Mest üzerine mesh edilmesi hakkında...
20/02/2020 Perşembe Köşe yazarı V.T
Mest üzerine mesh müddeti, mukîm olan için yirmi dört, misâfir için
yetmiş iki saattir.
Ebü'l-Hasen Kerhî hazretleri Hanefî mezhebinin ilk fıkıh âlimlerindendir.
260 (m. 874) yılında Kerh'te doğdu. İmam-ı Azam hazretlerinin halifelerinden
Muhammed Şeybânî'nin talebesi Mûsâ bin Nasr'dan Hanefî fıkhını tahsil etti. 340
(m. 952)’de vefat etti. Şöyle buyurdu:
Abdest alırken ayakları yıkamak yerine, hiç özür ve zarûret olmasa bile,
yaş el ile, bir kerre, mest üzerine mesh edilmesi, erkek için de, kadın için de
câizdir. Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” mubârek ayaklarına mest
giyip, bunların üstüne mesh etti ve câiz olduğunu da söyledi.
Gusül abdesti alırken veyâ teyemmüm ederken, mest üzerine mesh edilmez.
Mest, ayağın yıkaması farz olan yerini örten, su geçirmez ayakkabı demektir.
Mest, büyük olup da, parmaklar, mestin ucuna kadar gitmez ve mesh, boş yer
üzerine rastlarsa câiz olmaz. Mestin ağız kısmı geniş olup, yukarıdan bakınca,
ayak görünürse zararı olmaz. Mestin, bir saat yol yürüyünce, ayaktan çıkmayacak
şekilde sağlam ve ayağa uygun olması lâzımdır.
Mestli kimsenin, abdesti bozulunca, bu abdestsizlik, abdest uzuvlarına
yayılırken, ayaklara değil, mestlere yayılır. Mestlerin hadesten temizlenmesi
de, meshetmekle olur. Demek ki, mestler abdestsizliğin ayaklara geçmesine
mâni olmaktadır. Yalnız ayaklarını yıkayıp, mest giyen bir kimse, sonra diğer
uzuvlarını yıkayıp abdestini tamamlasa, sonra, abdesti bozulsa, sonra abdest
alırken, bunlar üzerine mesh edebilir. Çünkü, mestleri giyerken, tam abdest
almış olmak şart değildir. Fakat, abdesti bozulduğu zaman, bozulan abdestin,
tam alınmış olması şarttır. Meselâ, teyemmüm ederek, mest giydi ise, suyu
görünce, bozulan abdesti tam olmadığından, su ile abdest alırken, mesh edemez.
Ayaklarını da yıkar.
Özür sâhibi olan kimse, tam abdest alıp, özür akmadan önce, mestlerini
giyerse, sonra abdesti özürle bozulsa da, yirmidört saat mesh edebilir. Özrü
aktıktan sonra giyerse, yalnız o namaz vakti içinde mesh edebilir.
Mest üzerine mesh müddeti, mukîm olan için, yirmidört sâattir. Misâfir
için, üç gün üç gece, yani yetmişiki saattir. Bu müddet, mesti giydiği
zaman değil, mest giydikten sonra, abdesti bozulduğu zaman başlar.
Özür sâhibi için mesh müddeti, namaz vakti çıkıncaya kadar olduğu (Fetâvâ-i
Hayriyye)de yazılıdır. Özür sâhibi, özre sebep olan şeyi durduğu zamân,
abdest alıp, o şey tekrâr başlamadan önce, mestlerini giyse, tahâret-i kâmile
ile giymiş olur.
