bir yazar da, (Kâfirler Cehennemde zamanla ateşe alışır ve artık ateş ona azap edemez) diyor. Bu konuda dinimizin hükmü nedir?
Soğuk Cehennem (Zemheri)
CEVAP
Önce şunu bilmek gerekir: Allahü teâlânın kudreti sonsuzdur. Kudreti sınırlı
olan, ilah olamaz. Allahü teâlâ, şeytana ve diğer kâfirlere azap etmekten âciz
değildir. Kâfirlerin azapları hafiflemez, aksine artar. Bu konudaki âyetlerden
birkaçının meali şöyledir:
(Kâfirleri, en şiddetli azapla cezalandıracağım.) [Al-i İmran 56]
(Onların azapları hiç hafifletilmez.) [Bekara 86]
(Allah’ın, meleklerin ve bütün insanların lâneti kâfir olarak ölenlerin
üzerinedir. Lânette temelli kalırlar, azapları da hafifletilmez ve
geciktirilmez.) [Bekara 161, 162]
(Onların azapları hafifletilmez ve tehir de edilmez.) [Nahl 85]
(Orada devamlı kalırlar, azapları hafifletilmez, kurtuluş ümitleri de
yoktur.) [Zuhruf 75]
Cehennemde sadece ateşle azap edilmez. Birçok azap çeşitleri vardır. Birkaçı
şöyledir:
1- Dondurucu soğukla azap,
2- Yılan, akrep gibi hayvanların sokması,
3- Başına topuzlarla vurarak beynini parçalamak,
4- Aç bırakmak,
5- Zakkum yedirerek bağırsakları parçalamak,
6- Vücutları çok büyültülerek azabın şiddetlendirilmesi,
7- İrinli su içirmek,
8- Gayya kuyusuna atmak,
9- Uçurumlardan yuvarlamak,
10- Zifiri karanlıkta azap,
11- Büyük azap veren pis kokulara maruz bırakmak,
12- Azapların her gün katlanarak çoğaltılması ve sonsuza kadar
devam etmesi,
13- En büyük azap da, Allahü teâlânın kahır sıfatıyla görülmesidir.
Bu azap, diğer Cehennem azaplarından çok daha şiddetli olacaktır.
Kadızade Ahmed Efendi buyuruyor ki: Cehennemin bir bölümüne Zemherir (Zemheri)
denir. Çok soğuk Cehennemdir. Soğukluğu pek şiddetlidir, bir an dayanılmaz.
İmansızlara bir soğuk, bir sıcak, sonra soğuk, sonra ateşe atılarak şiddetli
azap yapılacaktır. (Feraid-ül fevaid)
Cehennemde çok soğuk Zemherir azapları bulunduğu, Kimya-i
saadet ve Dürret-ül-fahire kitaplarında
yazılıdır. Buhârî, Müslim, İbni Mace ve
diğer hadis kitaplarında, yazın sıcaklığı sıcak Cehennemin nefesinden, kışın
soğukluğu da Zemherir Cehennemin nefesinden olduğu
bildiriliyor. Reşahat kitabında da, (Zemherirdenilen
soğuk Cehennemin azabı çok şiddetlidir) deniyor.
İlk insan topraktan yaratıldı. Diğer insanların bedenleri toprak maddelerinden
meydana geldi. Fakat insan, et ve kemiktir, toprak değildir. Cin de böyledir.
Ateş ve havadan meydana gelmişse de, ateş ve hava değildir. Şeytan da ateş ve
havadan yaratılmışsa da ateş ve hava değildir. (Eşbah, Akâm-il-Mercân)
Allahü teâlânın, şeytana soğuk Cehennemde de, sıcak Cehennemde de azap etmeye
elbette gücü yeter. Âciz insanın yaptığı demir testere, demiri kestiği gibi,
ateş de ateşi yakar. Bugün fen ilmine vakıf olanlar, cisimlerin elementlerden
meydana geldiğini bilir. Mesela, yanıcı hidrojen gazı ile yakıcı oksijen
gazının terkibiyle su meydana gelmektedir. Su ise, kendini meydana getiren
oksijen ve hidrojene hiç benzemez. İnsan topraktan, cin ve şeytan da ateş ve
havadan yaratıldığı hâlde, yaratılış maddelerine benzemez. Melekler nurdan
yaratılmıştır. Kar ve ateşten yaratılanları da vardır. Mektubat-ı Rabbanî’deki
bir hadis-i şerifte, (Meleklerin bir kısmı ateşten ve kardan
yaratılmıştır. Bunlar, “Ateşle karı bir arada bulunduran Rabbimizde hiçbir
noksanlık yoktur” derler) buyuruldu. (m. 260)
Bu melekler ateş ve kardan yaratıldığı hâlde ateş ve kar değildir.
