Zellet-ül-kâri "yanlış okumak"
08/02/2020 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü
Namazı bozanlardan birisi de Zellet-ül-kâri yani yanlış okumaktır.
Sual: Namazı bozanlardan birisinin de zellet-ül-kâri olduğu ktitaplarda
yazılıdır. Zellet-ül-kâri ne demektir, nerelerde ve nasıl olur?
Cevap: Namazı bozanlardan birisi de Zellet-ül-kâri yani yanlış
okumaktır. Yanlış okumaktaki hata, dört şekilde olabilir:
Birinci şekli; irâbda hatadır ki, harekelerde ve sükunda olur. Mesela
şeddeyi hafif okumak veya medleri yani uzatılacakları kısa okumak yahut
bunların aksini yapmaktır.
İkinci şekildeki hata ise harflerde olur. Harfin yerini değiştirmek veya
kelimeye harf ilave etmek yahut harf azaltmaktır veya harfi ileri geri
almaktır.
Üçüncü hata; kelimelerde ve cümlelerde olur.
Dördüncü hata vakıf yani duraklarda ve vasıl yani geçişlerde hata olur.
Durulacak yerde durulmaz geçilir, geçilecek yerde de durulur. Bu dördüncü
şekil hatada, mana değişse de, bozulmaz.
İlk üç şekilde, manayı değiştirip, küfre sebep olacak mana hasıl
olursa, namazı bozar. Yalnız, cümlenin yerini değiştirdiği zaman, arada
durursa, bozmaz. Hasıl olan mana küfre sebep olmazsa, Kur’ân-ı kerimde benzeri
yoksa, namaz yine bozulur. Gurâb yerine gubâr demek, Rabbinnâs yerine Rabinâs
demek, zallelnâ yerine zalelnâ demek, emmâretün yerine emâretün demek ve (amile
salihan ve kefere fe lehüm ecrühüm) diyerek ve kefere kelimesini
eklemek ve mesânî yerine mesânîne demek, essırâtallezîne demek ve bir kavle
göre, iyyâ kena'büdü demek yani bir kelimeyi ayırıp, ikinci kelimeye
birleşdirmek, ve mâ halekazzekere derken ve’yi unutmak, hepsi bozar. Manasız
olur ve Kur’ân-ı kerimde benzeri bulunmazsa, yine bozar. Serâir yerine, serâil
demek, halaknâ yerine, laknâ demek, ce'alnâ yerine alnâ demek gibi.
Benzeri bulunursa da, mana başka ise, imam-ı Ebu Yusuf bozulmaz dedi. Tarafeyn
yani İmam-ı a'zam ile imam-ı Muhammed ise, bozulur dedi. Fetva da böyledir.
Benzeri bulunmaz, manası değişmezse, aksini söylediler. Fetva, Tarafeynin
sözünedir. Meselâ, ihdinelsırâta deyince ve Rabilâlemin ve iyâke deyince ve yâ
mâlik yerine yâ mâli deyince, teâlâ ceddü Rabbinâ derken teâl deyince bozulmaz.
Ehad yerine ehat deyince bozulur. [Bezzâziyye]
***
Sual: Namaz kılarken namazın içindeki sünnetleri terk etmenin hükmü nedir?
Cevap: Namaz kılarken namazın sünnetlerinden birini terk etmek mekruhtur.
