02/10/2024 Çarşamba Köşe yazarı H.Y

"Kendine verdiğim nimeti, benden bilip kendinden bilmeyen, nimetlerin şükrünü eda etmiş olur. Rızkını kendi çalışması ile bilip, benden bilmeyen ise, nimetin şükrünü edâ etmemiş olur."

İslâmiyet ve çalışma hayatı -2-

Helal rızka kavuşmak isteyen sebeplerine yapışmalıdır! Para kazanmak, malı arttırır. Fakat rızkı arttırmaz. Rızık, mukadderdir. Yani ezelde ayrılmıştır. Rızık, maaşa, mala, çalışmaya bağlı değildir. Fakat Allahü teâlâ emrettiği için çalışmak gerekir. Çünkü, Allahü teâlânın işleri, sebepler altında tecelli eder. Âdet-i İlâhiyye böyledir. Fakat, bazen, sebebe yapışıldığı hâlde, iş hasıl olmayabilir. Yahut, sebepsiz de, hasıl olabilir.

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Rızkının bol olmasını isteyen, sıla-i rahm etsin!) [Buhari]

(Rızık için üzülme, takdir edilen [ezelde ayrılmış olan] rızık seni bulur.) [İsfehani]

(Zikrin hayırlısı hafî [gizli] olanı, rızkın hayırlısı ise kâfi olanıdır.) [Beyheki]

(Allahü teâlâ sevdiğine, rızkını kâfi [yetecek kadar] verir.) [Ebuşşeyh]

(Helal kazanmak için sıkıntı çekene, Cennet vacip olur.) [İ.Gazali]

(Rızka kavuşan çok hamd etsin!) [Hatib]

Rızıkların dağılması sabah namazından sonra olur. Manevî rızıkların dağılması ise ikindi namazından sonradır. Bu iki vakitte uyumamaya dikkat etmelidir! (El-Envar)

Hamd etmek, Allahü teâlâya şükretmek demektir. Her nimetin Allahü teâlâdan geldiğine inanmak gerekir. Allahü teâlâ, Hazret-i Musa’ya buyurdu ki: 

(Kendine verdiğim nimeti, benden bilip kendinden bilmeyen, nimetlerin şükrünü eda etmiş olur. Rızkını kendi çalışması ile bilip, benden bilmeyen ise, nimetin şükrünü edâ etmemiş olur.) [İ.Gazali]

Peki, "Çok kazanmak için çok çalışmak dine aykırı mıdır?" Kendinin ve çoluk çocuğunun nafakasını kazanacak ve borçlarını ödeyecek kadar çalışıp kazanmak farzdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Çalışıp kazanmak farzdır.) [Taberani]

Çoluk çocuğunun bir yıllık nafakasını toplayacak kadar çalışmak mubahtır. Müslümanlara yardım için, cihad etmek için fazla çalışıp kazanmak müstehaptır, iyidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (İnsanların en iyisi, insanlara faydalı olandır.) [Kudaî]

Gösteriş için, övünmek için kazanmak tahrîmen mekruhtur. Çalışmak rızkı artırmaz. Çalışmak takdir edilen rızka kavuşturmaya vesiledir. Rızkı veren Allahü teâlâdır. Çalışmak sebebe yapışmaktır. Sebeplere yapışmak sünnettir. (El-İhtiyar)

Âhiret sevabı için, (çok kazanmak için, çok çalışmak gerekir) sözü elbette pek hoştur. Kur'ân-ı kerimde mal için 'hayır' adı verilmiş ve mal övülmüştür. Hadis-i şerifte de buyuruluyor ki: (Bir zaman gelir ki, kişi dinini ve dünyasını ancak para ile ayakta tutabilir.) [Taberani]