Cehennem melekleri olan Zebaniler, Cehennemde emrolunan vazifelerini yapar.
Cehennem ateşi bunlara zarar vermez. Denizin balığa zararlı olmaması
gibidir. (Herkese Lazım Olan İman)
Kur’an-ı kerimin birçok yerinde, (Ve hüve ala külli şey’in kadir = Onun
her şeye gücü yeter) buyuruluyor. İki âyet-i kerime meali şöyledir:
(Göklerin ve yerin hükümranlığının Allah’ın olduğunu elbette bilirsin. O
dilediğine azap eder, dilediğini bağışlar. Allah her şeye kadirdir.) [Maide
40]
(Allah, sana bir sıkıntı verirse, Ondan başkası gideremez. Sana bir iyilik
verirse, onu başkası engelleyemez. O, her şeye kadirdir.)[Enam 17]
Cehennem azapları çeşit çeşittir. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Zakkum ağacı, günahkârların yemeğidir. O, karınlarda maden eriyiği gibi,
suyun kaynaması gibi kaynar. “Suçluyu yakalayın, Cehennemin ortasına
sürükleyin, sonra başına azap olarak kaynar su dökün” denir.) [Duhan
43-48]
(Elbette zakkum ağacından yiyeceksiniz. Karınlarınızı onunla
dolduracaksınız; kaynar sudan içeceksiniz; susamış develerin suya saldırışı
gibi içeceksiniz. İşte ceza gününde onlara sunulacak ziyafet budur!) [Vakıa
52-56]
(Cehennemde ona irinli su içirilir! O suyu yudumlar, ama yutamaz. Ölüm [öldürücü
azap] ona her yönden gelirse de, ölüp kurtulamaz, arkasından çetin bir
azap gelir.) [İbrahim 16, 17]
(Kâfirler için hazırlanan yakıtı insan ve taş olan ateşten sakının!) [Bekara
24]
(Âyetlerimizi inkâr edenleri ateşe sokarız; onların derileri yandıkça, daha
fazla acı duymaları için derilerini değiştiririz. Allah güçlü ve
hakîmdir!) [Nisa 56] (Onların derileri değişmese de, Allahü teâlânın
azap etmeye gücü yeter. Ancak yeni deriler yaratarak azapları artıyor.)
(Onların azaplarını kat kat artıracağız.) [Nahl 88] (Cennette,
müminlere nimetleri her gün kat kat artırıldığı gibi, Cehennemde de kâfirlere
her gün azapları katlanır. Katlanarak çoğalan azaplar sonsuza kadar böyle devam
eder. Bu, Allahü teâlâ için güç bir şey değildir. Ol demesi
yeterlidir.)
Kâfirlere böyle azap edilirken müminler rahat içindedir. Bir âyet-i kerime
meali şöyledir:
(Müslümanlar, Cennette koltuklara kurulmuş olarak bulunurlar; orada ne
yakıcı sıcak görülür, ne de dondurucu soğuk.) [İnsan 13] (Yakıcı
sıcak, dondurucu soğuk Cehennemdedir.)
(Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insan ve taş olan ateşten koruyun.) [Tahrim
6] (Taşı yakan âhiret ateşine, zamanla insanın derisi nasıl alışır? Dünya
ateşine bile hangi odun, hangi kereste alışabilir ki? Ateş yakar, odun yanar.
Ateşe alışmak tâbiri çok yanlıştır.)
