve içmek de caiz değildir.” İbni Âbidîn
hazretleri burasını açıklarken buyuruyor ki:
“Kullanılması haram olan şey, temiz olsun, pis olsun, ilaç olarak kullanmak
haramdır. Fakat, hastalığa iyi geleceği bilinir ise ve ondan başka ilaç yoksa,
kullanılmasına izin verilmiştir. Müctehid olmayan Müslümana, mukallid denir.
Mukallid olanların, müctehidin sözüne göre hareket etmesi vacibdir. Delilini
bilmese de, müctehide uyması lazımdır.”
Ölüm tehlikesi olduğu ve başka çare bulunmadığı zaman, kadına ve erkeğe kan
vermek caiz olur. Şeyh Tâhir-üz-Zâvî, fetvâsında diyor ki:
“İslam dini, sıhhati korumayı ve bedenin selametini emretmektedir. Hastaya kan vermek, insani vazifedir. Çünkü, hayatı korumak, bazen kan verilmesine bağlı olmaktadır. Kan vermek, süt kardeşliğe sebep olmaz, nikâhı bozmaz.”
