Orucun farzı üçtür
10/03/2024 Pazar Köşe yazarı O.Ü
Sual: Namazın farzları olduğu gibi, orucun da farzları var mıdır?
Cevap: Orcun farzı üçtür
bunlar: 1-Niyet etmek. 2-Niyeti, ilk ve son vakitleri arasında yapmak. 3-Fecr-i
sâdık, yani tan yeri ağarmasından, güneşin batmasına kadar olan
zaman içinde, orucu bozan şeylerden sakınmaktır.
Sual: İftarda acele etmeli deniyor. Bu aceleden maksat
nedir, ne yapılır ve nasıl hareket edilirse acele edilmiş olur?
Cevap: İftarı acele
etmek ve sahuru, fecrin ağarmasından önce olmak şartı ile geciktirmek
sünnettir. Resulullah efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) bu iki
sünneti yapmaya çok dikkat ederdi. Dürerde deniyor ki:
“Seher vaktinde yenilen yemeğe sahur denir. Seher
vakti, gecenin son altıda biridir.”
Sahuru geciktirmek ve iftarı çabuk yapmak, insanın
aczini gösterdiği için sünnet olmuştur. İbadet, acz ve ihtiyacı göstermek
demektir. Nûr-ül-îzâh kitabında;
“Bulutsuz gecelerde iftarı çabuk yapmak müstehaptır”
deniyor. Bu kitabın şerhinde de;
“Bulutlu gecelerde orucun bozulmasından korunmak için,
ihtiyatlı davranmalı yani iftarı biraz geciktirmelidir. Yıldızlar görünmeden
önce iftar eden, acele etmiş olur” denilmektedir. Tahtâvîde ise;
“Orucu namazdan önce bozmak müstehaptır. Bahr
kitâbında ve ibni Âbidînde denildiği gibi, iftarda acele etmek, yıldızlar
görülmeden önce, iftar etmek demektir” denilmektedir. Akşam namazını da, bu
vakitte, yani erken kılmak müstehaptır. Güneşin battığı iyi anlaşılınca, önce
Euzü ve Besmele okuyup;
(Allahümme yâ vâsi'al-magfireh igfirlî ve
li-vâlideyye ve li-üstâziyye ve lil-müminîne vel müminât yevme yekûmülhisâb) denir.
Bir iki lokma iftarlık yiyip;
(Zehebezzamâ vebtelletil-urûk ve sebe-tel-ecr
inşâallahü teâlâ) denir ve yemeğe başlanır. Hurma veya su, zeytin
yahut tuz ile iftar edilir. Sonra, camide veya evde, cemaatle akşam namazı
kılınır. Bundan sonra, akşam yemeği yenir. Sofrada yemekleri yemek, bilhassa
ramazanda uzun süreceğinden, akşam namazının erken kılınması ve yemeğin, acele
etmeyerek, rahat yenmesi için, az bir şeyle iftar edip, yemeği duadan ve
namazdan sonra yemelidir. Böylece, oruç erken bozulmuş, namaz da erken kılınmış
olur.
(Yukarıdaki iftar duasının manası; “Açlık
zamanı bitti. Damarlarımızın suya kavuşması vakti geldi. İnşaallah sevap hasıl
oldu” demektir.)
