Hem yemin, hem nezir olabilir
18/01/2024 Perşembe Köşe yazarı O.Ü
Sual: Bir kimse, aynı anda, aynı şey için hem yemin hem de adak diye olmasını niyet edebilir mi?
Cevap: Nezir yani adak, bir ibadettir. Namaz kılmak, oruç tutmak, hacca
gitmek ve başka ibadetler nezir olunur. Nezrin yerine getirilmesini İslamiyet
emretmektedir. Nezredilen yerine getirilmezse, günah olur. Nezir, yemine
benzemektedir. Bir kimse, nezrim olsun dese, neyi adadığını söylemese ve niyet
etmese, yemin keffareti vermesi lazım olur. Bir kimse, Allahü teâlânın rızası
için oruç tutayım dese, kaç gün olduğunu söylemese ve bir şey niyet etmese veya
yalnız nezir niyet etse, yemin olmasını veya olmamasını hatırına hiç getirmese
veya nezir olmasını ve yemin olmamasını niyet etse, bu orucu nezir olur ve üç
gün oruç tutar. Bunu söylerken, nezir olmayıp, yemin olmasını niyet etse, yemin
olur. Orucu bozarsa, yemin keffareti lazım olur. Hem nezir, hem yemin olmasını
niyet ederse, bu oruç, hem yemin, hem de adak olur. Bu orucu bozarsa, hem kaza,
hem de yemin keffareti lazım olur.
Sual: Bir kimse, şu işim olursa falan camide ezan okuyacağım veya falan
caminin şadırvanında abdest alacağım diye adakta bulunabilir mi?
Cevap: Adak edilen şeyin, farz veya vacip olan bir ibadete benzemesi ve
başlı başına bir ibadet olması lazımdır. Mesela, abdest almak, ölü kefenlemek
başlı başına ibadet olmadıklarından adak olamaz. Hasta ziyaret etmek, cenaze
taşımak, gusül etmek, cami içine girmek, Kur’ân-ı kerimi tutmak, ezan okumak,
mektep, cami yaptırmak da ibadet ise de, başlı başına ibadet değildir. Nezir
olunmazlar. Nezredilen şeyin benzemesi lazım olan farzın, vacibin başlı başına
ibadet olması lazım değildir. Mesela, bir şey vakıf etmeyi adamak caizdir.
Çünkü vakıf, Müslümanlar için cami bina etmeye benzemektedir. Cami yapmak,
başlı başına bir ibadet değil ise de, vakıf başlı başına ibadettir. Mesela,
abdest almak, başlı başına ibadet olmayıp, başlı başına ibadet olan namazın bir
şartıdır. Ölüyü kefenlemek de, cenaze namazının kabul olması için şarttır.
Ölünün setr-i avreti yani kefenleyerek örtülmesi, cenaze namazının şartıdır.
Sual: Kazaya kalan oruçları arka arkaya mı tutmak gerekir?
Cevap: Kaza oruçları, arka arkaya tutulduğu gibi, ayrı ayrı günlerde, ara
vererek de tutulabilir.