Bu âyeti dinleyen bir genç, bu nasıl taş diye sorunca, Resulullah
efendimiz, (O taşlardan biri bir dağ üstüne atılsa, bütün dağlar [bütün
dünya] kül olur) buyurdu. (İbni Ebi-d-dünya)
Yukarıdaki âyet-i kerimeleri açıklayan hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
(Kâfirler, Cehennemde isteklerinin hiçbiri karşılanmayınca, “Yâ
Mâlik, Rabbin hiç değilse canımızı alsın” derler. O da “Siz
ölmeden, hep böyle azapta kalacaksınız” der.) [Tirmizî]
(Zuhruf sûresinin 77, Mümin sûresinin 49 ve 50. âyetleri de aynı mealdedir.)
(Cehennemliklere ateş dokununca, yakıp kömür eder.) [Müslim]
(Cehennemden bir damla su gelse, dünyayı zehir eder.) [Beyhekî]
(Cehennem yılanının soktuğu kâfirin bütün etleri dökülür. Cehennem akrepleri
kâfiri soktuğunda, zehrinin acısı, Cehennem ateşini
unutturur.) [Hâkim]
(Cehennem halkının yiyeceği olan zakkumdan bir damla, sulara karışsa,
hepsini zehirler, içilmez hâle getirir. Ya bütün yiyecekleri zakkum olanların
hâlini düşünün!) [Hâkim, Tirmizî]
(Cehennemde yılanın soktuğu kimse, 70 yıl acısını çeker.) [İ.
Ahmed, Taberanî, Hâkim]
(Cehennemin demir topuzuyla, bir dağa vurulsa, dağ parçalanır kül hâline gelir.) [Hâkim]
(Allahü teâlâ, ateşe iki defa nefes almaya izin verdi. Biri yazın, biri
kışın. Yazın en şiddetli sıcağı ile kışın zemheri soğuğu onun iki nefesidir.) [Buhârî,
Müslim, Ebu Davud, Tirmizî, İbni Mace, Nesaî]
Yukarıdaki âyet-i kerime ve hadis-i şerifler, Allahü teâlânın her şeye gücü
yettiğini, azap etmekten âciz olmadığını, şeytana ve kâfirlere, artırarak
sonsuza kadar, çeşitli şekillerde azap edeceğini göstermektedir. Bazı şeylere
güç yetiremeyen, ilah olamaz.
Dondurucu soğuk
Sual: İnsan suresinin, (Müslümanlar Cennette koltuklara kurulmuş
olarak bulunurlar; orada ne yakıcı sıcak görülür, ne de dondurucu soğuk)
mealindeki 13. âyeti Cenneti anlatmaktadır. Bu âyet Cehennemde ateşin ve
dondurucu soğuğun olduğunu işaret etmiyor mu?
CEVAP
Âyete biz mana veremeyiz. Ancak İslam âlimleri, adı Zemheri olan
çok şiddetli soğuk bir Cehennemin olduğunu bildiriyorlar. Kütüb-i sittede
bulunan bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Allahü teâlâ ateşe iki defa nefes almaya izin verdi. Biri yazın, biri
kışın. Yazın en şiddetli sıcağı ile kışın zemheri soğuğu onun iki nefesidir.) [Buhari,
Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, İbni Mace, Nesai]
Şeytana azap
Sual: Ateşten yaratılan şeytan, Cehennemde azap görebilir mi?
