Orucun farzı üçtür
05/05/2019 Pazar Köşe yazarı O.Ü
Niyet etmek, niyeti ilk ve son
vakitleri arasında yapmak ve orucu bozan şeylerden sakınmak farzdır.
Sual: Namazın farzları olduğu gibi,
orucun da farzları var mıdır?
Cevap: Orucun
farzı üçtür bunlar:
1-Niyet etmek. 2-Niyeti, ilk ve son
vakitleri arasında yapmak. 3-Fecr-i sâdık, yani tan yeri ağarmasından,
güneşin batmasına kadar olan zaman içinde, orucu bozan şeylerden sakınmaktır.
***
Sual: İftarda acele etmeli deniyor. Bu
aceleden maksat nedir, ne yapılır ve nasıl hareket edilirse acele edilmiş olur?
Cevap: İftarı
acele etmek ve sahuru, fecrin ağarmasından önce olmak şartı ile geciktirmek
sünnettir. Resûlullah efendimiz, bu iki sünneti yapmaya çok dikkat ederdi.
Dürerde deniyor ki:
“Seher vaktinde yenilen yemeğe sahur
denir. Seher vakti, gecenin son altıda biridir.”
Sahuru geciktirmek ve iftarı çabuk
yapmak, insanın aczini gösterdiği için sünnet olmuştur. İbadet, acz ve ihtiyacı
göstermek demektir. Nûr-ül-îzâh kitabında;
“Bulutsuz gecelerde iftarı çabuk yapmak
müstehaptır” deniyor. Bu kitabın şerhinde de;
“Bulutlu gecelerde orucun bozulmasından
korunmak için, ihtiyatlı davranmalı yani iftarı biraz geciktirmelidir.
Yıldızlar görünmeden önce iftar eden, acele etmiş olur” denilmektedir. Tahtâvîde
ise;
“Orucu namazdan önce bozmak müstehaptır.
Bahr kitabında ve ibni Âbidînde denildiği gibi, iftarda acele etmek, yıldızlar
görülmeden önce, iftar etmek demektir” denilmektedir. Akşam namazını da, bu
vakitte, yani erken kılmak müstehaptır. Güneşin battığı iyi anlaşılınca, önce
Eûzü ve Besmele okuyup;
(Allahümme yâ vâsi'al-magfireh
igfirlî ve li-vâlideyye ve li-üstâziyye ve lil-müminîne vel müminât yevme
yekûmülhisâb) denir. Bir iki lokma iftarlık yiyip;
(Zehebezzamâ vebtelletil-urûk ve
sebe-tel-ecr inşâallahü teâlâ) denir
ve yemeğe başlanır. Hurma veya su, zeytin yahut tuz ile iftar edilir. Sonra,
camide veya evde, cemaatle akşam namazı kılınır. Bundan sonra, akşam yemeği
yenir. Sofrada yemekleri yemek, bilhassa ramazanda uzun süreceğinden, akşam
namazının erken kılınması ve yemeğin, acele etmeyerek, rahat yenmesi için, az
bir şeyle iftar edip, yemeği duadan ve namazdan sonra yemelidir. Böylece, oruç
erken bozulmuş, namaz da erken kılınmış olur. Yukarıdaki iftar duasının manası;
“Açlık zamanı bitti. Damarlarımızın suya
kavuşması vakti geldi. İnşaallah sevap hasıl oldu” demektir.
