“Terviye” ve “Arefe” günleri
05/07/2022 Salı Köşe yazarı R.A
“Arefe” Kurbân Bayramı’ndan bir önceki gündür. Ramazân bayramından önceki güne Arefe denilmez.
Bugün, önce
birazcık “Terviye” gününün, sonra da “Arefe” gün
ve gecesinin öneminden bahsetmek istiyoruz:
Zilhicce ayının 8.
gününe (Arefe gününden bir önceki güne) “Terviye Günü” denir. “Terviye” denmesinin
sebebi, hacıların o gün Zemzem suyundan doya doya/kana kana içip
kanmalarındandır. O gün, hacılar Mekke’den Minâ’ya çıkarlar ve bu, Hanefî
mezhebinde kuvvetli bir sünnettir.
Hadîs-i şerîfte
buyuruldu ki: “Bir Müslümân, Terviye gününde, oruç tutarsa
ve günâh söz söylemezse, Allahü teâlâ, onu elbette Cennet’e sokar.”
“Terviye”, tefekkür manâsında
da kullanılmaktadır. Nitekim İbrâhîm aleyhisselâm, Sâffât sûre-i celîlesinde de
geçtiği üzere, Zilhicce ayının 8. gecesi rüyâda; “Kendi oğlunu keser
hâlde” gördü. Sabâh olunca, “Rüyâ şeytânî midir, yoksa Rahmânî
midir (Allah tarafından mıdır)?” diye terviyeye (tefekküre) dalıp, o
günü tefekkürle geçirdi. “Arefe Gecesi” olduğunda,
kendisine; “Emrolunduğun şeyi yerine getir” buyurulunca,
Allahü teâlâ tarafından olduğunu bildi. Bildiği için o güne, “Bildi
[bilmek]” anlamına gelen “Arefe” dendi.
[Tabîî ki Kur’ân-ı
kerîmde de belirtildiği gibi, Cenâb-ı Hak, İsmâîl aleyhisselâm yerine fidye
olarak büyük bir koç göndermiş, İbrâhîm aleyhisselâm, oğlu İsmâîl
aleyhisselâm’ı kesmemiştir. Baba, oğul ve annenin her üçü de tâbi oldukları çok
büyük imtihânı kazanmışlardır.]
“Arefe Günü”: Müslümânlar için
çok önemli günlerden biridir. Zilhicce ayının dokuzuncu gününe,
yani Kurbân Bayramı’ndan bir önceki güne denilir. Lüğatte “tanıma=bilme” manâsına
gelir. Başka herhangi bir güne, meselâ Ramazân bayramından önceki güne
“Arefe” denilmez.
“Arefe Gecesi” ise; Arefe Günü
ile Kurbân Bayramı’nın birinci günü arasındaki gecedir. Her mübârek geceye
hürmet olunduğu gibi, bu geceye de saygı gösterilmelidir; çünkü bu gece, İslâm
dîninde çok kıymet verilen on mübârek geceden birisidir.
Hadîs-i şerîfte
buyuruldu ki: “Rahmet kapıları 4 gecede açılır. O gecelerde yapılan
duâ, tevbe reddolmaz. O geceler, Ramazân ve Kurbân bayramlarının 1. geceleri,
Berât ve Arefe geceleridir.”
Bilindiği gibi, İslâmî
literatürde, gece önce gelir, gündüz ondan sonra gelir; ama 4 gece bundan
müstesnâdır. Bunlar da Arefe gecesi ile Kurbân Bayramının ilk üç gününün
geceleridir.
Peygamberimiz
(sallallahü aleyhi ve sellem) buyurmuşlardır ki:
“Arefe gününe hürmet
ediniz! Çünkü Arefe, Allahü teâlânın kıymet verdiği bir gündür.”
“Arefe gününde bin
İhlâs okuyanların bütün günâhları affolur ve her duâları kabûl olur.” [Hepsini besmele ile
okumalıdır.]
“Arefe gecesinde
ibâdet edenler Cehennem’den âzâd olurlar.”
“Arefe günü ibâdet
edenlerin, oruç tutanların iki senelik günâhları affolur. Biri geçmiş senenin,
diğeri de gelecek senenin günâhlarıdır.”
İslâmın beş şartından birisi de, hâli vakti yerinde olan, gerekli şartları taşıyan zenginlerin hacca gitmeleridir. Haccın farzlarından biri ise; Arefe günü, Arafât’ta öğle ve ikindi namazlarından sonra vakfeye durmaktır.