CEVAP
Hâşâ Allah, şeytana azap vermekten aciz midir? Kitaplarda bildiriliyor ki:
Cehennemin bir bölümüne Zemherir denir. Yani soğuk Cehennemdir. Soğukluğu pek
şiddetlidir. Bir an dayanılmaz. İmansızlara bir soğuk, bir sıcak, sonra soğuk,
sonra sıcak Cehenneme atılarak şiddetli azap yapılacaktır. (Feraid-ül
fevaid)
Cehennemde soğuk Zemherir azaplarının bulunduğu, imam-ı Gazali hazretlerinin
Kimya-i Saadet ve başka kitaplarında da bildirilmektedir. İlk insan topraktan
yaratıldı. Diğer insanların bedenleri toprak maddelerinden meydana geldi. Fakat
insan, et ve kemiktir, toprak değildir. Cin de böyledir. Ateş ve havadan
meydana gelmişse de, ateş ve hava değildir. Şeytan da ateş ve havadan
yaratılmışsa da ateş ve hava değildir. (Akâm-il-Mercân)
Allahü teâlânın kudreti sonsuzdur. Aciz değildir. Şeytana soğuk Cehennemde de,
sıcak Cehennemde de azap eder. Demir testere demiri kestiği gibi, ateş de ateşi
yakar. Allahü teâlâ için hiçbir güçlük yoktur. Cehennem ateşi o kadar
şiddetlidir ki, dünyaya bir kıvılcım gelse, her şeyi yakıp kül eder. (Tergib)
Bugün fen ilmine vakıf olanlar, cisimlerin elementlerden meydana geldiğini
bilir. Mesela, yanıcı hidrojen gazı ile yakıcı oksijen gazının terkibiyle su
meydana gelmektedir. Su ise, kendini meydana getiren oksijen ve hidrojene hiç
benzememektedir. İnsan topraktan, cin ve şeytan da ateş ve havadan yaratıldığı
halde, yaratılış maddelerine benzemez.
Kısacası Allahü teâlâ, zalimlerin cezasını vermekten aciz değildir. Soğukla
cezalandırdığı gibi, ateşle veya başka bir şeyle de cezalandırır. Cehennemde
azap sadece ateşle değildir. Çeşitli azap şekilleri vardır.
Cehennemde soğuk azap da vardır
Sual: Cehennemde azap çekenler, sadece ateşle mi azap görmektedir,
Cehennemin soğuk yeri de var mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Kâdî zâde Ahmed Efendinin yazdığı
Âmentü şerhi kitabında deniyor ki:
“Cehennemde bir yer vardır ki, Zemherir derler. Yani, soğuk
Cehennemdir. Soğukluğu pek şiddetlidir. Bir an dayanılmaz. Kâfirlere, bir
soğuk, bir sıcak, sonra soğuk, sonra sıcak Cehenneme atılarak, azap
yapılacaktır.”
Cehennemde soğuk Zemherir azapları bulunduğu, Kimyâ-i saâdet
kitâbında, İmâm-ı Muhammed Gazâlî hazretlerinin Dürret-ül-fâhire kitabının
tercümesi olan Kıyâmet ve Âhıret hâlleri kitabında da yazılıdır. Hadis-i
şeriflerde de açıkça bildirilmektedir.
Din cahilleri, İslâmiyete, yalan ve iftira ile saldırırken;
“Peygamberler, hep sıcak memleketlerde geldiği için, Cehennem azabının ateş
olduğunu söylemişler, hep ateşle korkutmuşlar. Kutuplarda, soğuk memleketlerde
gelselerdi, buz ile azap yapılacağını söylerlerdi” diyorlar. Bunlar, hem çok cahil,
hem de ahmaktırlar. Zaten Kur’ân-ı kerimden haberleri olsaydı, İslâm
büyüklerinin sözlerini duysalardı ve biraz akılları olsaydı, hemen Müslüman
olurlardı. Hiç olmazsa, böyle ulu orta, yalanları yazmaktan, belki
sıkılırlardı. Dinimiz, hem Cehennemde soğuk azaplar olduğunu bildiriyor, hem de
Peygamberlerin yalnız sıcak memleketlere değil, yeryüzünde, sıcak ve soğuk, her
memlekete gönderildiğini haber veriyor. Kur’ân-ı kerim, Peygamberimize sorulan
suallere, soranların bilgilerine ve anlayışlarına göre cevap vermektedir.
Ahiretteki bilinmeyen varlıkları da, dünyada gördüklerine, bildiklerine
benzeterek anlatmaktadır. Mekkeliler, kutupları, buz memleketlerini
duymadıkları için, Cehennemin soğuk azaplarını onlara bildirmek, faydasız
olurdu. Kur’ân-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde bu inceliğe uygun haberlerin
bulunması, şimdiki inkâr edenlerin daha çok sapıtmasına sebep olmaktadır.