Kâr haddi koymak
21/01/2020 Salı Köşe yazarı O.Ü
Hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Kâr haddi koymayınız! Fiyat koyan,
Allahü teâlâdır."
Sual: Dinimizde belli bir kâr haddi var mıdır, satılan mallara sınırlama
getirilebilir mi?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Enes bin Mâlik hazretleri nakleder ki, Medîne-i münevverede pahalılık
oldu. Ya Resulallah! Fiyatlar yükseliyor. Bize kâr haddi koyunuz
denildi. (Fiyatları koyan Allahü teâlâdır. Rızkı genişleten, daraltan,
gönderen yalnız Odur. Ben, Allahü teâlâdan bereket isterim) buyurdu.
Dürr-ül-muhtârdaki hadis-i şerifte; (Kâr haddi koymayınız! Fiyat koyan,
Allahü teâlâdır) buyurdu. Esnafın hepsi fiyatları, fahiş olarak yani
mal oluş fiyatının iki misline çıkardığı, arttırdığı, millete zarar ve zulüm
hâline geldiği zaman, hükûmetin, tüccarlara danışarak uygun bir narh, kâr haddi
koyması caiz olur.”
Hükûmetin koyduğu bu fiyata uymak vaciptir. Bunun gibi, adaleti, milletin
haklarını, hürriyetlerini koruyan kanunlara uymak lazımdır. Bunları korumak
için, hükûmete yardımcı olmalı, mal, vergi kaçakçılığı yapmamalıdır. Gayr-i
müslim hükûmetlerin kanunlarına da karşı gelmemelidir.
***
Sual: Vakıf olarak yapılmış bir bina, eskimiş ve kullanılamaz duruma gelmiş
ise, bu binanın malzemelerini başka yerde kullanmanın mahzuru olur mu?
Cevap: Vakıf olarak yapılan cami, bina harab olunca, işe yaramayan parçaları
satılıp, kendi tamirine, tamiri mümkün değilse, yakın bulunan bir
vakıf binanın tamirine, onun ihtiyacına sarf edilir. Başka bir yere sarf
edilemez.
***
Sual: Bir kimsenin, dükkânında, mağazasında mallarını satarken, salevat ve
benzeri tesbihleri söylemesi, dinimiz açısından uygun olur mu?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İhtiyâr kitabında deniyor ki:
“Tesbih, tahmid, tekbir, Kur’ân-ı kerim, hadis-i şerif ve fıkıh kitabı okumak
sevaptır. Ahzâb suresinin 35. âyetinde mealen; (Allahı çok zikreden
erkeklerin ve kadınların günahları affolur ve çok sevap verilir) buyuruldu.
Tüccarın, malını müşteriye gösterirken, bunları okuması ve kelime-i tevhid,
salevat okuması günahtır. Bunları, para kazanmaya alet etmek olur.”
***
Sual: Abdest alırken, yıkanacak uzuvları kaç kerre yıkamalıdır?
Cevap: Abdest alırken, yıkanacak yerleri, üç kerre su dökmek değil, üç kerre
tam yıkamak sünnettir. Üçten fazla yıkamak mekruhtur. Üçü sayarken şaşırırsa,
üç yapar. Fazla oldu ise, mekruh olmaz.
