Hilâli görünce oruca başlamak
04/05/2019 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü
Hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Ay'ı
görünce oruç tutunuz! Tekrar görünce, orucu bırakınız!"
Sual: Ramazan ayının başladığının
bilinmesi için, gökte hilâlin, yeni ayın görülmesi gerekir mi? Eğer böyle bir
durum yoksa nasıl hareket edilir?
Cevap: Bu
konuda Merâkıl-felâhdaki hadis-i şerifte;
(Ay'ı görünce oruç tutunuz! Tekrar
görünce, orucu bırakınız!) buyuruldu. Bu
emre göre, ramazan ayı, hilalin yani yeni ayın görülmesi ile başlar. Hilali
görmeden önce yapılan hesap ve takvim ile başlamanın caiz olmadığını, İbni
Âbidîn, Eşi'at-ül-leme'ât ve Ni'met-i islâm sahipleri bildirmişlerdir. Şaban
ayının otuzuncu gecesi, güneş gurub edince, batınca, hilali aramak ve görünce
gidip kadıya haber vermek, vâcib-i kifâyedir.
Ramazan ayının girmiş olması için
şabanın 29. günü, gurub vaktinde hilali, yani gökte yeni ayı aramak ve ayı
görmek, eğer görülmezse, şaban ayını otuz güne tamamlamak lazımdır. Şabanın
otuzuncu günü öğle namazı zamanına kadar oruç tutup, o gün ramazan olduğu ilan
edilmezse, orucu bozmak lazım olur. Bozmayıp oruca devam etmek tahrimen
mekruhtur. Ramazana, hilali görmeden başlayıp, 29. gecesi bayram hilali
görülürse, şaban rüyet ile başlamış ise, bayramdan sonra bir gün kaza edilir.
Rüyet ile başlamamış ise, iki gün kaza tutulacağı Hindiyye ve Kâdîhânda
yazılıdır.
Bulutlu havada hilali bir adil Müslüman
kadın veya erkeğin gördüm demesi ile, açık havada ise, birçok kimsenin şahadet
etmesi, söylemesi ile, kadı, ramazan olduğunu ilan eder. Kadı bulunmayan
yerlerde, hilalin bir adilin gördüm demesi ile ramazan olur. İki adilin gördüm
demeleri ile bayram olur. Adil demek, büyük günah işlemeyen ve küçük günaha
alışık olmayan demektir. Adaleti şüpheli olanın da sözü kabul olunur. Ramazana
ve bayrama takvim ve hesap ile başlamak caiz olmadığı Fetâvâ-ı Hindiyyede de
yazılıdır. Hadîkada deniyor ki:
“Bidat sahibi olan yani yetmişiki
fırkanın hepsi, Ehl-i kıble oldukları hâlde, adil değildirler.”
Dürr-ül-muhtârda şahitliği anlatırken deniyor ki:
“Müslümanı kötülemek günahtır. Adaleti
yok eder. Şahitliği kabul olmaz.”
Bunun için, ramazanın, bayramın ve hac
zamanının gelmesini ve iftar ve namaz vakitlerini anlamakta ve bütün din
işlerinde, mezhepsizlerin sözlerine uymak caiz değildir.
Şabanın otuzuncu gecesi, bir şehirde
hilal görülünce, bütün dünyada oruca başlamak lazım olur.
