Oruçta ve kurbanda hilali görmek
17/06/2023 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü
Sual: Oruca başlamakta, bayram
yapmakta, hac etmekte ve kurban kesmekte, dinimizdeki ölçü, hilali görmek ve
buna göre hareket etmek midir?
Cevap: Konu
ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Ramazan-ı şerifin birinci gününü anlamakta takvimlere
güvenilmemelidir, buyurdular. Çünkü oruç, gökte yeni ayı görmekle farz olur.
Peygamber efendimiz; (Hilali görünce oruca başlayınız!) buyurdu.
Halbuki hilalin doğması, görmekle değil, hesapladır ve hesap sahih olup, hilal,
hesabın bildirdiği gecede doğar. Fakat, o gece görülmeyip, bir gece sonra
görülebilir ve oruca, hilalin doğduğu gece değil, görüldüğü gece başlamak
lazımdır. Çünkü İslamiyet böyle emir buyurmuştur.”
Ramazan-ı şerif hilalini aramak, bir ibadettir. Görülüyor ki,
Ramazan-ı şerif başlangıcını önceden haber vermek, İslamiyeti
bilmemenin alametidir.
Kurban Bayramının birinci günü de, Zilhicce ayının hilalini
görmekle anlaşılır. Zilhicce ayının dokuzuncu Arefe günü, hesapla, takvimle
anlaşılan gün veya bundan bir gün sonra olur. Bundan bir gün önce Arafâta
çıkanların hacları sahih olmuyor.
Ramazan ve bayram aylarının şahitlerle meşru olarak
anlaşılmadığı yerlerde, çeşitli hesaplama usulleri ile Zilhicce ayının birinci
günü ve buradan da onuncu yani Kurban Bayramının birinci günü hesap edilir.
Bayramın birinci günü, bu hesap ile bulunan gündür. Yahut, bir gün sonradır.
Bir gün evvel olamaz. Çünkü, gökte, ay, doğmadan önce görülemez. İhtiyatlı
hareket etmiş olmak için, kurbanları, hesap ile bulunan bayramın ikinci günü
kesmelidir. Sevabı mevtalara, ölülere gönderilecek olanı ise, hesap ile bulunan
birinci günde kesmelidir. Çünkü bunlar, Arefe günü de kesilebilir.
Sual:
Bir kimse, ölmeden önce, kendi malından ve kendisi için kurban kesilmesini
vasiyet edebilir mi?
Cevap: Bir kimse, ölürken, bıraktığı maldan kendisi için kurban kesilmesini, vârisine vasiyet edebilir. Vasiyet edilen kurban, bayram günleri kesilir. Bunun etinden, kesen kimse, fakir olsa da yiyemez. Etinin hepsini fakirlere vermesi lazımdır. Vasiyet etmemiş meyyit için, vârisi veya başkaları, her zaman kendi malından hayvan kesip sevabını o kimseye hediye edebilir. Sevabı, kesenin olur. Meyyite de hediye edilir. Bunların etinden, kesen de yiyebilir.
